Θεόδωρος Κουρεντζής: Είδαμε την 9η του Μπετόβεν στο Μέγαρο

«Υπήρχαν στιγμές που αυτό που άκουγες ήταν απλά τέλειο» έλεγε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Μεγάρου Μουσικής, Γιάννης Βακαρέλης, με μάτια που έλαμπαν για την 9η του Μπετόβεν που μόλις είχαμε ακούσει. Είχαμε μαζευτεί όλοι στο wine bar του Μεγάρου Μουσικής κι προσπαθούσαμε να συνειδητοποιήσουμε αυτό που μόλις είχαμε ζήσει.

Όταν ακούς ένα κομμάτι ξανά και ξανά, όσο αριστούργημα κι αν είναι, στο τέλος συνηθίζεις στο άκουσμά του και παύει να σε εντυπωσιάζει όπως την πρώτη φορά που το άκουσες. Ο Θεόδωρος Κουρεντζής κατάφερε να καθαρίσει την 9η του Μπετόβεν από τη σκόνη σχεδόν δύο αιώνων και να την αποδώσει ολοκαίνουργια στο κοινό του.

Στην κατάμεστη αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης το κοινό ασάλευτο, καρφωμένο στη θέση του παρακολουθούσε αμίλητο και μαγνητισμένο τη λιγνή φιγούρα του Μετρ που, ντυμένος με μαύρο κοστούμι, ξεκίνησε να διευθύνει για να μας δώσει να καταλάβουμε από τα πρώτα μέτρα κιόλας πως αυτό που θα ακούσουμε δεν μοιάζει με τίποτα απ' όσα ξέρουμε μέχρι τώρα.

Η 9η είναι η τελευταία Συμφωνία που συνέθεσε ο Μπετόβεν όταν πια είχε κουφαθεί. Δημιούργησε ένα εμβληματικό έργο, με ασυνήθιστη, πρωτοποριακή για την εποχή του δομή, με την οποία υμνούσε τη χαρά, την ειρήνη και την αλληλεγγύη ανάμεσα στους λαούς. Αυτό το έργο, εν μέσω της έκρυθμης κατάστασης στην Ουκρανία, διάλεξε ο ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής της Ορχήστρας και της Χορωδίας MusicAeterna, για να γιορτάσει τα γενέθλια του. Μιας ορχήστρας και μιας χορωδίας τα μέλη των οποίων, εκείνος, έχει πλάσει σχεδόν με τα χέρια του.

Στη συναυλία τώρα, το να βλέπεις αυτά τα χέρια να συνομιλούν με τα όργανα είναι σκέτη απόλαυση. Μετά συνειδητοποιείς ότι δεν είναι μόνο τα χέρια που συνομιλούν με τα πνευστά και τα έγχορδα, είναι όλο το σώμα του. Από την κορφή ως τα νύχια, ο Κουρεντζής δεν διευθύνει τη μουσική. Είναι Μουσική.

Η δύναμη και η ομορφιά της παύσης του στο δεύτερο μέρος ήταν σαν να παρακολουθείς τα δάχτυλα ενός κινέζου καλλιγράφου να χαράσσουν με χάρη και σταθερότητα την καμπύλη ενός αόρατου ιδεογράμματος.

Το κυρίως θέμα στην Ωδή της Χαράς ξεκινάει τόσο χαμηλά που ασυναίσθητα σκύβεις μπροστά για ν' ακούσεις. Ξεκινάει σαν ψίθυρος που δυναμώνει και στο τέλος συγκλονίζει όλη την αίθουσα. Συνειδητοποιείς ότι δεν είναι μόνο ο Κουρεντζής αλλά όλα τα μέλη της ορχήστρας που μετέχουν στη μέθεξη, παλλόμενα σώματα από ένα πάθος γεωμετρικά ελεγχόμενο. Οι βιολιστές του όρθιοι δονούνται μαζί με τις χορδές τους και ξέρεις ότι είναι εκείνος που τους έχει απελευθερώσει και πως τώρα όλοι μαζί, σαν ένα σώμα, παράγουν μια μουσική που δεν θα ξεχάσεις ποτέ.

Η χορωδία −ίσως μια από τις καλύτερες που υπάρχουν αυτή τη στιγμή−, όταν τραγουδάει την Ωδή της Χαράς, σε κάνει να νιώθεις σαν να έχουν ανοίξει οι ουρανοί και σου επιτράπηκε να ακούσεις τη χορωδία των αγγέλων να υμνεί τον Θεό. Ο Κουρεντζής παρασυρμένος από τη δυναμική που έχει δημιουργήσει, τραγουδάει μαζί τους.

Όσοι είχαν την τύχη να παρακολουθήσουν μία από τις δύο συναυλίες που ο Μετρ έκανε δώρο στο κοινό της Αθήνας για τα γενέθλιά του, κατάλαβαν πως, όταν −ανεξαρτήτως χρόνου− συναντιούνται δύο καλλιτεχνικές ιδιοφυΐες, εκείνο που συμβαίνει είναι ένα καινούργιο αριστούργημα!

Οι δύο συναυλίες μαγνητοσκοπήθηκαν και θα μεταδοθούν στις 24 Φεβρουαρίου από το site του ARTE, ημέρα που ο μεγάλος Μαέστρος συμπληρώνει μισό αιώνα μουσικής ζωής.