Ο Θανάσης Δεληγιάννης στήνει στη Στέγη ένα πανηγύρι με κλαρίνα

Διονύσης Σαββόπουλος: «Μας βαρούν κλαρίνα και τραβάμε ίσια, σε ανηφοριές γνωστές με κυπαρίσσια. Είναι απόψε αλλιώτικα εδώ και όλο πλησιάζεις, δέσμες φως βγάζεις, κι όλο πλησιάζεις, ποιου θεού μοιάζεις;». Βρισκόμαστε σε ένα επαρχιακό κέντρο διασκέδασης της δεκαετίας του ’70. Ίσως όμως και να είναι ένα από τα κέντρα στα πέριξ της Ομόνοιας, όπου μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ’90 τα κλαρίνα λαλούσαν ολονυχτίς, χαρίζοντας στους ξενιτεμένους επαρχιώτες της Αθήνας μια προσομοίωση των πανηγυριών του γενέθλιου τόπου τους.

«Με τους συνεργάτες μου ακούσαμε όλους τους μάστορες του συγκεκριμένου ήχου, τη Μαργαρώνη, τον Καρναβή, τον Κωνσταντίνου», λέει από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής ο Θεσσαλός Θανάσης Δεληγιάννης. Μιλάμε λίγες μέρες πριν αναβιώσει στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση το παράξενο πανηγύρι που εμπνεύστηκε με την ομάδα |/O: ρετσίνα και μπίρα, πλαστικές καρέκλες, κλαρίνα και παραδοσιακός ήχος μπλενταρισμένος με ηλεκτρονική μουσική.

Η παράξενη γιορτή θα κρατήσει από 17 έως 20 Νοεμβρίου. Έχει τίτλο ΕΝΑ ΕΝΑ και μάλλον το στοίχημα της ομάδας είναι, σε αυτές τις τρεις βραδιές στη Στέγη, να γίνει του τρικούβερτου κάμπου, του γλεντζέδικου λόγγου και της ντιριντάχτα πόλης!

Ο Δεληγιάννης, διεθνής Έλληνας μουσικός της νεότερης γενιάς, παρουσίασε το έργο στο φεστιβάλ Gaudeamus. Τον ρωτώ πώς βίωσαν αυτή την εμπειρία οι Ολλανδοί θεατές. «Ξέρω πού το πας. Στην ουσία είναι σαν να με ρωτάς πώς θα νιώθαμε εμείς αν μας καλούσαν να ζήσουμε μια ανάλογη εμπειρία που έχει να κάνει με κορεατικό ή γιαπωνέζικο γκλιν-γκλον πανηγύρι. Ήταν κάτι που μας απασχολούσε και μας άγχωνε, σκεφτήκαμε να μεταφράσουμε τα τραγούδια στα αγγλικά, αλλά είδαμε πως δεν λειτούργησε. Στόχος μας ήταν να αποφύγουμε το εξωτικό και το φολκλόρ, οπότε είπαμε να το μεταφέρουμε απείραχτο και αδιαμεσολάβητο, καλώντας τον κόσμο να το βιώσει σαν απόκοσμη εμπειρία».

Γούστα μερακλίδικα, ντέφια, κέφια και κάτω να πάνε όλα τα σεκλέτια. Το ΕΝΑ ΕΝΑ είναι το όνομα ενός φανταστικού επαρχιακού κέντρου διασκέδασης. Μπορεί όμως και να σημαίνει σημαίνει «σιγά σιγά παιδιά, όλοι θα ακούσετε την παραγγελιά σας και θα τη χορέψετε». Όσοι έτυχε να γλεντήσετε σε τέτοιες συνάξεις γνωρίζετε καλά την κατάσταση που επικρατεί: ο τραγουδιστής και τα όργανα λαλάνε μέχρι την αυγή και κανένας δεν μένει παραπονεμένος. Κάτι όμως μου λέει πως το ΕΝΑ ΕΝΑ μπορεί και να σημαίνει εκείνη τη στιγμή του soundcheck όπου ο άρχοντας ή η αρχόντισσα της τελετής ζητά από τον ηχολήπτη να του ανεβάσει τα «βάθια» - στη μυστική γλώσσα επικοινωνίας τους η προτροπή σημαίνει «δώσε όγκο»! Ο Θανάσης, γελάει και συμφωνεί. «Το περίφημο έκο, ο αντίλαλος, πολύ σωστά, ένα, ένα, τεστ, δοκιμή, ανέβασε, δώσε, εδώ είσαι. Προφανώς και κατέχεις τον κώδικα. Τα “βάθια” βοηθούν πολύ, μπουστάρουν τη φωνή, καλύπτουν τα λάθη, γκελάρουν σε όλη την αίθουσα και το αποτέλεσμα το θυμάσαι!» Ανατρέχω στις αναμνήσεις μου από μια τέτοια νύχτα στο μυθικό κλαρινιτζίδικο Έλατος: με μια λέξη «χάος»!

