Anouar Brahem, ποια δύναμη σε κινεί να συνθέτεις μουσική;

Αθήνα, Τύνιδα, Μεσόγειος, Παρίσι, μεσογειακά χάικου: νότες λιτές, μελωδίες μινιμαλιστικές που τέμνουν τη σιωπή καθώς το ούτι του περιπλανιέται από το πορτ του Dar El Beïda ή τη μεδίνα της Τύνιδας, στο Παρίσι του Σατί ή στην Καταλονία του Mompou.

Επίτηδες «σπασμένοι» ήχοι, κλαρινέτο, ραψωδίες θλιμμένες, σκιές, μπάσο, φιλτραρισμένη ηχώ που μοιάζει να ταξιδεύει στα κύματα της θάλασσας. Ένας βεδουίνος Ντεμπυσσύ που, αν η μισή του καρδιά βρίσκεται στη Γάζα και τη Συρία, η άλλη μισή στη Σαχάρα και στη Μασσαλία χάνεται.

Γιορτάζοντας τα τριάντα του χρόνια στη μυθική δισκογραφική εταιρεία ECM, ο Anouar Brahem και το κουαρτέτο του την Πέμπτη 17 Ιουνίου θα μυσταγωγήσουν στο Ηρώδειο. Ο Τυνήσιος βιρτουόζος που κατάργησε τα σύνορα μεταξύ τζαζ και οριένταλ έρχεται στην Αθήνα. Από τον Μπεζάρ ως τον Μανού Ντιμπάνγκο, από τον Γκαρμπάρεκ και τον Γκαλλιάνο μέχρι τον Μανού Κάτσε και τον Κώστα Γαβρά, η μουσική του έντυσε ταινίες και χορούς αλλά και παίχτηκε με συνεργατική συνοδεία αρίστων μουσικών σε εκατοντάδες φεστιβάλ, παραμένοντας πιστή σε λέξεις όπως όνειρο, ελευθερία, μελαγχολία, Ανατολή και Δύση.

Όλος ο κόσμος ένας μύθος αλλά και να που όλοι οι μύθοι φτιάχνουν έναν κόσμο, τον κόσμο που γεννιέται, πεθαίνει και ανασταίνεται στο φόντο των νερών της Μεσογείου. Λίγο πριν εμφανιστεί στην Αθήνα, ο Anouar Brahem στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής μας δίνει μια γεύση για το τι είδους μέθεξη περιμένει όλους εμάς που θα του εμπιστευθούμε τη νύχτα μας...

Αναρωτιέμαι πόσο δύσκολες ήταν οι πρόβες στον καιρό του λοκντάουν, δεδομένου πως δεν έχετε την ίδια βάση με τους μουσικούς σου.
Όντως. Ο Κλάους Γκέσινγκ ήταν στη Γερμανία, ο Μπγιορν Μέγιερ κινούνταν μεταξύ Σουηδίας και Ελβετίας, εγώ στο Παρίσι και ο Κάλεντ Γιασίν βρισκόταν στον Λίβανο. Όμως παίζουμε σταθερά μαζί τα τελευταία δέκα χρόνια και το ρεπερτόριο της Αθήνας ούτως ή άλλως ήταν υπερπροβαρισμένο, μιας και ήμασταν έτοιμοι να βγούμε σε περιοδεία όταν μας μπλόκαρε ο ιός. Οπότε αυτό που θα ακούσετε είναι φορμαρισμένο και δουλεμένο όπως πρέπει.

Διαβάζω στο σάιτ του φεστιβάλ πως θα παίξετε αγαπημένα τραγούδια σου σε ολότελα νέες διασκευές.
Πες το και έτσι, αν και πιο πολύ θα ταίριαζε να πω πως μετά από τριάντα χρόνια στην ECM, θέλουμε να παίξουμε επίλεκτες στιγμές σε πνεύμα γενέθλιο και εορταστικό!

Να περιμένω δηλαδή να ακούσω από το Halfaouine ως το Blue Maqams και από το The Astounding Eyes of Rita ως και Khomsa;
Κανονική αναδρομή, ναι.

