Bob Dylan: Η νύχτα που η Αθήνα τραγούδησε μαζί του στον Λυκαβηττό

Στo πλαίσιο του σημερινού εορτασμού της συμπλήρωσης των ογδόντα δύο χρόνων του αρχετυπικού τροβαδούρου Bob Dylan, τα αφιερώματα πάνε κι έρχονται σωρηδόν. Λογικό και επόμενο,πλήρως αναμενόμενο! Έτσι λοιπόν τα περιθώρια έκφρασης για μας που καταθέτουμε γραπτά αφιερώματα ως τροφή για σκέψη, συρρικνώνονται δραματικά… Με όπλο μου τρεις πολύτιμες εικόνες από τη ζωντανή του εμφάνιση στο Θέατρο Λυκαβηττού το 1993, η επιλογή μου εδώ κατάντησε αυτομάτως μονόδρομος.

Είναι κοινό μυστικό. Βαθύ παράπονο και άχτι. Όχι μόνον για κάθε αμετανόητο οπαδό της εποποιίας του. Μα και για μας τους εξειδικευμένους φωτογράφους συναυλιών. O θεοποιημένος (και) στη χώρα μας Bob Dylan υπήρξε από σκηνής ανά την Ελλάδα κατά κανόνα «λίγος», «απογοητευτικός», «οκνός», «αγοραφοβικός» έως και «προσβλητικός». Από την πρώτη του κιόλας ζωντανή εμφάνιση στη χώρα μας που συνέβη τη Δευτέρα 26 Ιουνίου του 1989 στο Εθνικό Στάδιο της Πάτρας και στο πλαίσιο του 4ου Διεθνούς Φεστιβάλ της πόλης αυτής, ο θεμελιώδης τραγουδοποιός έμοιαζε να μας κάνει «χάρη» όπως διάβασα την επομένη από ντόπιους συνάδελφους… Ούτε οι 8.000 διψασμένοι θεατές που κατέθεσαν 2.000 δραχμές για το εισιτήριό τους δεν στάθηκαν ικανοί να ξεκλειδώσουν την ιδιαίτατη στάση του.

Και να που δυο μέρες αργότερα το βιώσαμε και μεις οι Αθηναίοι. Την Τετάρτη 28 του ιδίου μήνα το γήπεδο ποδοσφαίρου του Παναθηναϊκού στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας ήταν σχετικά γεμάτο (σ.σ.: συνάδελφοι μα και αυτό καθαυτό το setlist.fm απατώνται πως εμφανίστηκε στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο!). Κι όμως. Στη συντριπτική πλειοψηφία της και τούτη η πολυπόθητη συναυλία ήθελε τον πρωταγωνιστή να έχει την πλάτη του γυρισμένη στο κοινό, τόσο, που ήταν ελάχιστες οι στιγμές που καταφέραμε να αντικρίσουμε το πρόσωπό του καθ’ όλη τη διάρκεια της μιάμισης ώρας. Και έπρεπε να περάσουν χρόνια ώστε να απολαύσουμε τη θωριά του, τηλεοπτικά, με φόντο την Ακρόπολη…

Και τούτο διότι την ίδια εβδομάδα εμφανίστηκε ο Van Morrison στο γήπεδο «Γεώργιος Καμάρας» του Απόλλωνα Αθηνών στη Ριζούπολη. Γεγονός που ήθελε τους δυο θρυλικούς καλλιτέχνες να μαγνητοσκοπούν μια μονάκριβη σύμπραξη, υπαίθρια, στο λόφο του Φιλοπάππου με φόντο τον Παρθενώνα, στα πλαίσια του ντοκιμαντέρ “One Irish Rover: Van Morrison in Performances” που προβλήθηκε από το BBC το 1991. Και ήταν εδώ λοιπόν που η φάτσα του Bob γίνεται εμφανής αντικριστά με κείνη του Van, με τους δυο συνοδοιπόρους να ερμηνεύουν ακουστικά τα “Foreign Window”, “One Irish Rover”, “Crazy Love” και  “And It Stoned Me”. Το έως πρόσφατα πανσπάνιο ντοκουμέντο μπορείς πλέον στην εποχή μας να το απολαύσεις στο κραταιό YouTube με ένα πάτημα κουμπιού.

