Mark Lanegan 1964 - 2022: Η μουσική και προσωπική πορεία του, το grunge συγκρότημα Screaming Trees, οι συνεργασίες και τα προβλήματα με την υγεία του.
Ένας από τους αυθεντικότερους μουσικούς του grunge, ένας από τους αυθεντικότερους μουσικούς της γενιάς του, έφυγε χθες. Και η γενιά του, είναι η δική μας γενιά, φίλε… Σκάει η βελόνα πάνω στην εισαγωγή του “Shadow Of The Season”, το τραγούδι που ανοίγει το “Sweet Oblivion”, το πέμπτο album των Screaming Trees και το δεύτερο για τη Sony. “The Hour Is Ending, Can’t You See?” Τραγουδάει λυσσασμένος ο Lanegan και αναρωτιέσαι τι να έχει περάσει στη ζωή του αυτός ο τύπος. Είμαστε στο 1992, έχουν περάσει μόλις οι Nirvana σαν σίφουνας πάνω από τη μουσική βιομηχανία και οι δισκογραφικές εταιρείες είναι έτοιμες να υπογράψουν οποιονδήποτε είναι αρκετά αχτένιστος, φοράει καρό πουκάμισο κι έχει επισκεφθεί έστω και μια φορά το Seattle. Ο Mark Lanegan και οι Screaming Trees έχουν όλα τα παραπάνω στοιχεία κι επιπλέον είναι και μουσικοί.
«Γεννήθηκα με καισαρική και με τον ομφάλιο λώρο τυλιγμένο στο λαιμό μου, τον Νοέμβρη του 1964 κι ύστερα ήρθα στη λάθος πλευρά των βουνών Cascade, στη μικρή πόλη της πολιτείας της Washington, που λεγόταν Ellensburg. Και οι δύο γονείς μου έρχονταν από περιβάλλοντα ακραίας φτώχειας και σκληρής διαβίωσης. Και οι δύο γονείς μου ήταν τα πρώτα παιδιά των πολυμελών οικογενειών τους που πήγαν στο κολλέγιο. Και οι δύο γονείς μου έγιναν δάσκαλοι. Εγώ πάλι, δεν τα κατάφερνα στο σχολείο».
Αντιθέτως, φρόντισε να τα παρατήσει νωρίς, να γίνει αλκοολικός πριν από την ηλικία που θα του επιτρεπόταν να πίνει και δεν άφησε ναρκωτικό για ναρκωτικό που να μη δοκιμάσει. Α ναι, και γνώρισε κάτι πιτσιρικάδες, ένας από τους οποίους, αν και ήταν αντιπαθητικός, μπορούσε να γράφει τραγούδια.
«Το έχετε δει ανάποδα, μάγκες. Το να παίζεις δικά σου τραγούδια είναι ο μόνος τρόπος για να υπάρξεις ως σοβαρό συγκρότημα. Θα σου πω κάτι, Van… θα παίξω μαζί σου στο συγκρότημα, εσύ μπάσο, ο Pickerel τύμπανα, εγώ φωνή, αρκεί να κρατήσουμε τον Lee στις κιθάρες».
Οι Screaming Trees πήραν το όνομά του από ένα παλιό πενταλάκι της Electro Harmonix, που λεγόταν Screaming Tree. «Το κακό είναι ότι αυτό το άθλιο μηχάνημα έδινε άγρια στα πρίμα, την ώρα που ο Lee είχε τον πιο αδύναμο, το πιο συρριστικό, τον πιο σκατά ήχο που μπορεί να βγάλει κανείς από μια κιθάρα. Άσε που δεν παλευόταν με τίποτα. Είχε μόνο δύο διαθέσεις: μουγκός ή εξοργισμένος. Δεν μπορούσες να του αλλάξεις γνώμη με τίποτα. Έδινα τρελές μάχες ώστε να μπορέσω σε κάποια σημεία να εκφραστώ μέσα στα τραγούδια αλλά κέρδισα ελάχιστες, αν υποθέσουμε ότι κέρδισα ποτέ καμία. Αλλά αν οι Screaming Trees κατάφερναν να με πάρουν μακριά από το Ellensburg… Από πολύ νωρίς σιχαινόμουν αυτή την αδιέξοδη πόλη των rednecks, την ασχετοσύνη της άκρας δεξιάς, τους σκουπιδο - υπερήφανους λευκούς εργάτες σανού που μιλούσαν συνέχεια για τον καιρό και τον απαίσιο αέρα που σκόρπιζε παντού μέσα στην πόλη τη μυρωδιά από σκατά αγελάδας».
