Μουσικη

The Blues Brothers: 44 χρόνια από την ταινία - φαινόμενο

Αφιέρωμα στο φιλμ που έγινε σημείο αναφοράς για τον πολιτισμό

Αλέξανδρος Ριχάρδος
8’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
UPD

Αφιέρωμα: 44 χρόνια από την πρώτη προβολή της ταινίας των Blues Brothers - Η επιρροή του φιλμ στη μουσική, το soundtrack, οι πρωταγωνιστές και τα παραλειπόμενα.

Μυθικές διαστάσεις έχει πάρει στη χώρα μας η ταινία των Blues Brothers που προβλήθηκε με τον ελληνοποιημένο τίτλο «Οι Ατσίδες με τα μπλε»! Παρ’ όλο που έχουν περάσει 44 χρόνια από την πρώτη της προβολής (Ιούνιος 1980), η ταινία και η μουσική της γεννούν μόνο θετικές αναμνήσεις. Μια αμερικάνικη ταινία, που στην ουσία απευθυνόταν στο εγχώριο κοινό, έφθανε για να ζωντανέψουν το blues και η soul μουσική στη χώρα μας αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Τόσο η πλοκή και το δέσιμό της με τη μουσική, το χιούμορ της και το παίξιμο των John Belushi και Dan Aykroyd με τη συμμετοχή των James Brown, Aretha Franklin, Ray Charles κ.α. μαύρων θρύλων, κατέστησαν την ταινία σημείο αναφοράς. Η ταινία του σκηνοθέτη John Landis κατάφερε με των συνδυασμό των παραπάνω να ξεπεράσει τα στενά όρια μιας απλά καλής ταινίας και να γίνει σημείο πολιτισμού, πράγμα σπάνιο για κινηματογραφική ταινία. Οι Aretha Franklin, Ray Charles, John Lee Hooker, Cab Calloway, James Brown (στο ρόλο ιερέα) που εμφανίζονται, δεν περιορίζονται σε ένα μικρό μόνο ρόλο αλλά με τη μουσική τους μεταφέρουν το δικό τους πολιτισμό.

Αν ανατρέξουμε στην Ελλάδα του 1980, θα τη δούμε πολύ πιο ώριμη και ενημερωμένη μουσικά από τη σημερινή αλλά και της τελευταίας δεκαετίας. Οι Blues συναυλίες ήταν συνηθισμένο γεγονός με Αμερικάνους αλλά και Βρετανούς καλλιτέχνες να γεμίζουν τους χώρους όπου έπαιζαν. Και βέβαια τότε, η μουσική υποστηριζόταν από ραδιοφωνικές εκπομπές, από εφημερίδες και περιοδικά και υπήρχε κόσμος που ήξερε τι θα άκουγε και κυρίως διαρκώς προστίθενται καινούργιοι ακροατές.

Αν και η ταινία δεν έχει κυκλοφορήσει σε dvd μέσω εφημερίδας ή περιοδικού, η δυναμική της μεταλαμπαδεύτηκε στις νεότερες γενιές μέσα από τις ελάχιστες προβολές της από την τηλεόραση και βέβαια από τις ενοικιάσεις/κατεβάσματα.

Πριν προχωρήσω στην παρουσίαση του σεναρίου και πολλών παραλειπόμενων από τα γυρίσματα να αναφέρω την παρουσία και της Carrie Fisher, που όλοι την ξέρουμε σαν Πριγκίπισσα Λία από το Star Wars.

Στην ουσία μέσα από τη μουσική και τα τραγούδια της ταινίας κατατίθεται ένας φόρος τιμής στα blues, τη soul μέσα σε μια μάλλον χαοτική κατάσταση, που βασίζεται στο παίξιμο του Belushi αλλά και του Aykroyd που είναι και υπεύθυνος και για το σενάριο. Οι δύο ηθοποιοί υποδύονται δύο αδέρφια, τους «Joliet» Jake Blues και Elwood Blues, που έχουν βγει από τη φυλακή αφού εξέτισαν ποινή 3 χρόνων για ένοπλη ληστεία και πληροφορούνται ότι το ορφανοτροφείο όπου μεγάλωσαν κινδυνεύει να κλείσει. Έτσι αποφασίζουν να ξανά φτιάξουν το rhythm‘n’blues συγκρότημά τους και να μαζέψουν το χρηματικό ποσό που χρειάζονται (5.000 δολάρια) κάνοντας μια συναυλία. Στην ταινία ανακατεύονται νεοναζί (!), μια γυναίκας-μυστήριο που κυνηγάει τους Blues Brothers για να τους σκοτώσει (τον ρόλο της γυναίκας μυστήριο παίζει η Carrie Fisher) και όλα αυτά με ασύλληπτες καταστροφές αυτοκίνητων, συνολικά 103 (!), πολλή μουσική και γκροντέσκο χιούμορ που εξακολουθεί να με κάνει να γελώ κάθε φορά που τη βλέπω κυρίως με το δίδυμο Belushi-Aykroyd είναι κάτι παραπάνω από απολαυστικό.

