Lumiere: Όλοι μοιάζουν να θέλουν να κάνουν «θόρυβο»
«Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι για πρώτη φορά τρέχει μια παγκόσμια καμπάνια για τον νέο δίσκο μου γιατί πάνω από όλα παίρνω το feedback από διεθνή μέσα»
Συνέντευξη: Ο Θανάσης Χριστοδούλου - Lumiere μιλάει για το νέο του άλμπουμ «Phases», τα μουσικά trends κι αν θα έπαιζε στο Ηρώδειο όπως η αδερφή του, Monika.
Η μουσική του Lumiere είναι σαν αυτά τα δώρα που δεν σταματάνε ποτέ να προσφέρουν χαρά. Ειδικά από τότε που αποφάσισε να αφοσιωθεί στη σχεδόν κλασική σύνθεση και ενορχήστρωση των ιδεών του νιώθεις ότι κάθε κομμάτι του είναι φτιαγμένο για να κερδίζει τη μάχη με το χρόνο. Και πριν προλάβουμε να ντύσουμε μουσικά στιγμές της καθημερινότητάς μας με συνθέσεις από το ομότιτλο παρθενικό του άλμπουμ του 2017, αυτή την εβδομάδα επιστρέφει με τον δεύτερο, ακόμη πιο επιβλητικό μακράς διάρκειας δίσκο του.
Το νέο του άλμπουμ του, «Phases», ήδη κερδίζει καλές κριτικές από τον διεθνή μουσικό τύπο και ελάχιστες μέρες μετά την επίσημη κυκλοφορία του, είχαμε την ευκαιρία να τα πούμε σε βάθος με τον Θανάση Χριστοδούλου – για τους πιο μυημένους στην αθηναϊκή μουσική σκηνή, τον μεγάλο αδερφό και καθοδηγητή στα πρώτα μουσικά βήματα της Μόνικας Χριστουδούλου.
Λίγο «κλισέ» αλλά το ταλέντο της μουσικής μοιράστηκε γενναιόδωρα στα αδέρφια Χριστοδούλου, ακόμα και αν η μουσική διαδρομή που έχει επιλέξει ο Θανάσης δεν περνάει πλέον συχνά από τα «εμπορικά ποπ» ακροατήρια. Ο ίδιος εξηγεί γιατί και μας δίνει τις λεπτομέρειες του νέου του άλμπουμ «Phases», στην κουβέντα που ακολουθεί.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα του Lumiereσαν postclassical, jazz, cinematicproject; Τι σε ώθησε στο να αφήσεις πίσω τις συμβατές pop rock φόρμες;
Πριν από μερικά χρόνια άρχισα να νιώθω ότι δεν μου αρέσει πλέον να τραγουδάω στα αγγλικά ζώντας στην Ελλάδα, άρχισε να μου φαίνεται εντελώς ξένο και παράδοξο. Επίσης, δεν μπορούσα να γράψω ελληνικούς στίχους που να με ικανοποιούν και να ταιριάζουν με τη μουσική μου. Παράλληλα, είχα αρχίσει να ακούω όλο και περισσότερο τα είδη που ανέφερες, οπότε αυτόματα τα κομμάτια που έγραφα από το 2015 και μετά άρχισαν να παίρνουν post-classical και cinematic φόρμες.
