H ομηρία της μουσικής βιομηχανίας στις μέρες του κορωνοϊού

Eίναι Κυριακή απόγευμα προς βράδυ στο κέντρο της πόλης. Ακούω το album που απροειδοποίητα άφησε ώρες πριν στο διαδύκτιο ο Childish Gambino, aka Donald Glover (aka o δημιουργός και πρωταγωνιστής της εθιστικής σειράς Atlanta), από το pop up site του και προσπαθαθώ να βάλω τις σκέψεις και τα δεδομένα σε σειρά ενώ κερδίζει τη συμπάθειά μου μία ακόμα εκδοχή νέας μουσικής δημιουργίας. Η ανοιχτή τηλεόραση και η τρομολαγνεία του twitter με έχουν προβληματίσει κυρίως γιατί σε προσωπικό επίπεδο μετράω 10 μέρες όπου αυτή η τρέλα της νέας πανδημίας «μου καίει» το μυαλό.

Ξέρω, το ενδιαφέρον σας στο κείμενό μου μέχρι τώρα μπορεί να μην είναι στο υψηλότερο σημείο της καμπύλης του και καταλαβαίνω γιατί. Δεν γράφω ούτε για μια εκατοντάδα νέους ασθενείς, ούτε για το διπλασιασμό των νέκρων, ούτε για το μένoυμε σπίτι, το χειροκρότημα που ήρθε νωρίς ή αργά, τα καφέ που είναι ανοιχτά, τις παραλίες, τα σούπερ μάρκετ, την εκκλησία. Και δεν γράφω γιατί κάπως με προετοίμασαν για αυτά.

Την περασμένη Κυριακή μιλούσα στο messenger με ιταλό φίλο, dj, promoter βραδιών, και μου εξηγούσε πώς ξεκίνησαν όλα. Στην αρχή, τα μικρά club / bars και τα private parties ήταν η χαρά όλων, μακριά από τις μάζες. Είχαν κλείσει τα μεγάλα club, είχαν ακυρωθεί οι συναυλίες και το «ζούσαν» λέει, σαν να ξεκινάνε τη φάση όπως κάθε μικρή κοινωνία φίλων, ανθρώπων με τα ίδια ενδιαφέροντα, από την αρχή. Μέχρι που αυτές οι χαλαρές, ενωτικές έστω μαζώξεις και η ανάλαφρη απερισκεψία φίλων που συναθρίζονται για πλάκα και για να μοιραστούν από μουσική μέχρι μεζέδες, μετατράπηκε σε καραντίνα χιλιάδες νεκρών, με πτώματα που δεν ξέρουμε αν και πού θα θαφτούν στη χώρα που προσεγγίζεις σε λιγότερο από μία μέρα με πλοίο από την Πάτρα.

Ελπίζω τώρα που πρόσθεσα το δραματικό στοιχείο να έχω την προσοχή σας, γιατί θέλω να γίνει αναφορά σε μερικές περίπτωσεις όπου η δική μου ντόπια αλλά και παγκόσμια κοινότητα βρέθηκε σε ομηρία, όπως πολλές άλλες κοινότητες.

Η μουσική μπορεί να μην έχει την ίδια βαρύτητα με την όποια βιομηχανία εσείς βιώνετε να «περνάει δύσκολα» στους καιρούς του κορωνοϊού αλλά, πιστέψτε με, είναι οι λιγότερο δυνατές βιομηχανίες που «πονάνε» περισσότερο σε τέτοιες κρίσεις και μάλιστα με τον πιο απίθανο τρόπο. 