Μοναδικό ήταν και το περίφημο Bluesmobile με την οποία μετακινούνταν, ένα Dodge Monaco του 1974 με ένα τεράστιο ηχείο στον ουρανό του!

Για να κλείσουμε τα της ταινίας, στο τέλος οι Blues Brothers ερμηνεύουν το «Everybody Needs Somebody To Love», ενώ σε άλλες σκηνές ο Ray Charles τραγουδάει το «Shake A Tall Feather» και ο Cab Calloway ερμηνεύει μοναδικά το «Μinnie The Moocher», η Aretha Franklin το Think και ο John Lee Hooker το «Boom Boom Boom».

Ένα παραλειπόμενο από τα γυρίσματα της ταινίας ήταν και η κατεδάφιση ενός παλιού εμπορικού κέντρου (Mall) στο Ντιτρόιτ. Το Dixie Square Mall βρισκόταν στη γωνία της 151ης Street και της Dixie Highway στο Χάρβεϊ του Ιλινόις και αν και εγκαινιάστηκε μόλις το 1966, δώδεκα χρόνια μετά εγκαταλείφθηκε. Η κατεδάφιση θα γινόταν στις 12 τα μεσάνυχτα, όταν αντελήφθησαν ότι ο John Belushi δεν ήταν μαζί τους. Δεν τον βρήκαν ούτε στο αυτοκίνητό του ούτε στα καμαρίνια και ο Dan Aykroyd σε μια βόλτα απελπισίας είδε στην άδεια περιοχή ένα μικρό σπίτι με το φως αναμμένο. Πλησίασε, χτύπησε το κουδούνι και ρώτησε τους ενοίκους αν έχουν δει έναν άνδρα από το συνεργείο κινηματογράφησης να περιφέρεται. Οι ένοικοι τον ρώτησαν «εννοείτε τον Belushi; Χτύπησε το κουδούνι, πήγε στο ψυγείο ήπιε όλες τις μπύρες και τώρα κοιμάται στον καναπέ».

Την ιδέα της μουσικής μπάντας Blues Brothers την έφτιαξαν οι Belushi-Aykroyd για την πετυχημένη εκπομπή show της αμερικανικής τηλεόρασης Saturday Night Live και πρώτα κυκλοφόρησε το άλμπουμ «Briefcase Full Of Blues» (1978, Νο 1 στην Αμερική) και δύο χρόνια αργότερα ταινία.

Ο δίσκος «Briefcase Full of Blues» (Νο 1 στην Αμερική) κυκλοφόρησε το Νοέμβριο του 1978 και ηχογραφήθηκε live στο Universal Amphitheatre του Los Angeles και περιλαμβάνει διασκευές κλασικών blues και soul τραγουδιών των δεκαετιών 1950, 1960 και 1970. Μόνο στην Αμερική οι πωλήσεις του ξεπέρασαν τα 3.500.000 αντίτυπα ενώ στην Μεγάλη Βρετανία τις 100.000!

Όλα ξεκίνησαν από τον άγνωστο τραγουδιστή και φυσαρμονίστα Curtis Selgado o οποίος γνώρισε τον John Belushi τον Οκτώβριο του 1977 στα γυρίσματα της ταινίας του John Landis, «National Lampoon’s Animal House». Το περίεργο είναι ότι ο Salgado δεν είχε δει ποτέ την πολύ πετυχημένη τηλεοπτική εκπομπή που έκανε θραύση εκείνη την εποχή, Saturday Night Live και δεν ήξερε τον Belushi. Ο Solgado συνόδευε τον Ray Charles στις εμφανίσεις του κάνοντας φωνητικά και παίζοντας φυσαρμόνικα και μιλώντας με τον Belushi βρήκαν το κοινό ενδιαφέρον τους για το R&B και ο Salgado του έβαζε να ακούσει κλασικά τραγούδια των Fats Waller, Howlin’ Wolf, Sonny Boy Williamson, Magic Slim κ.α. τα οποία άρεσαν στον Belushi. Εκείνη την εποχή το συγκρότημα του Salgado έπαιζε κάθε Δευτέρα στο Eugene Hotel κάτω από το όνομα Cray Hawks. Ο Belushi πήγε να τους δει και κάνει… το λάθος να τραγουδήσει το «Hey Bartender» όπου με την εμφάνισή του κάνει τον κόσμο να γελάει αλλά βάζει σε σκέψεις τον Salgado μήπως αρχίσουν να παίζουν μαζί. Μάλιστα τον βρήκε να κάνει τις ίδιες κινήσεις με τον Joe Cocker! O Belushi μεταφέρει την εμπειρία του στον συνεργάτη του Dan Aykroyd και αποφασίζουν να παίξουν ορισμένα standards R&B στο Saturday Night Live. Η επιτυχία είναι ανέλπιστη και η ιδέα κάθε ημέρα τροποποιείται και μεγαλώνει με συμμετοχές όλων και περισσοτέρων μουσικών.