Και από το ομώνυμο ντεμπούτο του 2017 μέχρι το μεγάλο δεύτερο βήμα του «Phases» οι electronica πειραματισμοί και η μίνιμαλ προσέγγιση έδωσαν τη θέση τους σε πιο επικές συνθέσεις και «γεμάτες» ενορχηστρώσεις. Τι άλλαξε αυτή τη φορά;
Στο διάστημα αυτό άκουγα φανατικά τα έργα των Steve Reich, John Adams, Henryk Gorecki και δίσκους από acoustic techno μπάντες όπως οι Dawn of Midi και Brandt Brauer Frick. Οπότε οι μουσικές μου επιρροές εμπλουτίστηκαν με έναν ήχο σαφώς πιο ρυθμικό, μεγαλεπήβολο, πλούσιο ενορχηστρωτικά και δομικά. Ως προς την υλοποίηση τώρα, τα βασικά μέλη της ομάδας και οι χώροι έμειναν ίδιοι. Το «Phases» ηχογραφήθηκε από τον Θάνο Καλέα στο Kyriazis Studio και η μίξη έγινε στο Matrix Studio από τον Δημήτρη Μισιρλή. Παραγωγή (και μίξη) στον δεύτερο δίσκο (όπως και στον πρώτο) έκανε ο Γιώργος Κόλτσιου με τον οποίον έχω φοβερά αρμονική συνεργασία, ένας άνθρωπος φορτωμένος πάντα με μια βαριά φαρέτρα από ιδέες και καίριες συμβουλές/προτάσεις που αποτέλεσαν τα καλύτερα υλικά πλήρωσης των αρμών του μουσικού οικοδομήματος που χτίσαμε. Κάποιοι από τους μουσικούς που έπαιζαν στον πρώτο δίσκο παίζουν και στον δεύτερο, με την προσθήκη βέβαια τουλάχιστον δέκα ακόμα μουσικών μιας και τώρα χρειαζόμασταν σοπράνο, brass section, κρουστά, σαξόφωνο, electric bass, drums κτλ. Πολύ σημαντική προσθήκη στην ομάδα υλοποίησης του νέου άλμπουμ ήταν ο Αλέξανδρος Λιβιτσάνος του οποίου η βοήθεια στις ενορχηστρώσεις και στην ηχογράφηση των κλασικών οργάνων ήταν τρομερά πολύτιμη. Τέλος, το artwork, που για άλλη μια φορά λάτρεψα, επιμελήθηκε ο Άρης Γούμπουρος (αυτή τη φορά βασίστηκε σε ένα still image από το video του Γάλλου Jean-Charles Couty για το Nyctophilia).
Η οπτικοποίηση όπως και ο συγχρονισμός της μουσικής σου πάνω σε εικόνες αποτελεί μεγάλο κομμάτι της κουλτούρας που συνοδεύει την ακρόαση και τη δημιουργία αυτής της μουσικής. Μάλιστα τα βίντεο που διάλεξες για να προωθήσεις το νέο υλικό είναι ταιριαστά. Συνθέτεις βλέποντας αυτές τις εικόνες στο μυαλό σου; Έχεις δοκιμάσει ή σου έχει ανατεθεί να συνθέσεις πάνω σε συγκεκριμένο οπτικό υλικό ή ένα σενάριο;
Υπό μία έννοια ναι, όταν συνθέτω φαντάζομαι, ή περισσότερο νιώθω, μέσα σε πολύ αόριστα και θολά σύνορα, εικόνες και ήχους να μπλέκονται σε ένα κινηματογραφικού τύπου όνειρο. Για τα δύο πρώτα βίντεο («Doppler» και «Acrophobia»), συνεργάστηκα με δυο κινηματογραφιστές, από το Λονδίνο (Theo Tagholm) και τη Βιέννη (Christian Stangl) αντίστοιχα, των οποίων η αισθητική ταίριαζε με την ατμόσφαιρα που ήθελα να δημιουργεί η οπτικοποίηση των κομματιών αυτών. Για το τρίτο κομμάτι (F) πειραματίστηκα μόνος μου χρησιμοποιώντας clips από διάφορους videographers. Μέχρι τώρα δεν έχω δοκιμάσει να γράψω μουσική πάνω σε έτοιμο υλικό, σενάριο ή εικόνες, δεν ξέρω πραγματικά αν η ανελευθερία αυτού του είδους θα με γοήτευε δημιουργικά, πάντως σίγουρα θα ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόκληση.
