Πώς και πόσο αυξήθηκαν οι τιμές των δίσκων του Mark Lanegan μετά τον θάνατό του - Η grunge ιστορία της δισκογραφικής εταιρίας Sub Pop
To grunge μας είχε ενθουσιάσει. Πριν απ’ όλα, γιατί είχαμε βαρεθεί τα synthesizer και τα λοιπά μπλιμπλίκια που ανεβοκατέβαιναν στα charts και ακούγονταν παντού. Οι κιθάρες –επιτέλους– επέστρεφαν. Ύστερα ήταν η γεωγραφία: αυτός ο ήχος ερχόταν από έναν τόπο πολύ μακρινό, το Σιάτλ, την πρωτεύουσα της Ουάσινγκτον, όχι της πόλης αλλά της πολιτείας που βρίσκεται στο δυτικότερο και βορειότερο σημείο των Ηνωμένων Πολιτειών, πάνω από την Καλιφόρνια, πάνω ακόμη και από το Όρεγκον. Με τις πρώτες νότες της κιθάρας του «Smells Like A Teen Spirit», το Σιάτλ, μπήκε στη ζωή μας για να μείνει. Πάνω απ’ όλα, ήταν η μουσική: σκληρή, αγυάλιστη, ορμητική, συνδύαζε τα δύο άκρα, που είχαμε βιώσει έντονα στη δεκαετία του 1970 και του 1980: το hard rock και το punk, δύο όχι απλώς μη mainstream αλλά αντι-mainstream ιδιώματα. Έτσι, πέσαμε με τα μούτρα.
Στη γειτονική Olympia υπήρχε ένα fanzine με το όνομα Sub Pop, που κυκλοφορούσε με κασέτα και ενδιαφερόταν για τους πιο τραχείς ήχους των συγκροτημάτων της γύρω περιοχής. Ο Bruce Pavitt, που το έβγαζε, μετακόμισε στο Σιάτλ, συνάντησε τον Jeff Poneman και δημιούργησαν μαζί τη δισκογραφική εταιρεία Sub Pop, κυκλοφορώντας στην αρχή singles και μετά LPs των συγκροτημάτων της πολιτείας. Αν τους ρωτούσες, δεν πίστευαν ποτέ ότι αυτό που έκαναν θα μπορούσε να ξεπεράσει το πλαίσιο του underground. Αλλά είπαμε, κάποια στιγμή ήρθε το «Smells Like A Teen Spirit».
Ευτυχώς, εκείνη την εποχή υπήρχε στην Ελλάδα η Hitch-Hyke, η δισκογραφική εταιρεία αλλά και εταιρεία διανομών, που έφερνε στην Ελλάδα τη Sub Pop, συνήθως τις ευρωπαϊκές εκδόσεις, μέσω της γερμανικής Glitterhouse. Τα πολλά δισκοπωλεία εκείνης της εποχής έφερναν συχνά τις αμερικάνικες κόπιες, που κόστιζαν αρκετά ακριβότερα. Πολλοί από εμάς, για τους δίσκους που μας άρεσαν πιο πολύ, επιλέγαμε την αμερικάνικη έκδοση, που ήταν η αυθεντική και είχε επιπλέον και το shrink, εκείνο το σελοφάν που φροντίζαμε πάντα να μη σκίσουμε. Εκείνη την εποχή, μόνο οι αμερικάνικες εκδόσεις είχαν αυτό το σελοφάν, σε αντίθεση με σήμερα, που οι περισσότεροι δίσκοι κυκλοφορούν σφραγισμένοι. Θα κάνω μια παρένθεση εδώ, για να δώσω μια χρηστική συμβουλή που αφορά το άνοιγμα του shrink. Το να ανοίξεις κανείς έναν σφραγισμένο δίσκο με κοπίδι ή χαρτοκόπτη δεν είναι η μέθοδος που ενδείκνυται. Ο σωστός τρόπος είναι, κρατώντας γερά και καλά τεντωμένο το εξώφυλλο, να τρίψεις έντονα την πλευρά που θα άνοιγε με το κοπίδι ,στο παντελόνι σου. Με τη θερμότητα που δημιουργείται, το shrink καίγεται και ο δίσκος ανοίγει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, κρατώντας το σελοφάν τεντωμένο, σε ολόκληρη την υπόλοιπη επιφάνεια του εξωφύλλου.
Η βιομηχανία της μουσικής μοιάζει σε κάποια σημεία με τη βιομηχανία της μόδας. Έτσι, κάποια στιγμή το grunge -όπως και τα καρό πουκάμισα που εισήγαγε- βγήκε εκτός μόδας, ακόμη και στον κόσμο του underground. Τα -αρκετά- τελευταία χρόνια η αγάπη για το grunge -δεν είμαι βέβαιος τι γίνεται με τα καρό πουκάμισα- έχει επιστρέψει, με αποτέλεσμα οι τιμές των δίσκων, τόσο της Sub Pop όσο και άλλων εταιρειών που επένδυσαν στον συγκεκριμένο ήχο με δίσκους όπως αυτοί των Pearl Jam, των Mad Season, των Alice In Chains κ.λπ. να έχουν ανέβει σε δυσθεώρητα ύψη.
Λίγες μέρες -αν όχι λίγες ώρες- μετά τον θάνατο του Mark Lanegan, οι τιμές των δίσκων του στο eBay και το Discogs έγιναν αστρονομικές. Έτσι, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, το προσωπικό ντεμπούτο του ή το επόμενο –«Whiskey For The Holy Ghost»– στη Sub Pop σε αμερικάνικο βινύλιο, κοστίζει 450 ευρώ, ενώ οι κόπιες της Glitterhouse είναι λίγο πάνω από τα 100. Αν θέλεις το «Hawk» με την Isobel Campbell, χρειάζεσαι για την αμερικάνικη κόπια της Vanguard ένα τρακοσάρι και για την ευρωπαϊκή της V2, 250. Τέλος, το box set με τα πρώτα 5 albums –όλα στη Sub Pop– ξεκινάει από τα 400 ευρώ. Ευτυχώς, όπως έγραφε και ο άλλος αγαπημένος εκλιπών του τελευταίου διαστήματος, ο Μπάμπης Αργυρίου, «έχω –σχεδόν– όλους τους δίσκους του».
Έργο μεικτής τεχνικής του Γιώργου Φλωράκη για τη στήλη του Σημειώσεις Ενός Μονομανούς
Υ.Γ.: Μια λίστα με ολίγη Sub Pop και αρκετό –απολύτως προσωπικό– Mark Lanegan ήταν κάτι που χρωστούσα…
Μιλήσαμε με τον τραγουδοποιό, μουσικό παραγωγό και γιατρό, Βασίλη Παπαζώτο, για τις πετυχημένες διασκευές στο project Μουσικό Μπαλκόνι και την αγάπη του για τη μουσική και ιατρική
13°
