Dire Straits: Πώς γράφτηκε το τραγούδι «Money For Nothing»

Του Γιάννη 602*

Το «Money For Nothing» ένα από τα τραγούδια που χαρακτήρισαν την δεκαετία των 80s, αλλά και το πιο επιτυχημένο εμπορικά για το συγκρότημα του Mark Knopfler, τους Dire Straits, το οποίο μαζί με τον δίσκο Brothers in Arms (Νο 1 για πολλές εβδομάδες σε Ηνωμένο Βασίλειο, Η.Π.Α. και Αυστραλία), απετέλεσαν το εφαλτήριο για την παγκόσμια αναγνώριση και καθιέρωση της μπάντας.

Ο Mark Knopfler, επηρεασμένος από την επιτυχία του δίσκου «Eliminator» των ZZ Top, θέλησε να αναπαραγάγει τον χαρακτηριστικό τόνο της κιθάρας του Billy Gibbons, κατά την διάρκεια των αρχικών ηχογραφήσεων για το «Brothers In Arms», που έλαβαν χώρα στο νησί Monserrat στην Καραϊβική. Το ηχητικό αποτέλεσμα, το οποίο άρεσε σε όλους και χρησιμοποιήθηκε αυτούσιο στην τελική μίξη, χωρίς καμία επιπλέον επεξεργασία, μιας και δεν κατέστη εφικτό να το επαναλάβουν σε επόμενα sessions στην Νέα Υόρκη, προήλθε -σύμφωνα με τον συν-παραγωγό Neil Dorfsman- από την μη σωστή διάταξη κάποιων μικροφώνων στον μικρό χώρο του στούντιο.

Ο ίδιος δεν είχε ολοκληρώσει το στήσιμο των μικροφώνων το προηγούμενο βράδυ και κάποια από αυτά είχαν παραμείνει σε θέσεις όπου δεν θα έπρεπε να βρίσκονταν, όταν μπήκε ο Knopfer να ηχογραφήσει με την Gibson Les Paul αντί της συνηθισμένης Fender.

Ευρισκόμενος σε κατάστημα ηλεκτρικών συσκευών στην Νέα Υόρκη, ο κιθαρίστας παρατηρούσε έναν εργαζόμενο, ο οποίος φορούσε καπέλο baseball, μπότες εργασίας και καρό πουκάμισο. Ενώ μετέφερε διάφορα κουτιά παρατηρούσε και τις τηλεοράσεις  που υπήρχαν σε τοίχο, όλες συντονισμένες στο MTV. Ο Knopfler ζήτησε χαρτί και στυλό για να γράψει επιτόπου τα σχόλια που άκουσε να κάνει ο υπάλληλος («what are those, Hawaiian noises?...that ain’t workin’» κ.α.), τα οποία απετέλεσαν την βάση για το «Money For Nothing».

Οι στίχοι είναι γραμμένοι από την οπτική του εργαζομένου, ο οποίος σχολιάζει τους καλλιτέχνες που παρακολουθεί στην τηλεόραση και τον τρόπο με τον οποίο κερδίζουν εκατομμύρια και γυναίκες.

Ο Sting (πρώην Police), ευρισκόμενος σε διακοπές στο Monserrat, πέρασε από το στούντιο ηχογράφησης, όπου του παρουσίασαν το τραγούδι, για το οποίο έκανε θετικά σχόλια. Στην συνέχεια του ζήτησαν να προσθέσει την δική του πινελιά, όπερ και εγένετο, αφού τραγούδησε την χαρακτηριστική φράση «I Want my MTV» βασισμένη στην μελωδία του δικού τραγουδιού «Don’t Stand So Close To Me» (Zenyatta Mondatta/Police).

Στους μικρούς δίσκους έφθασε στην κορυφή στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου παρέμεινε επί τρεις εβδομάδες, τόσο στο επίσημο Billboard όσο και στα Top Rock Tracks, και στον Καναδά. Στην γενέτειρα (Ηνωμένο Βασίλειο) έφθασε έως το Νο. 4.

Κέρδισε βραβείο Grammy στην κατηγορία «Best Rock Performance by a Duo or Group with Vocal» για το έτος 1985.

Το βίντεο, πρωτοποριακό για την εποχή του, με χρήση computer animation, κέρδισε το βραβείο στην κατηγορία «Video of the Year» του MTV, αλλά για να φθάσουν στο τελικό αποτέλεσμα η εταιρεία των Dire Straits και το ίδιο το MTV έπρεπε να ξεπεράσουν τον σκόπελο Mark Knopfler.

Ο κιθαρίστας ήταν κατά των βίντεο επειδή πίστευε ότι καταστρέφουν την καθαρότητα των τραγουδοποιών και των ερμηνευτών. Από την άλλη οι υπεύθυνοι του MTV είχαν ενθουσιαστεί από την παρουσίαση του τραγουδιού αλλά δεν σκόπευαν να παίξουν βίντεο που θα περιλάμβανε το συγκρότημα να παίζει μόνον. Ήθελαν να δουλέψουν σε συγκεκριμένη ιδέα.