Το «Cosmopolitics» πώς και δεν μπήκε στον δίσκο; Αρκετά εγχώρια media το υποστήριξαν ίσως και λόγω του sample με την ερμηνεία του Πέτρου Φυσσούν στο ποίημα «Φαντασία» του Γιάννη Σκαρίμπα. Θα μπορούσες να σαμπλάρεις κατά αντιστοιχία κάτι από το πολιτιστικό παρόν;
Δεν θεώρησα πως το «Cosmopolitics» μπορούσε να ενταχθεί στο κλίμα του δίσκου, όσο και αν προσπάθησα να του βρω μια θέση εντός του. Δεν με πειράζει όμως μιας και στέκεται πολύ ωραία και σαν ανεξάρτητο κομμάτι. Φαίνεται πάντως ότι το πείραμα του Cosmopolitics, ο συνδυασμός ενός πολύ ιδιαίτερου και συμπυκνωμένου (δεδομένης της ποιητικής φύσης του) sample με ένα ambient pop αισθητικής κομμάτι, πέτυχε μιας και σκέφτομαι ότι ελάχιστοι θα άκουγαν είτε το ένα είτε το άλλο σαν ανεξάρτητα έργα. Είναι εκεί ακριβώς λοιπόν που η σύνθεση διαφορετικών στοιχείων οδηγεί σε κάτι φρέσκο το οποίο φαίνεται πάντα να το έχει ανάγκη το κοινό, ιδιαίτερα στην εποχή μας που μάλλον δεν είναι και πολλά τα πραγματικά φρέσκα πράγματα που κυκλοφορούν. Ως προς το αν θα σάμπλαρα κάτι από το πολιτιστικό παρόν: δεν θα ήμουν αρνητικός φυσικά, αρκεί να ένιωθα ότι εκφράζει κάτι ταυτόχρονα παροντικό και διαχρονικό. Μόνο αυτός ο συνδυασμός με ενδιαφέρει και νομίζω ότι αξίζει.
Συνθέτεις αρκετά με βάση τις εικόνες και τα συναισθήματα που γεννάει η νύχτα. Είσαι νυχτερινός τύπος ή τύπος που εμπνέεται ιδιαίτερα από τη φύση; Ποια πράγματα από την καθημερινότητα είναι ικανά να σε ωθήσουν στο να συνθέσεις;
Ο συνδυασμός νύχτας και φύσης είναι το ιδανικό κοκτέιλ που όταν χωνευτεί πυροδοτεί τη δημιουργικότητά μου νομίζω. Και τα δυο αυτά στοιχεία είναι υπό μια έννοια αντίθετα με την λέξη «θόρυβος». Και δυστυχώς θόρυβος (οπτικός, ηχητικός, κατ’ επίφαση ιδεολογικός, ναρκισσιστικός, ψυχολογικός, αντιδραστικός – σαν σύμπτωμα μειονεξίας, πολιτικά ορθός) υπάρχει άφθονος στην κοινωνική ζωή (πραγματική ή ψηφιακή) του 2020. Όλοι μοιάζουν να θέλουν να κάνουν «θόρυβο», θεωρούν ότι αυτό θα τους δώσει αξία ύπαρξης. Εγώ προτιμώ τους χαμηλών τόνων ανθρώπους, αυτούς που θα δημιουργήσουν και θα καλυτερεύσουν έτσι τις ζωές των άλλων χωρίς να επιβάλλουν τίποτα και σε κανέναν, αυτούς που είναι επικεντρωμένοι στο δικό τους έργο και όχι κουραστικοί δικαστές/σχολιαστές των έργων των άλλων. (Παρεμπιπτόντως, θεωρώ ότι η δημιουργία είναι και η πιο σημαντική πολιτική πράξη ενός ώριμου ανθρώπου, όχι η αντίδραση ή η μανιώδης κριτική). Αυτούς τους σπάνιους ανθρώπους μπορεί να σκέφτομαι όταν συνθέτω: αυτοί οι μυστικοί «πλούσιοι» που μπορεί να συναντήσεις τυχαία μέσα στην καθημερινότητα και να σε εκπλήξουν είναι οι πιο ωραίες ψηφίδες του κοινωνικού μωσαϊκού.
