Hildur Gudnadottir & Chernobyl: Μια νέα σύνδεση εικόνας και ήχου

Στις παλιές εποχές, η τηλεόραση ήταν ο φτωχός συγγενής του κινηματογράφου. Οι τηλεοπτικές σειρές αποτελούσαν ένα είδος μίμησης των κινηματογραφικών ταινιών και είχαν πάντα μικρότερο budget και λιγότερες απαιτήσεις. Έτσι, τα γυρίσματα διαρκούσαν ελάχιστα, οι σκηνοθέτες και οι ηθοποιοί ήταν υποδεέστεροι των κινηματογραφικών και η μουσική –όταν δεν ήταν ετοιματζίδικη– γραφόταν από δευτεροκλασάτους συνθέτες και σκοπό είχε να γεμίσει –απλώς– τα κενά της δράσης.

Ενώ παλαιότερα το «σίριαλ» αντιστοιχούσε στη φθηνότερη –αισθητικά– διασκέδαση, στις μέρες μας η παρακολούθηση «σειρών» αποτελεί μια πολύ σημαντική οικιακή δράση, έναν νέο θαυμαστό κόσμο. Οι παραγωγές έχουν αναβαθμιστεί εντυπωσιακά, τα budget συχνά υπερβαίνουν τα αντίστοιχα κινηματογραφικά και οι θεατές συνομιλούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πολύ περισσότερο για τις σειρές παρά για τις ταινίες. Οι σκηνοθέτες υιοθετούν απόλυτα προχωρημένες τεχνικές κινηματογράφησης, οι ηθοποιοί δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους και οι συνθέτες γράφουν όσο καλύτερα τους επιτρέπει το ταλέντο τους.

Hildur
Αν ξεκινήσεις από την κλασική μουσική, αν φας τα νιάτα σου στα ωδεία, οι πιθανότητες είναι ότι μπορεί και να καταλάβεις μια θέση μουσικού σε ορχήστρα. Όσο καλύτερος μουσικός είσαι, τόσο μεγαλύτερη και η ορχήστρα που θα  πας. Είναι ελάχιστοι όσοι γίνονται σπουδαίοι σολίστ, είναι ακόμη λιγότεροι όσοι γίνονται μαέστροι, είναι τραγικά λιγότεροι όσοι φτάνουν να θεωρούνται συνθέτες, είναι ελάχιστοι όσοι γίνονται συνθέτες και σπάνε τις φόρμες της λόγιας μουσικής, οδηγώντας τον εαυτό τους –και τη μουσική– στους ανοιχτούς ορίζοντες ενός νέου κόσμου. Ακόμη όμως και ο νέος αυτός κόσμος, δεν είναι ολότελα νέος: κουβαλάει επιρροές από κάθε άλλο ιδίωμα που τόλμησε να σπάσει τις –όποιες– φόρμες: από το ambient, την αυτοσχεδιαστική μουσική μέχρι το rock, τις ηλεκτρονικές αναζητήσεις και τέλος, μέχρι την τέχνη του θορύβου. Η Hildur Gudnaddottir σπούδασε τσέλο, αποφάσισε να μην κλειστεί στο ένα τετραγωνικό που πιάνει στη σκηνή ο τσελίστας, το τσέλο και η καρέκλα του και να συνεργαστεί με μουσικούς, όπως οι Throbbing Gristle, οι Mum, οι Pan Sonic, οι Animal Collective, ακόμη και οι Sunn O))). Θόρυβοι επί θορύβων και πίσω από όλα αυτά μια υπόγεια μελωδική σχέση με τον πρόωρα χαμένο Johann Johannsson, ίσως τον πιο εμπνευσμένο συνθέτη που ξεκίνησε από την παγωμένη Ισλανδία, τον ευαίσθητο και ταυτόχρονα ευφυέστατο μουσικό που κατάφερε να συνδέσει το βιολί, το πιάνο, τα ηλεκτρονικά και τη γλυπτική του θορύβου με την εικόνα.

Chernobyl
Πώς να μετατρέψεις κάτι άηχο και αόρατο, την ίδια στιγμή παγωμένο και αδυσώπητο σε ήχο; Αν θεωρήσουμε ότι η έκρηξη στο «Chernobyl» και οι στιγμές που ακολούθησαν θα μπορούσαν να αποτελέσουν το υλικό ενός ακραίου θρίλερ, η Gudnadottir θα μπορούσε άραγε να εκφράσει τις στιγμές της έντασης μ’ ένα κρεσέντο στα βιολιά; Ίσως ένας πιο παραδοσιακός και λόγιος συνθέτης να το έκανε. Εκείνη, αντιθέτως, ταξίδεψε στη Λιθουανία, επισκεπτόταν καθημερινά για δύο ολόκληρους μήνες ένα αντίστοιχο του Chernobyl εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας και μ’ ένα δικάναλο recorder, ηχογραφούσε τον ήχο του περιβάλλοντος. Στη συνέχεια επεξεργάστηκε το υλικό της, πρόσθεσε μερικά όργανα αλλά και την ίδια τη φωνή της και δημιούργησε ένα σκοτεινό, παγωμένο, ζοφερό ηχητικό περιβάλλον, τόσο επιτυχημένο που κατορθώνει να αποτελεί το απόλυτο ηχητικό αντίστοιχο της πυρηνικής ενέργειας, λίγο πριν από ένα εφιαλτικό ατύχημα. Ή και λίγο μετά. Το να επεξεργάζεσαι ηχογράφηση πεδίου αντί να γράφεις μουσική, αποτελεί έναν ολοκαίνουργιο τρόπο να συνοδεύεις ηχητικά την εικόνα.

Πειραιώς 260
Στις 9 και 10 Οκτωβρίου, η Hildur Gudnadottir θα είναι στην Αθήνα για να παρουσιάσει τη μουσική που έγραψε για τη σειρά του HBO, «Chernobyl». Μαζί της, στο κτήριο της Πειραιώς 260 θα είναι ο Chris Watson, ιδρυτικό μέλος των Cabaret Voltaire, ένα από τα πολύ σημαντικά avant-garde πρώιμα ηλεκτρονικά σχήματα της Βρετανίας. Στο πέρασμα του χρόνου εξειδικεύτηκε στις ηχογραφήσεις πεδίου. Επίσης, θα είναι μαζί της και ο Sam Slater, συνθέτης, παραγωγός, sound designer και σύζυγος της Gudnaddottir.

INFO
Hildur Guðnadóttir: Chernobyl Live, με τους Chris Watson και Sam Slater, Πειραιώς 260, ώρα 22:00. Τα εισιτήρια κοστίζουν από 20 έως 40 ευρώ.