Ο Δεληγιάννης, γνωστός από τις συνεργασίες του με μουσικά σύνολα όπως τα AskoSchönberg, Nieuw Ensemble και Atlas Ensemble, αλλά και με σκηνοθέτες όπως ο Δημήτρης Παπαϊωάννου (Since She), όλα αυτά που θα δούμε να εξελίσσονται στη Στέγη τα έχει ζήσει. «Δουλέψαμε αυτή την παράσταση με αφορμή παιδικές αναμνήσεις μου που λειτούργησαν ως καταλύτες. Το βίωμα τέτοιων γιορτών μου είναι ολότελα οικείο. Ξεκινώντας από την προσωπική εμπειρία και το ηχητικό της αποτύπωμα, όπως το θυμάμαι και ανατρέχοντας σε μια μεγάλη σειρά ηχογραφήσεων, φωτογραφιών και βιντεοσκοπημένων εκδηλώσεων, ανακάλυψα έναν κόσμο πλούσιο σε παραλλαγές. Το υπαίθριο πανηγύρι και η μεταφορά του από τις πλατείες στους κλειστούς χώρους των λεγόμενων κλαριτζίδικων στις πόλεις, δημιούργησαν σε μεγάλο βαθμό ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο η παραδοσιακή μουσική πήρε έναν καινούργιο δρόμο. Αφομοιώνοντας σταδιακά τις δυνατότητες της ενίσχυσης που έφερε το ηλεκτρικό ρεύμα, ο ήχος ανασυγκροτήθηκε σε μια νέα αισθητική, τόσο στην εκτέλεση όσο και στην πρόσληψη αυτής της μουσικής, που θεωρώ ότι αποτελεί μέχρι και σήμερα ένα παραγνωρισμένο και παρεξηγημένο τμήμα της ζωντανής παράδοσης της λαϊκής τέχνης».

Η παράσταση ENA ENA αφορά τις επιφάνειες των αναμνήσεων. Εξού και μια μπάντα, μια τραγουδίστρια, ένας σερβιτόρος και μια κάμερα ασφαλείας θα δώσουν ζωή αλλά και θα αλληλεπιδράσουν με το κοινό. Η μουσική θα είναι ένα μικροτονικό αμάλγαμα των ελληνικών κλαρίνων των δεκαετιών 1970-90, αναμειγμένο με αυτοσχέδια μέρη, αλλά και ηλεκτρονικούς ήχους, ηχογραφήσεις πεδίου ώστε να αποδοθεί πληρέστερα και εντονότερα αυτή η «ενισχυμένη» αισθητική εποχών που πέρασαν και πλέον θεωρούνται μουσειακό είδος. Ένα αλλόκοτο πανηγύρι, που για όσους το πρόλαβαν ή το έζησαν μπορεί και να τους θυμίσει τη μαγική λέξη... Έλατος! Για όσους δεν τον θυμούνται, να πω πως ο Έλατος ήταν ένας γνήσιος «ναός» της κλαρινολατρείας, ανάλογο με τη Hacienda του τέκνο Μάντσεστερ. Ο ηδονισμός της γιορτής, η χαρά του χορού, ο διονυσιασμός της νύχτας μου φέρνουν στο μυαλό τα nineties και όλες τις γιορτές που στην ουσία σύγκλιναν σε μία: rave on, αδέλφια, rave on και να πάνε όλα τα φαρμάκια κάτω!