Τι εννοώ. Πιθανόν να ήμουν από τους πρώτους που κάλεσα όμοιούς μου, djs - μουσικούς- διοργανωτές events και διασκεδαστές να ακυρώσουν εμφανίσεις και events για το κοινό καλό και ελπίζω τώρα να είμαι ο πρώτος που κοινοποιώ ότι ανησυχώ για το μέλλον τους. Στο διά ταύτα. Οι φίλοι μου Planet Of Zeus, το απόγευμα της Παρασκευής, 13/3 είχαν πάρει ήδη τον δρόμο της επιστροφής μετά τη ματαίωση της μισής σχεδόν ευρωπαϊκής περιοδείας τους στο πλευρό των Kvelertak, αλλά όπως αποδείχτηκε μόνο εύκολο δεν ήταν. Ξεκινούσαν λοιπόν την επιστροφή από την Αυστρία με σκοπό να προσεγγίσουν με το tour van τη Θεσσαλονίκη μέσω Βουλγαρίας. Παρ' όλα αυτά και με φρέσκια τη συνθήκη παγκόσμιας πανδημίας, τα κροατικά σύνορα απαγόρευσαν τη διέλευση του οχήματος, ακόμα και αν όλα τα έγγραφα ήταν σωστά, ακόμα και αν υπήρξαν διαβεβαιώσεις ότι το δρομολόγιο θα κατέληγε χωρίς στάσεις στη Βουλγαρία μέσω Σερβίας. Στην ιστορία που έγινε γνωστή από την ανάρτηση του drummer της μπάντας, ακόμα και όταν αναμείχθηκαν πρεσβίες, υπουργεία εξωτερικών και όλοι οι αρμόδιοι φορείς, τα «παιχνίδια με τα σύνορα» που έπαιξαν χώρες εντός συνθήκης Σένγκεν σε μία ελληνική ροκ μπάντα ήταν τέτοια που την ανάγκασε σε επιτόπια αναστροφή και εναλλακτικό δρομολόγιο επιστροφής μέσω της γειτονικής Ιταλίας, της χώρας που από την Παρασκευή είχε αεροδρόμια –ευτυχώς όχι και λιμάνια– σφραγισμένα λόγω όχι απλά καραντίνας, αλλά εθνικής τραγωδίας. 

Ευτυχώς, οι «Πλανήτες» ακόμα και όταν αναγκάστηκαν να περάσουν μέσα από τη φωλιά του ιού, το έκαναν με το ατελείωτο καθώς φαίνεται χιούμορ τους. 

Και αν τώρα κέρδισα και λίγο από το γέλιο σας, διαβάστε τι πραγματικά σημαίνει να ακυρώνεις μια περιοδεία με 20 και βάλε ημερομηνίες σε διαφορετικές πόλεις. Αρχικά, μιλάμε για κόστη ξενοδοχείων που είχαν κλειστεί και δεν είναι γνωστό πόσα από αυτά κάνουν επιστροφή χρημάτων. Έπειτα μιλάμε για προγραμματισμένο εισόδημα που είχε υπολογίσει η μπάντα, όπως και κάθε μπάντα μουσικών όταν εστιάζει στη διεθνή σταδιοδρομία χωρίς να έχει άλλες επαγγελματικές ασχολίες. Για 2 έως 4 περιοδείες τον χρόνο σημαίνει προκαθορισμένο εισόδημα που πλέον δεν υφίσταται και επιπλέον, αν έχεις επενδύσει στη δημιουργία merchandise, από cds - βινύλια μέχρι μπλουζάκια για να προμηθεύσεις τους φανς στην περιοδεία που ματαιώνεται, τότε κάντε μόνοι σας τα νούμερα από το κόστος που βάζει κάποιος από την τσέπη του σαν επένδυση και μετά την ακύρωση λόγω πανδημίας του μένει αρχικά σαν στοκ και μετά η αναμονή για να ξαναβγείς στο δρόμο και να ρεφάρεις από αυτό που επένδυσες. 