Γρήγορα ενδιαφέρθηκε η Atlantic Rec για να κυκλοφορήσει σε δίσκο τις διασκευές των τραγουδιών και οι John Belushi και Dan Aykroyd υπογράφουν συμβόλαιο χωρίς να έχουν καν μουσικούς που θα τους συνοδεύσουν σε αυτό το εγχείρημα. Και όταν πρόκειται να διασκευάσεις τέτοια κλασικά τραγούδια, θέλεις να σε συνοδεύουν σπουδαίοι μουσικοί. Οι πρώτοι που επιλέγησαν ήταν ο πιανίστας Paul «The Shiv» Shaffer κι ο σαξοφωνίστας Lou «Blue Lou» Marini. Ακολούθησαν ο κιθαρίστας Matt «Guitar» Murphy, ο σαξοφωνίστας/τρομπετίστας Tom «Bones» Malone ο τρομπετίστας Alan «Mr. Fabulous» Rubin και οι Steve «The Colonel» Cropper κιθάρα και Donald «Duck» Dunn μπάσο. Οι δύο τελευταίοι συνόδευαν τον Otis Redding κι ήλθαν με προτροπή των Malone και Shaffer. Την παρέα συμπλήρωσαν οι Tom «Triple Scale» Scott σαξόφωνο και  Steve «Getdwa» Jordan ντραμς, μουσικοί που έπαιζαν στο Saturday Night Live. Οι πρώτες πρόβες που έκαναν, έγιναν κατά τη διάρκεια των συναυλιών του ηθοποιού Steve Martin όπου οι περισσότεροι από τους παραπάνω μουσικούς τον συνόδευαν στις εμφανίσεις του στο Universal Amphitheater του Λος Άντζελες. Εκεί ηχογραφήθηκε ο δίσκος και κυκλοφόρησε με τίτλο «A Briefcase full of Blues», αφιερωμένος στον Curtis Salgado.

1 Αυγούστου 1980, ζωντανή εμφάνιση των Blues Brothers στο Universal Amphitheater © Andrew D. Bernstein/Getty Images/Ideal Image

Μετά τη συναυλία όπου οι αντιδράσεις του κόσμου ήταν πολύ θετικές, ο Aykroyd άνοιξε στα παρασκήνια μια σαμπάνια Don Perignon. Εκείνη τη στιγμή που τη βάζανε στα ποτήρια τους, χτύπησε η πόρτα στα παρασκήνια και μπήκαν οι Mick Jagger και Linda Ronstadt για να τους συγχαρούν. Ο ντράμερ Steve Jordan που περιέγραψε το γεγονός λέει: «Ούτε στο όνειρό μου δεν περίμενα να δω τον Mick Jagger από τόσο κοντά».

Κατά τη διάρκεια της τρίτης συναυλίας τους πάντα στο Universal Amphitheater, o Lou Marini είδε στις πρώτες σειρές τον ηθοποιό Jack Nicholson και διάβασε τα χείλη του που έλεγαν «Wow»!

Το soundtrack της ταινίας «The Blues Brothers»

H κυκλοφορία του «The Blues Brothers: Original Soundtrack Recording» που αργότερα κυκλοφόρησε και με τον τίτλο «The Blues Brothers: Music from the Soundtrack» (1980) ήταν το δεύτερο άλμπουμ των Blues Brothers Band. Τα τραγούδια που ακούγονται στο soundtrack, έχουν διαφορετική μίξη σε σχέση με αυτά της ταινίας (σαξόφωνο, γυναικεία φωνητικά), ενώ οι Tom Scott και Steve Jordan παίζουν στο soundtrack αλλά όχι στην ταινία!

Και εδώ υπάρχει μια σειρά 1 κλασικών r&b τραγουδιών (κι όχι μόνο) σε διασκευή όπως τα «Sweet Home Chicago», «Minnie the Moocher», «Think», «Gimme Some Lovin'», «Peter Gunn» κ.α.