Οι Screaming Trees τον πήραν από το Ellensburg. Ταξίδεψε μαζί τους μέχρι το 2000 που διαλύθηκαν, ύστερα τραγούδησε με τους Queens Of The Stone Age, έφτιαξε μαζί με τον καλό του φίλο Greg Dulli των Afghan Whigs τους Gutter Twins, έκανε τρεις δίσκους με την Isobel Campbell και δύο με τον Duke Garwood και συνεργάστηκε με τους πάντες, από τον Kurt Cobain και τον Mascis μέχρι την PJ Harvey, τον Moby και τους Tinariwen.
Ο Mark Lanegan έσβηνε εδώ και χρόνια, φιξάκι με το φιξάκι, τραγούδι με το τραγούδι. «Η ηρωίνη διέγραφε τα εκατομμύρια ανησυχιών που δεν μ’ άφηναν να κοιμηθώ τη νύχτα σε ολόκληρη τη ζωή μου. Με είχε βοηθήσει να ελευθερωθώ από κάθε συναίσθημα: απώλεια, αγωνία, φόβους, χαμένους έρωτες και κυρίως μίσος και αηδία, που δεν ένιωθα μόνο για τον εαυτό μου αλλά και για άλλους ανθρώπους που με είχαν βλάψει στ’ αλήθεια ή και μόνο στο μυαλό μου».
Είμαι ο τελευταίος άνθρωπος που θα δεχόταν ποτέ ότι οι εξαρτήσεις μπορούν να λύσουν οποιοδήποτε πρόβλημα. Μπορώ να δεχτώ όμως, ότι -μέσα στο κουρασμένο μυαλό κάποιων ανθρώπων- κάνουν τη ζωή να φαίνεται λίγο πιο υποφερτή ώστε αντί να αυτοκτονήσουν επιτόπου, να ζήσουν ένα μικρό διάστημα και να προλάβουν να δημιουργήσουν τέχνη. Για ελάχιστες παραστάσεις πάντα και με τεράστιο πόνο.
Τα τραγούδια του Mark Lanegan είναι θλιμμένα, τα τραγούδια του Mark Lanegan πονάνε, τα τραγούδια του Mark Lanegan φέρνουν έναν τεράστιo αναστεναγμό που δεν ξέρεις πώς να τον κρύψεις. Ο Mark είναι της γενιάς μου, τον περνάω ακριβώς 46 μέρες, τον θυμάμαι σκοτεινό μα απαστράπτοντα στη σκηνή, παίζω στην επανάληψη από χθες τον δίσκο του που αγάπησα πιο πολύ, το “Whiskey For The Holy Ghost” -εκείνον που ήθελε να φτιάξει με τον ίδιο τρόπο που ο Van Morrison έφτιαξε το “Astral Weeks”- και διαβάζω ξανά και ξανά τις τελευταίες γραμμές από το προπέρσινο βιβλίο του, το “Sing Backwards And Weep”, απ’ όπου προέρχονται όλα τα πιο πάνω κείμενα σε εισαγωγικά: «Για να μπορέσω να επιζήσω, για να μπορέσω να προχωρήσω, πρέπει ν’ αλλάξω κάθε μικρό γαμημένο θλιβερό πραγματάκι στη ζωή μου. Πρέπει να ξεκινήσω από την αρχή, καθαρός». Δεν ξέρω αν έγινε ποτέ, Mark. Μα σε κάθε περίπτωση, σ’ ευχαριστώ για τους ήχους και τις λέξεις. “I'm hangin' a cross on the nail, I hung one for you now, and every kingdom of rain comes pourin’ down”…
Μιλήσαμε με τον τραγουδοποιό, μουσικό παραγωγό και γιατρό, Βασίλη Παπαζώτο, για τις πετυχημένες διασκευές στο project Μουσικό Μπαλκόνι και την αγάπη του για τη μουσική και ιατρική
11°
