Moby: Ένας κόσμος ανάποδα στο νέο του άλμπουμ «Reprise»

Ο Moby μεγάλωσε σ’ έναν ήρεμο κόσμο. Ακόμη κι όταν η Νέα Υόρκη λύσσαγε έξω από το παράθυρό του, εκείνος κλεινόταν στους τέσσερις τοίχους του μικρού του studio κι έγραφε τη μουσική του. Μόνος. Ολομόναχος. Οι μόνοι άνθρωποι που συναντούσε ήταν οι τραγουδιστές που έρχονταν να βάλουν τη φωνή τους -επειδή εκείνος ένιωθε ότι η δική του ήταν πολύ περιορισμένη- ο τύπος που του έκανε το mastering και το αφεντικό της δισκογραφικής του εταιρείας. Τώρα όλα τούμπα: Λος Άντζελες, μια καινούργια, τεράστια και σε κάποια της σημεία παλιομοδίτικη και γραφειοκρατικά στημένη δισκογραφική, ένας μαέστρος, ένα χάος από προσκεκλημένους και μια ολόκληρη ορχήστρα, φίλε!

Ο Moby συνήθιζε να βλέπει στον υπολογιστή του τα τραγούδια του να τρέχουν με συμπυκνωμένες μασίφ κυματομορφές. Η χορευτική μουσική -όπως και η μουσική για τη διαφήμιση- αποφεύγουν τα ups και τα downs, το volume των κομματιών είναι σταθερό, τσίτα, ένα κλικ κάτω από την παραμόρφωση κι αν ο ρυθμός πέσει για μια στιγμή, σταματάς να χορεύεις, δεν πας ν’ αγοράσεις, καταστροφή. Τώρα όλα τούμπα: η μουσική που -αρχετυπικά- δημιουργήθηκε για ορχήστρα, η κλασική μουσική, βασίζεται στην εναλλαγή των ρυθμών (γρήγορο, αργό, γρήγορο), στις δυναμικές, στην κλιμάκωση και την αποκλιμάκωση της έντασης, στη σχεδόν κινηματογραφική δημιουργία γαλήνης και στην έκρηξη της επόμενης στιγμής. Φτιάξε δυναμικές, η κυματομορφή πρέπει να γίνει κεντηματάκι, φίλε!

Το momentum είναι εξαιρετικό. Το mainstream μοιάζει να λατρεύει τη σχέση της pop με την κλασική μουσική. Στο “Bridgerton” του Netflix ακούω τραγούδια της Billie Eilish, της Ariana Grande και της Taylor Swift παιγμένα με ορχήστρα. Επιπλέον, εφόσον «όλα έχουν πλέον ειπωθεί» και το μόνο που μένει είναι να ειπωθούν από την αρχή με νέους όρους, το ζήτημα του crossover είναι πιο επίκαιρο από ποτέ: ο μουσικός, για να κάνει τον ήχο του πιο ενδιαφέροντα, θα πρέπει να τον αναμίξει με κάθε ιδίωμα που θεωρεί συγγενικό. Κι όταν τελειώσουν τα συγγενικά ιδιώματα, πρέπει να ανατρέξει σε ιδιώματα που ως τώρα δεν θεωρούσε και τόσο συγγενικά. Τέλος, οι παραδοσιακές δισκογραφικές εταιρείες, και μάλιστα οι παλαιότερες από αυτές, όπως η Deutsche Grammophon, θα πρέπει να απευθυνθούν σ’ ένα νεότερο κοινό, αλλιώς θα πεθάνουν μαζί με τον τελευταίο ακροατή που θέλει να ακούσει την 5η του Beethoven στη χιλιοστή τετρακοσιοστή εβδομηκοστή τρίτη εκτέλεσή της.

Η ιδέα για την επανάληψη (reprise) μερικών από τα πιο σημαντικά τραγούδια του Moby με τη συνοδεία συμφωνικής ορχήστρας ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια, όταν εκείνος συνεργάστηκε με τον Gustavo Dudamel και τη Φιλαρμονική του Λος Άντζελες για τις ανάγκες μιας συναυλίας. Εκεί πρωτογράφτηκαν οι παρτιτούρες, εκεί συνάντησε τους ανθρώπους της Deutsche Grammophon, εκεί μπήκαν οι βάσεις της συμφωνίας.

Το “Reprise” περιλαμβάνει μερικές από τις πιο σημαντικές συνθέσεις του Moby, (“Natural Blues”, “Porcelain”, “Why My Heart Feels So Bad”, “Go”, “Lift Me Up”, “We Are All Made Of Stars” μαζί με τη διασκευή του “Heroes” του David Bowie) σε ορχηστρική εκδοχή και με την προσθήκη ακουστικών οργάνων. Η Budapest Art Orchestra δεν είναι μια καθιερωμένη ορχήστρα κλασικής μουσικής αλλά μια ορχήστρα που μπορεί να μεταφέρει σε νεανικό κοινό έξυπνα γραμμένες κλασικότροπες παρτιτούρες. Αυτό που έχει να προσφέρει ο Moby, δηλαδή. Στο album συναντάμε καλεσμένους όπως οι Alice Skye, Amythyst Kiah, Gregory Porter, Jim James, Kris Kristofferson (στα ογδόντα κάτι του, ένας Cash της εποχής Rick Rubin), Luna Li, Mark Lanegan, και o σπουδαίος πιανίστας από την Ισλανδία, Vikingur Ólafsson.

Ο Moby μεγαλώνει. Κι έρχεται να συναντήσει όλους εμάς που λατρέψαμε το “Play” πριν από 22 χρόνια, σε μιαν άλλη ηλικία. Ήταν η εποχή που μας συνόδευε σε κάθε δευτερόλεπτο ο ήχος, η εποχή που δεν χαρίζαμε τίποτα στη σιωπή. Τώρα οι μισοί από εμάς, ακούνε μουσική, μόνο αν αξίζει τον κόπο. Το ίδιο και ο Moby: κάνει μουσική μόνο αν έχει νόημα. Και αυτός ο δίσκος, έχει. Πρώτα απ’ όλα γιατί είναι όμορφο να μεγαλώνεις, να αλλάζεις και να μαθαίνεις ότι ο ήχος χωρίς τη σιωπή δεν έχει καμία απολύτως αξία.

Αν με ρωτάς, το “Reprise” δεν θα του προσθέσει πολλούς καινούργιους ακροατές. Θα πείσει όμως, όποιον κι αν τον ακούσει, ότι αυτά τα τραγούδια είχαν και έχουν λόγο ύπαρξης. Ήταν πάντοτε καλά κι ίσως στις καινούργιες τους εκτελέσεις, ακόμα καλύτερα. Το “Reprise” θα πείσει -επιπλέον- τους παλιούς, ότι αυτός εδώ ο τύπος, που παλιά μετρούσε, μετράει ακόμα. Και ότι αν υπάρχει κάτι που παραμένει σημαντικό, είναι να μπορείς να βλέπεις τον κόσμο ανάποδα.