Η Έλλη Παπακωνσταντίνου συνεργάζεται με Ουκρανούς καλλιτέχνες

Έχοντας σταθερά προσανατολισμένη την πυξίδα της στις διεθνείς συνεργασίες, η γνωστή σκηνοθέτρια Έλλη Παπακωνσταντίνου συνεργάζεται τον τελευταίο χρόνο με το ουκρανικό ανσάμπλ νέων καλλιτεχνών σύγχρονης μουσικής Nova Opera. Τον περασμένο Δεκέμβριο ξεκίνησαν πρόβες ώστε το νέο της πρότζεκτ με τίτλο «Eros» να κάνει πρεμιέρα στο O. Festival του Ρότερνταμ στις 21 και 22 Μαϊου 2022. Θα ακολουθούσε περιοδεία σε ιστορικούς πολιτιστικούς χώρους της Ουκρανίας και συγκεκριμένα στην Εθνική Όπερα του Κιέβου τον Ιούνιο, στην Όπερα της Οδησσού τον Αύγουστο και στο Εθνική Φιλαρμονική του Χάρκοβου τον Σεπτέμβριο. Πρόκειται, άλλωστε, για μια διεθνή συμπαραγωγή που υποστηρίζεται από το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού, το The House of Europe και τον ολλανδικό οργανισμό The PerformingArts Fund NL.

Στο πλαίσιο της νέας της καλλιτεχνικής πρότασης, Ουκρανοί και οι Έλληνες καλλιτέχνες δούλευαν πάνω στο πλατωνικό Συμπόσιο που θα παρουσίαζαν σε μορφή ορατόριου, σε λιμπρέτο της Έλλης Παπακωνσταντίνου και της Λουίζας Αρκουμανέα.

Το έργο εστιάζει στην επιθυμία και την σχέση ανάμεσα στον κόσμο των ιδεών και τον σύγχρονο υλικό κόσμο μέσα από μία φιλοσοφική και πολιτική οπτική. Μάλιστα, για τις προγραμματισμένες πρόβες στην ουκρανική πρωτεύουσα η σκηνοθέτις, μαζί με την Αμερικανίδα εικαστικό Stephanie Sherriff, την σκηνογράφο Μυρτώ Λάμπρου και την τραγουδοποιό Nalyssa Green θα ταξίδευαν στο Κίεβο τον Μάρτιο –ακριβώς μια εβδομάδα μετά την εισβολή. 

«Αλλά, κάπως έτσι, εντελώς απρόοπτα και παράδοξα, βρέθηκε ο Πλάτωνας να συνομιλεί με τους σημερινούς Ουκρανούς και ο πόλεμος με τον έρωτα» αναφέρει η Παπακωνσταντίνου.

Με την έναρξη του πολέμου, οι Ουκρανοί καλλιτέχνες της ομάδας, η  σοπράνο Anna Kirsh, οι βαρύτονοι Andrey Koshman και Ruslan Kirsh, η τσελίστα Zhanna Marchinska, ο κρουστός Andrey Nadolskyi, ο κιμπορντίστας και φλαουτίστας Serhii Vilka και ο σολίστ του πιάνου Elias Spricht βρέθηκαν να προσπαθούν να φτάσουν στα πολωνικά σύνορα. Κάποιοι τα κατάφεραν, αλλά η Zhanna δεν έχει ακόμα δώσει σημεία ζωής, ενώ βρίσκεται σε μια πόλη που βομβαρδίζεται σφοδρά. 

Η Ελληνίδα σκηνοθέτρια συνομιλεί καθημερινά με τους Ουκρανούς συνεργάτες της μέσω zoom μέσα από τα καταφύγια και όλοι οι συντελεστές της παράστασης είναι σε επαφή μεταξύ τους και προσπαθούν να βρουν τρόπους για να διασχίσουν τα ουκρανικά σύνορα. Σε πείσμα των καιρών και της κατάστασης της δήλωσαν: «αρκεί να φτάσουμε ως τα σύνορα με την Πολωνία να νιώσουμε ασφαλείς και ξεκινάμε από εκεί online πρόβες μαζί σας!»

