Οι τελευταίες μέρες της Amy Winehouse

Τον Ιούνιο του 2011, ένα μήνα πριν από τον θάνατό της, η Amy Winehouse έκανε στο Βελιγράδι την τελευταία της συναυλία. Το Βελιγράδι ήταν η πρώτη στάση μιας ευρωπαϊκής περιοδείας που ακυρώθηκε: οι Σέρβοι γιούχαραν τη Winehouse που έπεφτε στη σκηνή, μπέρδευε τους στίχους των κομματιών και φαινόταν, εκτός από μεθυσμένη, high as a kite. Στις βρισιές του κοινού -20.000 άτομα- που ζητούσε τα λεφτά του πίσω, η 27χρονη τραγουδίστρια αμύνθηκε με επιθέσεις· η συναυλία εξελίχθηκε σε καταστροφή· όλοι ήξεραν πια ότι το τέλος της πλησίαζε.

Ήδη από το 2007, τρία μόνο χρόνια μετά τις μεγάλες της επιτυχίες, εμφανιζόταν με ελλειμματική οδοντοστοιχία, ασυνάρτητα τατουάζ και βάρος όχι πάνω από 45 κιλά. Είχε προηγηθεί σφυροκόπημα των λαϊκών φυλλάδων γύρω από τον εθισμό της στη βότκα, στο κρακ, στην ηρωίνη και στον Blake Fielder-Civil που ήταν τζάνκι και με τον οποίον έγινε ένα δίδυμο τύπου Sid Vicious και Nancy Spungen. Στη σύντομη καριέρα της η Amy Winehouse μεταμορφώθηκε από ένα απλοϊκό, εύθυμο και χαρισματικό κορίτσι του βόρειου Λονδίνου σε φάντασμα: το 2008 στο φεστιβάλ του Glastonbury το κοινό την αποθέωνε αλλά έπινε σαν ψάρι και μετά βίας στεκόταν όρθια πάνω στα τακούνια της, τα εντελώς ακατάλληλα για την περίσταση. Το θέαμα δεν βοηθούσαν δυο ψευτοχορευτές που λικνίζονταν αλλόκοτα από δίπλα. Οι τελευταίες μέρες της Amy διήρκεσαν, στην πραγματικότητα, μερικά χρόνια: ήταν μια σχεδόν ελεύθερη πτώση, ένα έργο αυτοκαταστροφής.

Η Amy Winehouse υπήρξε μουσικό φαινόμενο: η φωνή της και τα κομμάτια που έγραψε και ερμήνευσε την ξεχώρισαν από τη βιομηχανοποιημένη ποπ των αρχών του 21ου αιώνα -με δύο μόνο άλμπουμ εκτοξεύτηκε στην κορυφή μαζί με τις μεγάλες ερμηνεύτριες της τζαζ, της σόουλ και των μπλουζ, για να προσγειωθεί με τραγικό τρόπο στο «κλαμπ των 27». Στη σύντομη ζωή της είχε την τύχη να συνεργαστεί με τον Mark Ronson, τον DJ και μουσικό που έκανε τη συμπαραγωγή του album “Back to Black” το οποίο θύμιζε τον ήχο της Motown. Τη Motown θύμιζε και η χαρακτηριστική κόμμωση της Amy Winehouse, μια τεράστια «σφηκοφωλιά» που στο τέλος της ζωής της κατέρρευσε μαζί με όλα τα άλλα. Οι τελευταίες εικόνες που έχουμε από την Amy είναι ένα ταλαιπωρημένο σώμα με κακοβαμμένα ξανθά μαλλιά.

Η μουσική της Amy Winehouse δεν περιορίζεται στα δύο άλμπουμ. Μέσα σε τρία-τέσσερα χρόνια, όταν είχε ακόμα σχετική, αν και κυμαινόμενη, σωματική και ψυχική υγεία, έκανε πλήθος ζωντανών εμφανίσεων όπου ερμήνευε διασκευές μόνη ή σε ντουέτο με γνωστούς καλλιτέχνες όπως ο Paul Weller, ο Jools Holland, οι Rolling Stones, οι Specials, o Prince και προπάντων ο Tony Bennett, μια άκρως συγκινητική συνεργασία που έφερνε κοντά δυο μουσικές γενιές.

Η συναυλία στο Βελιγράδι δεν ήταν το πρώτο φιάσκο: τον Μάιο του 2009 στο φεστιβάλ τζαζ στο νησάκι Αγία Λουκία της Καραϊβικής διέκοψε το σετ λέγοντας ότι βαρέθηκε. Η συμπεριφορά της ήταν συχνά απρόβλεπτη όπως συμβαίνει με τους εξαρτημένους από ναρκωτικά και οινόπνευμα, αλλά υπήρχαν στιγμές που όλα έδειχναν ότι είχε συνέλθει: τον Οκτώβριο του 2010 τραγούδησε επί τέσσερις ώρες για την προώθηση ενός μικρού οίκου μόδας που είχε ιδρύσει, ενώ τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς ήταν καλεσμένη ενός Ρώσου πολυεκατομμυριούχου στη Μόσχα ο οποίος την είχε κλείσει για να τραγουδήσει στο πάρτι του. Όλα πήγαν μια χαρά.

Τον Ιανουάριο του 2011, έκανε πέντε συναυλίες στη Βραζιλία, αλλά τον επόμενο μήνα η εμφάνισή της στο Ντουμπάι διακόπηκε εν μέσω σφυριγμάτων του κοινού. Έτσι φτάνουμε στις 18 Ιουνίου 2011, όταν άρχισε η ευρωπαϊκή τουρνέ σε 12 πόλεις: στο Βελιγράδι προσπάθησε να κατέβει από τη σκηνή αλλά την εμπόδισαν οι σωματοφύλακές της -με τα γνωστά αποτελέσματα.

Οι επόμενες στάσεις ήταν στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα, αλλά οι συναυλίες δεν έγιναν και στις 21 Ιουνίου ανακοινώθηκε η ακύρωση όλης της τουρνέ. Πολλοί ήταν εκείνοι που πίστευαν ότι δεν θα την ξανάβλεπαν αλλά ένα μήνα αργότερα, στις 20 Ιουλίου, έκανε μια εμφάνιση-έκπληξη στο Roundhouse, στη γειτονιά της το Camden, μαζί με τη βαφτισιμιά της, την τότε 16χρονη Dionne Bromfield, με την οποία τραγούδησαν το “Mama Said” που το 1961 είχαν κάνει μεγάλη επιτυχία οι Shirelles. Φορούσε μαύρα, μασούσε τσίκλα και η παρουσία της ήταν διακριτική· έκανε back vocals. Τρεις μέρες αργότερα βρέθηκε νεκρή, Η τελευταία της ηχογράφηση ήταν το ντουέτο με τον παλαίμαχο Tony Bennett στο άλμπουμ του “Duets II”, που κυκλοφόρησε στις 20 Σεπτεμβρίου 2011. Η Amy τραγουδούσε το “Body and Soul” που κυκλοφόρησε και ως σινγκλ 14 Σεπτεμβρίου 2011, ημέρα που αν ζούσε θα έκλεινε τα 28.