Συντελεστές
Σύλληψη, Σκηνοθεσία, Ηχητικός Σχεδιασμός, Περφόρμανς: Θανάσης Δεληγιάννης
Σκηνογραφία & Σχεδιασμός Φωτισμών: Roelof Pothuis
Δραματουργία: Γιάννης Μιχαλόπουλος
Βοηθός Σκηνοθέτη & Βοηθός Παραγωγής: Δανάη Μπελοσίνωφ
Ενδυματολόγος: Βασιλική Σουρρή
Τεχνικός Ήχου: Κώστας Χαϊκάλης
Τεχνικός Διευθυντής & Τεχνικός Φώτων: Κωνσταντίνος Μαργκάς
Creative Coder: David Jonas
Project Development: Frank van der Weij
Φωνή: Νατάσα Τσακηρίδου
Βιολί: George Dumitriu
Πλήκτρα: Kaja Draksler
Ντραμς: Onno Govaert

Το «ENA ENA» είναι μια δημιουργία και παραγωγή του I/O, σε συμπαραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση και της Gaudeamus. Με την υποστήριξη του Performing Arts Fund (Ολλανδία), του Norma Fonds και του Γιώργου Ιγνατίδη.

Λίγα λόγια για τον Θανάση Δεληγιάννη και το Ι/Ο
Ο Θανάσης Δεληγιάννης γεννήθηκε στη Λάρισα το 1983 και μεγάλωσε σε οικογένεια παραδοσιακών μουσικών. Από το 2007 ζει στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας. Την περίοδο 2017-19 υπήρξε artist in residence στο φεστιβάλ σύγχρονης μουσικής Gaudeamus (Ουτρέχτη), στο πλαίσιο του προγράμματος Nieuwe Makers του Performing Arts Fund NL. Έχει συνεργαστεί με σκηνοθέτες όπως ο Heiner Goebbels (Manchester International Festival 2018) και ο Δημήτρης Παπαϊωάννου (Tanztheater Wuppertal – Pina Bausch company 2017-18), καθώς και με μουσικά σύνολα στην Ευρώπη, την Αμερική και την Ασία. Έχει διατελέσει βοηθός καλλιτεχνικού διευθυντή του Nieuw Ensemble (2011-14) και καλλιτεχνικός συντονιστής του εργαστηρίου διαπολιτισμικής μουσικής Atlas Lab (2011-16), ενώ από το 2018 διδάσκει στο Conservatorium van Amsterdam. Το 2013 συνίδρυσε στην Ολλανδία την ομάδα I/O, με κύριο ενδιαφέρον τη δημιουργία διαμεσικών έργων.
To Ι/Ο, με έδρα το Άμστερνταμ της Ολλανδίας, αποτελείται από μια ομάδα καλλιτεχνών, οι οποίοι δημιουργούν crossover παραστάσεις με ιδιαίτερη εστίαση στον ήχο. Το έργο τους συνδυάζει τις νέες τεχνολογίες με την αλληλεπίδραση μεταξύ διαφορετικών τεχνών. Ανάμεσα στα ενδιαφέροντα του Ι/Ο είναι η διερεύνηση υβριδικών παραστατικών μορφών και ο συνεχής επαναπροσδιορισμός του διαλόγου ανάμεσα στο κοινό και το έργο τέχνης. Κύρια μέλη της ομάδας είναι οι Θανάσης Δεληγιάννης, Roelof Pothuis, David Jonas, George Dumitriu, Kaja Draksler και Δανάη Μπελοσίνωφ.

ΕΝΑ ΕΝΑ στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση (Συγγρού 107) από 17 - 20 Νοεμβρίου 2021. Παραστάσεις: Τετάρτη 22:00, Πέμπτη έως Σάββατο 19:30 & 22:00. Διάρκεια παράστασης: 70΄. Για τις ανάγκες της παράστασης, οι θεατές κάθονται ανά 4 άτομα σε τραπέζια, με προαιρετική την κατανάλωση ποτού.