Αλήθεια μετά από τόσα πολλά χρόνια στη σκηνή, τι άλλο μένει να εξερευνήσεις; Ποια δύναμη σε κινεί να συνθέτεις μουσική;
Η αίσθηση πως κάθε φορά πρέπει να επανεφευρίσκω την έξαψη της νεότητας, την πρόκληση της εξερεύνησης. Ποτέ δεν είχα πλάνο ως προς τα δισκογραφικά μου, κάθε φορά έμπαινα αλλά και μπαίνω στο στούντιο πρώτα από όλα για να εκπλαγώ εγώ. Και όταν καταλήγαμε να έχουμε υλικό για έναν ακόμα δίσκο, ποτέ δεν ήξερα αν θα ξαναμπούμε στο στούντιο, οπότε κάθε φορά ήταν σαν να είναι η τελευταία φορά!

Πάντως μετά από τόσα πολλά χρόνια ακόμα το ερώτημά μου, κάθε φορά που σε ακούω, παραμείνει αναπάντητο, οπότε ευκαιρία να μου λύσεις την απορία: Πού κατηγοριοποιείς τη μουσική σου σε μια υποτιθέμενη κλίμακα που στη μια άκρη γράφει οριένταλ και στην άλλη τζαζ;
Το ρωτάς γιατί είσαι δημοσιογράφος και σου αρέσει να αναλύεις! Δεν σε παρεξηγώ! Θα αντιστρέψω την ερώτηση και θα σου ζητήσω να μου απαντήσεις σαν απλός ακροατής: Τι νιώθεις όταν με ακούς;

Καταρχήν σε ακούω πάντα με κλειστά μάτια, υποβάλλομαι στην ατμόσφαιρά σου και πότε νιώθω πως βρίσκομαι κάτω από μια τέντα στη Σαχάρα, οπότε να ένας ορισμός, αυτός του Σαχάρα λάουντζ. Από την άλλη, είναι αυτό το blue feeling που με κατακλύζει και με κάνει να σε θεωρώ και ισόποσο τζαζ μετρ.
Αυτά που νιώθεις αυτό είμαι! Μια φίλη μου τις προάλλες μου είπε πως μερικές φορές όταν με ακούει είναι σαν να ακούει τον ήχο του χιονιού που πέφτει. Αυτή η ελευθερία μου αρέσει, ο μη περιορισμός. Μικρός πάντως ήθελα να γίνω ένας επιτυχημένος μουσικός παραδοσιακής αραβικής μουσικής, αλλά στην πορεία γνώρισα και μελέτησα την τζαζ, οπότε υπό αυτή τη συνθήκη, του περίεργου ονείρου να την πω, συνεχίζω και πορεύομαι.

Εκτός από εσένα, και ο φίλτατος Γιαν Γκαρμπάρεκ θα περάσει το φετινό καλοκαίρι από την Αθήνα. Αναρωτιέμαι τι θα γινόταν αν οι ημερομηνίες σας ήταν με μία ή δυο μέρες απόσταση η μια με την άλλη...
Καταλαβαίνω πού το πας και αναμφίβολα από πλευράς μου θα καθόμουν για να τον απολαύσω και γιατί όχι και για να τζαμάρουμε αν το επιθυμούσε.

Αλήθεια, πώς πρόεκυψε η συνεργασία σας;
Εντελώς μα εντελώς τυχαία. Ήμασταν στο Όσλο για να παίξουμε και την επόμενη μέρα μπήκαμε παρέα στο στούντιο για να παίξουμε και να ανταλλάξουμε ιδέες. Μαζέψαμε υλικό που έγινε δίσκος αλλά και μας οδήγησε σε μια κοινή περιοδεία. Φανταστική εμπειρία.

Ανυπομονώ, έρχεται η στιγμή.
Ω, κι εμείς, Ηρώδειο! Δεν θέλω να το πάρεις για κλισέ, αλλά ο τόπος για μένα είναι καθαγιασμένος, οπότε να είσαι σίγουρος πως η νύχτα θα είναι υπέροχη.

---

Info: Anouar Brahem Quartet / Ωδείο Ηρώδου Αττικού / Πέμπτη 17 Ιουνίου, 21:00