Για να μεταπείσει τον Knopfler, έστειλαν στην Βουδαπέστη, όπου εμφανιζόταν το συγκρότημα, το σκηνοθέτη Steve Barron. Σύμφωνα με τον ίδιο, ήταν η κοπέλα του κιθαρίστα που ενθουσιάστηκε από την ιδέα για το πρωτότυπο βίντεο. Παρά ταύτα ο Knopfler δεν απήντησε αλλά ούτε και τηλεφώνησε στον σκηνοθέτη. Έτσι απεφάσισαν να προχωρήσουν χωρίς να περιμένουν την συγκατάθεσή του.

Εξαιτίας της λέξης faggot (ομοφυλόφιλος) στην αρχική ηχογράφηση, και μετά από διαμαρτυρία ακροατή σε ραδιοφωνικό σταθμό του Καναδά, το συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης της χώρας αποφάσισε (Ιανουάριος 2011) ότι η συγκεκριμένη εκδοχή του τραγουδιού δεν ήταν αποδεκτή για μετάδοση. Απόφαση με την οποία δεν συμμορφώθηκαν όλοι οι σταθμοί ενώ οι υπεύθυνοι σε τουλάχιστον δύο από αυτούς μετέδιδαν συνεχώς επί μία ώρα την αυθεντική ηχογράφηση για διαμαρτυρία.

Τελικώς, τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, το Συμβούλιο απεφάνθη ότι η αρχική ηχογράφηση ήταν ακατάλληλη αλλά άφηνε την τελική επιλογή στους ραδιοφωνικούς σταθμούς για την μετάδοση της αρχικής ή της επεξεργασμένης έκδοσης (σ.σ οι λέξεις queenie και mama αντικαθιστούσαν την αντίστοιχη faggot) με το σκεπτικό ότι η λέξη faggot είχε χρησιμοποιηθεί με σατυρικό τρόπο και όχι με μίσος. Ο ίδιος ο συνθέτης έχει αναλύσει σε συνεντεύξεις του το σκεπτικό για την χρήση της συγκεκριμένης λέξης.

5+1 άγνωστες λεπτομέρειες για το άλμπουμ «Brothers In Arms» των Dire Straits  

1. Το χαρακτηριστικό κρεσέντο των τυμπάνων στην εισαγωγή του κομματιού είναι η μόνη συνεισφορά του ντράμερ της μπάντας Terry Williams σε ολόκληρο τον δίσκο «Brothers Ιn Arms». Μετά από ένα μήνα ηχογραφήσεων οι παραγωγοί Knopfler & Dorfsman αντελήφθησαν ότι οι ηχογραφήσεις του Williams  (σ.σ εξαίρετος και έμπειρος μουσικός) δεν «κολλούσαν». Τελικώς, επέλεξαν τον session μουσικό Omar Hakim, ο οποίος σε δυόμισι ημέρες ολοκλήρωσε τα μέρη του και επέστρεψε στην Νέα Υόρκη. Η συμβολή του ήταν καθοριστικότατη. Οι άλλοι δύο υποψήφιοι ήταν ο Andy Newmark (Roxy Music) και ο Peter Eskine με jazz καταβολές.

2. Το βίντεο του «Money For Nothing» ήταν το πρώτο που μεταδόθηκε από το MTV Europe στην πρεμιέρα του δικτύου (1/8/1987).

3. Ο ίδιος ο Sting μάλλον δεν διεκδίκησε την αναφορά του ονόματός του στην σύνθεση του τραγουδιού. Η εταιρεία που διαχειριζόταν τα δικαιώματα των τραγουδιών του «μυρίστηκε» χρήμα και το επέβαλε.

4. Ο δίσκος «Brothers Ιn Arms» υπήρξε από τους πρώτους που ηχογραφήθηκαν με χρήση ψηφιακής τεχνολογίας, κάτι που είχε επιδιώξει ο Knopfler, ο οποίος δεν δίσταζε να επενδύει στην καινούργια τεχνολογία για βελτίωση της ποιότητας του ήχου. Επίσης από τους πρώτους που κυκλοφόρησε σε cd εκτός από βινύλιο και κασέτα.

5. Σύμφωνα με τον Nikki Sixx (συνέντευξη 2007) το συγκρότημα που μετέδιδε το MTV, όταν o Knopfler βρέθηκε στο κατάστημα ηλεκτρικών και είδε τον εργαζόμενο να σχολιάζει, ήταν οι Motley Crue.

6. Η φράση «I Want my MTV» χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον για την προώθησή του από το ίδιο το δίκτυο.

---

* Το κείμενο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στο rockmachine.gr