1 Αυγούστου 1980, ζωντανή εμφάνιση των Blues Brothers στο Universal Amphitheater © Andrew D. Bernstein/Getty Images/Ideal Image

The Blues Brothers Trivia: Ήξερες ότι

Όπως καταλάβατε από τότε και ίσως παλαιότερα οι Αμερικάνοι χρησιμοποιούσαν ζωντανή ορχήστρα στις τηλεοπτικές εκπομπές. Αυτό που βλέπουμε σήμερα στις ελληνικές εκπομπές «The 2Night Show» ήταν κάτι συνηθισμένο για τις αμερικάνικες τηλεοπτικές εκπομπές.

Στις μετέπειτα συναυλίες του, έγιναν πολλές αλλαγές στη σύνθεσή τους αλλά πάντα οι μουσικοί που ερχόντουσαν ήταν υψηλού επιπέδου.

Ο Dan Akroyd ευχαρίστησε ιδιαίτερα τους Malone, Marini και Shaffer χωρίς των οποίων τη βοήθεια οι Blues Bothers δεν θα γινόντουσαν πραγματικότητα.

Την πρώτη εβδομάδα που βγήκε στους αμερικανικούς κινηματογράφους, έκανε 5.000.000 δολάρια για να φθάσει σε συνολικό τζίρο τα  115.000.000 δολάρια σε παγκόσμιο επίπεδο. Χρήματα στα οποία δεν υπολογίζονται τα έσοδα από το home video.Το

Το 2000 βγήκε η συνέχεια με τίτλο, «Blues Brothers 2000» με πρωταγωνιστές τους Dan Aykroyd, John Goodman, Joe Morton, J. Evan Bonifant, Aretha Franklin, James Brown και B.B. King αλλά απέτυχε.

Τι έκαναν μετά οι Blues Brothers

Ο Dan Aykroyd πρωταγωνίστησε στο «Neighbors» (1981) και πάλι μαζί με τον «John Belushi» και ακολούθως έπαιξε σε πολλές ταινίες με βασικότερες τις «Trading Places» (1983) με τον Eddie Murphy, «Ghostbusters» (1984), «Into the Night» (1985), «Dragnet» (1987), «My Stepmother is an Alien» (1988), «Ghostbusters II» (1989), «My Girl» (1991), «Coneheads» (1993), «Pearl Harbor» (2001) με τελευταία την «Zombieland: Double Tap» (2017). Επίσης έχει δεκάδες εμφανίσεις σε τηλεοπτικά σήριαλ.

Ο John Belushi που το ταλέντο του έλαμψε μέσα από αυτή την ταινία, έφυγε από τη ζωή στις 5 Μαρτίου 1982 εξ αιτίας υπερβολικής ποσότητας ναρκωτικών. Μετά την τεράστια επιτυχία τόσο της σειράς Saturday Night Live (SNL) όσο και της ταινίας Blues Bothers έπαιξε στις ταινίες «Continental Divide» (1981) και «Neighbors» (1981). Ο Jim Belushi επίσης ηθοποιός είναι αδελφός του. Σίγουρα ο ρόλος του σαν Jake Blues ήταν ο καλύτερος στην καριέρα του, που τελείωσε νωρίς εξ αιτίας των ναρκωτικών.

Στην Ελλάδα ο John Belushi ήταν ήδη γνωστός, από τη συμμετοχή του στην ταινία του Steven Speilberg, «1941» όπου υποδυόταν ένα αεροπόρο καταδιωκτικού  που κάπνιζε πούρο μέσα στο κόπκιτ!  Στην ίδια ταινία έπαιζε κι ο Dan Aykroyd κι ο ελληνικός τίτλος ήταν «1941, από που πάνε στο Χόλυγουντ».

Η Aretha Franklin με την Blues Brothers Band στα 40ά βραβεία Grammy, Radio City Music Hall, Νέα Υόρκη, 25 Φεβρουαρίου 1998 © Timothy A. Clary

Οι Blues Brothers στην Αθήνα

Το καλοκαίρι του 2010 και συγκεκριμένα στις 19 Ιουλίου στο Θέατρο Δάσους στη Θεσσαλονίκη και την Τετάρτη 21 Ιουλίου σε ένα κατάμεστο στο Λυκαβηττό που χόρευε ασταμάτητα, εμφανίστηκαν οι Blues Brothers, χωρίς βέβαια τους John Belushi και Dan Aykroyd! Ήταν όμως οι Steve «The Colonel» Cropper, «Blue Lou» Marini και ο Alan «Mr.Fabulous Rubin», στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής περιοδείας τους. Τα εισιτήρια κόστιζαν 36 και 39 ευρώ. Μπορεί να απουσίαζαν οι περισσότεροι από τους αρχικούς συντελεστές, αλλά το μόνο που θυμάμαι από αυτή τη συναυλία είναι ότι χόρευα διαρκώς!


Το κείμενο δημοσιεύτηκε αρχικά στο rockmachine.gr