Θέλετε κάτι ακόμα για να είστε σίγουροι ότι θα είμαστε στην επόμενη εν Ελλάδι συναυλία των Planet; To εσωτερικής κατανάλωσης αστείο σχετικά με το πότε η μπάντα θα περνούσε τον Ατλαντικό και θα περιόδευε τις Η.Π.Α. είχε μερικές βδομάδες πριν λάβει τέλος. Οι Planet Of Zeus, επιτέλους –αν όλα πήγαιναν βάση σχεδίων– θα βρίσκονταν τον Απρίλιο έναν επιπλέον μήνα για συναυλίες πρώτη φορά στην ιστορία τους σε αμερικάνικο έδαφος. Ναι μεγάλε, εντάξει και εμείς εδώ είχαμε κλείσει εισιτήρια για Μaluma και τραπέζι για Αρβανιτάκη και μείναμε σπίτι μας. Σας νιώθω, είπα θα γράψω για το σινάφι μου, αλλά θα ήταν λάθος να μην αναφέρω το προσωπικό - διασκεδαστές - μουσικούς που δουλεύουν από τις πίστες μέχρι τα club και τα bar, τα θέατρα, τους κινηματογράφους, τις gallery και που όπως σωστά αντιλαμβάνεστε οι πιο μικροί και λιγότεροι αναγνωρισμένοι από δαύτους ζουν σε καθεστώς εισοδήματος από βδομάδα σε βδομάδα και από βράδυ σε βράδυ, πράγμα που σημαίνει ότι το lock out σε συναυλίες και καλλιτεχνικές δράσεις θα επηρεάσει σοβαρά το εισόδημα που μπορεί να μην έχουν, με το δεδόμενο ασφαλώς ότι δεν θυμάμαι να είμαστε κράτος με τέτοια πρόνοια για την καλλιτεχνική κοινότητα, όπως π.χ. αυτό της Γερμανίας, όπου η Υπουργός Πολιτισμού Monika Grütters δεσμεύτηκε ότι θα ενισχύσει τα τμήματα που θα χτυπηθούν από την πανδημία.

Αναλογικά βέβαια, μπορεί να βάλει ο νους σας τι σημαίνει σε ζημιές η Golden Voice να μεταφέρει την περίφημη Coachella από τον Απρίλιο στον Οκτώβριο, το φημισμένο SXSW του Austin στο Τέξας να ακυρώνεται για πρώτη φορά εδώ και 35 χρόνια, η μετοχή του μεγαλύτερου συναυλιακού διοργανωτή στον κόσμο, δηλαδή της Live Nation στο χρηματιστήριο της Wall Street, να κρασάρει 16,5% κάτω, με απώλειες 1,8 δισ. και, ναι, σχεδόν κάθε πραγματικά μεγάλη υπερ-θεαματική συναυλιακή παραγωγή που βλέπεις από την Ελλάδα μέχρι την Αυστραλία, πιθανόν να ανήκει στη Live Nation.

Αλλά και πάλι, εδώ στο κέντρο της πόλης, η σκέψη μου είναι στους φίλους μου, djs - μουσικούς - διοργανωτές που είχαν κλείσει events, είχαν κλείσει συναυλίες, περιοδείες - φεστιβάλς, είχαν πληρώσει πτήσεις συγκροτημάτων από το εξωτερικό για live που ακυρώθηκαν –άγνωστο αν οι προκαταβολές σε κάποιες από τις μπάντες βάση συμβολαίων θα επιστραφούν– είχαν κάνει πρόβες περιμένοντας πώς και πώς τη ζωντανή παρουσίαση του πρώτου τους δίσκου και άλλα μικρά ή μεγάλα έξοδα, από την προώθηση μέχρι το κλασσικό «ευχαριστώ Αθήνα» που δεν θα ακουστεί αλλά θα κοστίσει και για αυτούς που θα το έλεγαν και για αυτούς που το έστηναν. Επίσης σκέφτομαι τα δισκάδικα, που οι συνθήκες με κρατάνε μακριά τους και που, όπως ανακοινώθηκε, η μεγάλη των δίσκων γιορτή που συνήθως αποδεικνύει ότι το βινύλιο επέστρεψε για να μείνει, το περίφημο Record Store Day του Απρίλη, αναβάλλεται και αυτό. 