Πόσο ικανοποιημένος είσαι από την αποδοχή τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό πια, της μουσικής σου; Πόσο σε επηρεάζει η αντίδραση του κόσμου και πόσο την επιδιώκεις δεδομένου ότι δεν συνθέτεις ποπ μουσική;
Σίγουρα όταν αποφασίζεις να κυκλοφορήσεις δημόσια ένα έργο, που σημαίνει να μοιραστείς κάτι προσωπικό, συνειδητά ή ενδόμυχα ενδιαφέρεσαι για την αποδοχή του. Θα ήμουν ψεύτης αν έλεγα ότι δεν με ενδιαφέρει. Από την άλλη πλευρά ποτέ μέχρι τώρα δεν σκέφτηκα να προσθέσω ή να αφαιρέσω το παραμικρό στοιχείο από κομμάτι μου με γνώμονα τη (θεωρητική) αποδοχή του. Και ελπίζω να μην το κάνω ή να αναγκαστώ να το κάνω ποτέ. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι για πρώτη φορά τρέχει μια παγκόσμια καμπάνια για τον νέο δίσκο μου γιατί πάνω από όλα παίρνω το feedback από διεθνή μέσα (ανεξαρτήτως αν είναι καλό ή κακό) που με βοηθάει να καταλάβω αν έχει αξία στην παγκόσμια post-classical δισκοθήκη η μουσική μου. Μέχρι τώρα έχω πάρει κάποιες πολύ ενθαρρυντικές κριτικές αλλά το μεγάλο στοίχημα έρχεται αυτές τις εβδομάδες με την επίσημη κυκλοφορία του δίσκου.
Πρόσφατα ο CEO του Spotify αναφέρθηκε στη –σχεδόν– υποχρέωση των νέων μουσικών να ανεβάζουν μουσική συχνότερα από τον συνηθισμένο κύκλο ζωής των 3 χρόνων που έχει ένας δίσκος. Ποια είναι η γνώμη σου σχετικά;
Αν οι μουσικοί «πρέπει» να κυκλοφορούν έργα τους είτε γιατί το προτείνει ο CEO του Spotify είτε γιατί το επιβάλλει το σύγχρονο marketing τοπίο τότε θα γεμίσουμε κακά τραγούδια (και δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιο όριο σε αυτό, ήδη). Αυτή είναι η αίσθησή μου.
Συζητώντας για την επιβίωση του μουσικού, ειδικά του πολύπαθου Έλληνα μουσικού, πώς θα προσδιόριζες τη θέση σου σε αυτό το σύστημα με αυτό τον δίσκο. Ρωτάω γιατί το ελληνικό εναλλακτικό ή κλασικό κοινό έχει δείξει να στηρίζει μουσικούς που δανείζονται από την κλασική παιδεία, όπως και μουσικούς που η μουσική τους παραπέμπει σε εικόνες και κίνηση, από κινηματογράφο και θέατρο μέχρι χορό. Συντηρούνται άλλωστε μέσα στα χρόνια θρυλικοί συναυλιακοί χώροι που επενδύουν σε αυτό τον ήχο.
Από την περίοδο σύνθεσης αυτού του δίσκου είχα στο μυαλό μου ότι είναι πολύ δύσκολο να παιχτεί live, δεδομένης της ενορχηστρωτικής και δομικής φύσης του και των πολλών μουσικών που απαιτούνται για μια πλήρη αποτύπωση του σε συναυλιακό χώρο. Σε συνδυασμό με το ότι τα live αποτελούν μια πολύ ψυχοφθόρα και αγχοφόρα διαδικασία για εμένα, δεν είναι προτεραιότητά μου αυτή τη στιγμή. Σίγουρα εννοείται πως κατανοώ τις δυσκολίες για μουσικούς που στηρίζουν την επιβίωσή τους στα live και ελπίζω όλο αυτό να τελειώσει σύντομα πριν τη μη αναστρέψιμη φθορά των δημιουργικών δυνάμεων του κόσμου μας.
Έχεις σκεφτεί - ονειρευτεί το Ηρώδειο, ειδικά με αυτό τον δίσκο και με το δεδομένο ότι η αδερφή σου έχει παρουσιάσει τη μουσική της ήδη δύο φορές εκεί;
Ίσως αν έβαζα κάποιον άλλον μουσικό να παίξει πιάνο... Για να μπορέσω να το χαρώ πραγματικά.
Μιλήσαμε με τον τραγουδοποιό, μουσικό παραγωγό και γιατρό, Βασίλη Παπαζώτο, για τις πετυχημένες διασκευές στο project Μουσικό Μπαλκόνι και την αγάπη του για τη μουσική και ιατρική
13°