Η επόμενη επίσκεψή του στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 1993. Τρίτη 22 και Τετάρτη 23 Ιουνίου, στο πανέμορφο Θέατρο Λυκαβηττού. Του λόγου μου κάλυπτα φωτογραφικά το γεγονός αφού ήδη ήμουν από το 1991 ο μόνιμος φωτογράφος του περιοδικού «ΠΟΠ&ΡΟΚ». Και οι δυο βραδιές ήταν sold-out. Κι όμως. Για άλλη μια φορά ο χαρισματικός ποιητής της folk rock με ήθελε καταϊδρωμένο από το άγχος μονομιάς, αφού λίγο έλειψε να μην έχω να παρουσιάσω εικόνα του προσώπου του στην περιορισμένη διάρκεια που ούτως ή άλλως έχουμε οι φωτογράφοι επί των επάλξεων!...

Αποτέλεσμα; Με δυο σώματα Nikon κρεμασμένα στους ώμους μου, ένα με έγχρωμο φιλμ αρνητικό και ένα με slides, ίσα που κατάφερα να αποσπάσω τα τρία κλικ που παραθέτονται εδώ, στη μαυρόασπρη εκδοχή τους! Και τούτο αφού, σα να μην έφτανε η ταλαιπωρία που μας επιφύλαξε ο Bob, τα φώτα ήταν άθλια σε ένταση μα ακόμη χειρότερα, σε υφή: κόκκινη είναι η νύχτα στα βουνά!... Όσοι ασχολούνται επαγγελματικά ή έστω και σοβαρά με την φωτογραφία γνωρίζουν το λόγο. Το κόκκινο είναι ό,τι χειρότερο ως επιλογή τεχνητού φωτισμού, αφού η τεχνολογία των αρνητικών φιλμ ήθελε την πρώτη χημική επίστρωση φωτοευαίσθητη στην περιοχή του φάσματος που καταγράφει το κόκκινο. Πράγμα που το καθιστά θανάσιμα επιβλητικό. Με λόγια απλά, τα κόκκινα φώτα στις συναυλίες τα έκαναν (και ακόμη τα κάνουν) όλα «σούπα»! Έτσι η παντελής απουσία χρώματος στο μαυρόασπρο είναι η μόνη λύση…

Πέρασαν δεκαεπτά ολόκληρα χρόνια για να τον ξαναδούμε (ή πιο σωστά, να μην τον ξαναδούμε…). Όμως δεν ήταν μονάχα η προηγηθείσα τραυματική μου εμπειρία που με ήθελε να απουσιάζω συνειδητά από το Terra Vibe της Μαλακάσας το Σάββατο 29 Μαΐου του 2010. Ήταν και η απεχθής εντολή του ιδίου για πλήρη απαγόρευση επαγγελματιών φωτογράφων στα photopits! Θυμάμαι λοιπόν φίλτατο συνάδελφο-συντάκτη να σβήνει κάθε σκιά αμφιβολίας και τύψεων ως ανταποκριτής φωτογραφίζοντας εξ’ αποστάσεως με το κινητό του τηλέφωνο, καταγράφοντας τη μια και μοναδική στιγμή που ο ζωντανός θρύλος ξεστόμισε «σας ευχαριστώ φίλοι μου», ως θαύμα εξ ουρανού!

Όσο για την αντίστοιχη συναυλία στο χώρο αυτό τέσσερα χρόνια αργότερα, τη Δευτέρα 23 Ιουνίου του 2014, η αντίστοιχη απαγόρευση φωτογράφισης με κράτησε ξανά μακριά του, αφού έβγαλα το άχτι μου γαζώνοντας ότι κινείτο επί σκηνής στην Πλατεία Νερού, στo πλαίσιo του heavy metal φεστιβάλ “Heavy By The Sea”. Έτερος αγαπημένος φίλος και συνάδελφος, παρότι δεδηλωμένα λάτρης του βραβευμένου μουσικοσυνθέτη που συμπληρώνει σήμερα τα ογδόντα δύο του χρόνια, μου εκμυστηρεύτηκε πως έδειχνε κείνη τη βραδιά κατά τι πιο χαλαρός και απελευθερωμένος από κάθε προηγούμενη μετάκληση του στα μέρη μας. Παραμένοντας όμως ο κλασικός, μονόχνοτος Dylan της καρδιάς του. Αυτός που αγαπήσαμε, αγαπάμε και θα αγαπάμε.