Τώρα που έχουμε χρόνο, ας σκεφτούμε και αυτούς. Ίσως τελικά αν είχαμε αγοράσει σε προπώληση ένα εισιτήριο για μια μικρή αλλά σημαντική για εμάς αλλά και για τους διοργανωτές - μουσικούς συναυλία, να είναι καλή ιδέα να μη ζητήσουμε τα λεφτά μας πίσω, ειδικά αν δεν τα έχουμε απόλυτα ανάγκη. Ίσως αν μπορούμε να κρατήσουμε ένα βινύλιο που βρήκαμε online και να κάνουμε την paypal κατάθεση στο δισκάδικο, να μη γονατίσει την κουλτούρα των βινυλίων που θα μας κρατάνε συντροφία στο «μένουμε σπίτι» και ίσως τώρα που θα έχουμε άπειρο χρόνο να ακούσουμε μουσική, να υποστηρίξουμε ουσιαστικά τους σχετικά ανεξάρτητους και αυτούς που το «σύστημα» προωθεί λιγότερο, μέσα από πλατφόρμες που τους ενισχύεις απευθείας όπως π.χ. το bandcamp, στηρίζοντας και αγοράζοντας εκεί τη μουσική τους. 

Το γράφω όχι γιατί είμαι κανένας «προστάτης αδυνάτων», αλλά γιατί μέλη της ανεξάρτητης παγκόσμιας μουσικής κοινότητας ήδη προτρέπουν τους ακροατές - ακόλουθους τους να το κάνουν. Και αν δεν το κάνει το κοινό, θα βρουν ευτυχώς ακόμα πιο εφευρετικούς τρόπους τώρα που έχουν ελεύθερο παραγωγικό χρόνο και οι ίδιοι οι ανερχόμενοι και όχι μόνο μουσικοί. Θα φτιάξουν τραγούδια, συλλογές, τα έσοδα από τα οποία θα δώσουν στο να διατηρηθούν οι πιο αδύναμες τοπικές σκηνές, υπέρ των νέων μουσικών ή djs που τώρα είναι σε δύσκολη θέση γιατί όλα τα επόμενα events που θα τους έδιναν το εισόδημά τους ματαιώνονται. Το καταλαβαίνετε και εσείς φαντάζομαι, η μπάντα Los Bitchos από το Λονδίνο που συζητιέται ως το νέο cool thing και έχει ανακοινωμένη σειρά συναυλιών που πιθανόν να ακυρωθούν, έχει πιο πολύ τώρα την ανάγκη τού να την ανακαλύψετε και να χορέψετε μαζί τους, από το να πατήσετε το play σε μια ακόμη Greatest hits playlist της θείας Μadonna. 

Τέλος, όπως σωστά διαβάζω πως γράφουν τα μεγάλα μυαλά, η πανδημία ακριβώς με τη μορφή της παγκόσμιας δοκιμασίας πιθανόν να δημιουργήσει μια νέα λευκή σελίδα για να επαναδιαπραγματευτούμε συνθήκες που πιθανόν να μας οδήγησαν εδώ. Αν ήδη στην Κίνα, μετά τη δοκιμασία, μαζεύουν τα κομμάτια τους κάτω από λίγο πιο καθαρό αέρα με δεδομένο ότι η ελαχιστοποίηση των μεταφορών τούς άφησε επιτέλους να δουν τον ουρανό τους με λιγότερο νέφος τότε, σημειολογικά γράφοντας, όλη αυτή η δοκιμασία και για τον κόσμο της τέχνης και της μουσικής ίσως φέρει λιγότερες αγωνίες για τους ανεξάρτητους δημιουργούς από βδομάδα σε βδομάδα και από βραδιά σε βραδιά. 

Stay Safe, Αθήνα, και υποστήριξε όσο μπορείς τις μουσικές σκηνές σου.