Αυτή τη στιγμή, πάντως, το μόνο σίγουρο είναι πως η παράσταση δεν μπορεί να περιοδεύσει στην Ουκρανία. Θα κάνει, ωστόσο, πρεμιέρα στην Ολλανδία, στο O. Festival του Ρότερνταμ στις 21 & 22 Μαΐου, με την ελπίδα να συμμετέχουν όλοι οι καλλιτέχνες από την πληττόμενη από τον πόλεμο χώρα.

Ποια είναι η ουκρανική ομάδα NOVA OPERA

Η NOVA OPERA είναι μια πολυβραβευμένη ομάδα νέων Ουκρανών καλλιτεχνών, με κοινό στόχο την αναζήτηση νέων τρόπων ανάπτυξης του μουσικού θεάτρου. Ιδρύθηκε από τον σκηνοθέτη Vlad Troitskyi το 2014. Οι μουσικοί δημιουργούν νέα υβριδικά είδη και πειραματίζονται με μη τυπικές μουσικές και παραστάσεις. Η μουσική γλώσσα των παραστάσεων δεν έχει αισθητικά σύνορα και ενώνει ελεύθερα το αβαν-γκαρντ με τη ροκ, γρηγοριανές ψαλμωδίες και trip-hop, νέους μπαρόκ και λαϊκούς αυτοσχεδιασμούς. Το φωνητικό-οργανικό σύνολο της NOVA OPERA διερευνά τις δυνατότητες της ανθρώπινης φωνής και χρησιμοποιεί μη ακαδημαϊκές μεθόδους χρήσης των μουσικών οργάνων, όπως προετοιμασμένο πιάνο, μπιτ μποξ, κρουστά σώματος κ.ά. Η χρήση των επιτευγμάτων του παραδοσιακού θεάτρου συνδυάζεται με τις σύγχρονες τεχνολογίες: vj-ing και ζωντανή ηλεκτρονική μουσική. 

Ο διεθνής διαγωνισμός MusicTheatre ΝΟW, συμπεριέλαβε το  2018 την όπερα «IYOV» ανάμεσα στις δέκα κορυφαίες σύγχρονες όπερες μεταξύ 436 συμμετεχόντων από 55 χώρες. Παρουσιάστηκε στο Παρίσι, στην Κοπεγχάγη, στο The V Festival of Traditional and Avant-garde Music CODES (Λούμπλιν, Πολωνία), στο The Gdansk Shakespeare Theatre, στο Musikverein στη Βιέννη, στο May Opera Evenings Festival στα Σκόπια , στο φεστιβάλ όπερας PROTOTYPE στη Νέα Υόρκη και στο Operadagen Rotterdam.

Η ταυτότητα της παράστασης EROS
Σκηνοθεσία: Έλλη Παπακωνσταντίνου
Λιμπρέτο (βασισμένο στο Συμπόσιο του Πλάτωνα: Έλλη Παπακωνσταντίνου, Λουίζα Αρκουμανέα
Μουσική: Serhii Vilka, Nalyssa Green
Video art: Stephanie Sherriff
Σκηνικά: Μυρτώ Λάμπρου
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Βοηθοί σκηνοθέτη: Σοφία Αντωνίου, Ηρώ Λέφα, Χαρίκλεια Πετράκη, Κορίνα Κοτσίρη
Συντονισμός πρότζεκτ: Andrey Koshman 
Διεύθυνση ορχήστρας: Serhii Vilka
Διανομή και μουσικοί: Blaine Reininger, Κατερίνα Φωτεινάκη, Anna Kirsh, Andrey Koshman, Ruslan Kirsh, Zhanna Marchinska, Andrey Nadolskyi, Elias Spricht, Nalyssa Green