Ν. Ζούδιαρης: Δεν υπάρχει χρόνος ούτε χώρος για δύο ΟΣΔ στα πνευματικά δικαιώματα

Tο αδιέξοδο των δημιουργών για το ζωτικής σημασίας ζήτημα των πνευματικών δικαιωμάτων συνεχίζεται. 18 μήνες μετά την κατάρρευση της διεφθαρμένης ΑΕΠΙ η επόμενη μέρα παραμένει θολή. Στη συνέντευξη τύπου της ΕΔΕΜ (Ένωσης Δικαιούχων Έργων Μουσικής) με δημιουργούς από τα σωματεία ΑΣΜΑ 450, ΜΕΤΡΟΝ, ΣΩΣΜΕ, Υπέρβαση τέθηκε ως πρώτη προτεραιότητα η άμεση απόκτηση της άδειάς της πριν από το επιχειρηματικό σχέδιο που της έχει ζητηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού. Οι δημιουργοί εξέφρασαν ακόμη την ανησυχία τους για ιδιωτικές πρωτοβουλίες με νέες ανώνυμες εταιρείες δικαιωμάτων αλλά και τον τρόπο χρηματοδότησής τους. 

Είχε προηγηθεί επιστολή του Σταύρου Ξαρχάκου που καλούσε τους δημιουργούς να κάτσουν χωρίς προϋποθέσεις σε ένα τραπέζι που θα τους συμπεριλαμβάνει όλους σχεδιάζοντας από το μηδέν τη δημιουργία ενός οργανισμού με μια Γενική Συνέλευση, ένα Εποπτικό και ένα Διοικητικό συμβούλιο εκλεγμένο από τους δημιουργούς, τη συγκέντρωση στον οργανισμό αυτό όποιων χρήσιμων περιουσιακών ή άλλων στοιχείων και άξιων ανθρώπινων πόρων διαθέτουν σήμερα η ΕΥΕΔ και η Αυτοδιαχείριση, την επιλογή των καλύτερων επαγγελματιών που διαθέτει η αγορά για να διοικήσουν τον οργανισμό και τη χρηματοδότηση από τα δικαιώματά μας της ανάπτυξης αυτού του οργανισμού και τέλος τη στήριξη της πολιτείας στο εγχείρημα.

Στα τέλη του Νοεμβρίου η υπουργός Πολιτισμού ζήτησε τη δίμηνη ανάκληση της άδειας της Αυτοδιαχείρισης, μια απόφαση που το Συμβούλιο της Επικρατείας ανέστειλε, με προσωρινή διαταγή ενώ αναμένεται η οριστική απάντηση του ΣτΕ.  Ζητήσαμε από τον γενικό γραμματέα της Αυτοδιαχείρισης συνθέτη και στιχουργό Νίκο Ζούδιαρη να μας μιλήσει για τις εξελίξεις στο κρίσιμο αυτό ζήτημα, για την ανάκληση της άδειας της Αυτοδιαχείρισης από το Υπουργείο Πολιτισμού, την αδειοδότηση της ΕΔΕΜ, τις συνέπειες μιας ενδεχόμενης πολυδιάσπασης και τη δυνατότητα της ένωσης των δημιουργών κάτω από την ίδια στέγη.

Σε πρόσφατη συνέντευξη τύπου, η ΕΔΕΜ έθεσε την αδειοδότησή της από το υπουργείο Πολιτισμού ως απόλυτη αναγκαιότητα. Τι ακριβώς συμβαίνει;
Τούτες τις μέρες και το παράλογο έχει τρελαθεί. Ο ΟΣΔ (Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης), που απαιτούν οι  συνάδελφοι της ΕΔΕΜ  και επιδιώκουν με κάθε τρόπο να αδειοδοτηθεί -αλλά και να χρηματοδοτηθεί- από το ΥΠΠΟ, υπάρχει ήδη και είναι η Αυτοδιαχείριση.  Υπάρχει, είναι, και δεν ανήκει σε κανέναν παρά μόνο κάθε φορά στα μέλη του μέσα από τα συλλογικά όργανα (Γενική Συνέλευση, Διοικητικό Συμβούλιο, Εποπτικό Συμβούλιο), κάτι που το γνωρίζουν όλοι οι εμπλεκόμενοι πολύ καλά. Υπάρχει, είναι μέλος των παγκόσμιων και ευρωπαϊκών ομοσπονδιών CISAC, BIEM, GESAC, και παρ’ όλα αυτά επιμένουν να θέλουν να φτιάξουν έναν νέο ΟΣΔ απ' την αρχή, μόνοι τους, δικό τους. Και εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις, θα την πάρουν την άδεια. Για να φτάσει όμως ένας νέος ΟΣΔ στο σημείο που βρίσκεται σήμερα η Αυτοδιαχείριση, κανείς δεν ξέρει πόσα χρόνια και πόσα εκατομμύρια θα χρειαστούν. Δεν το λέω αυτό για να υπερασπιστώ μια γνώμη αντίθετη από τη δική τους, ούτε έχω κάποιο κόλλημα με την Αυτοδιαχείριση επειδή είμαι μέλος της. Μιλάω πρακτικά.

Τι θα συμβεί στο ενδεχόμενο μιας πολυδιάσπασης;
Αν τελικά η επόμενη μέρα έχει δύο ΟΣΔ και δεν ξέρω πόσες κερδοσκοπικές εταιρείες (ΑΟΔ), το απευκταίο θα έχει συμβεί. Κι αν κάποιοι ορέγονται την εφαρμογή μιας εισπρακτικής ομπρέλας, αυτή θα είναι και το επισφράγισμα της πολυδιάσπασης. Ένα μνημείο διχόνοιας. Δεν θα ενώνονται κάτω απ’ αυτή διαφορετικά συγγενικά δικαιώματα (σ.σ.: τα συγγενικά δικαιώματα αφορούν τους τραγουδιστές, τους μουσικούς και τους παραγωγούς των ηχογραφημάτων), όπως γίνεται στην GEA (σ.σ.: η σύμπραξη των μη κερδοσκοπικών οργανισμών των παραγωγών GRAMMO, των τραγουδιστών ΕΡΑΤΩ και των μουσικών ΑΠΟΛΛΩΝ), αλλά οι «ατζέντες» ενός και μόνου δικαιώματος, του πνευματικού.  

Σε ποια κατάσταση βρίσκεται σήμερα το τοπίο των δημιουργών;
Το τοπίο είναι ήδη κατεστραμμένο. Όλοι έχουμε εκπτωχευτεί. Και πριν συμπεράνει κανείς ότι οι εκκαθαρίσεις μου από  την Αυτοδιαχείριση δεν είναι ικανοποιητικές, άρα γιατί να την πάρουμε στα σοβαρά εφ’ όσον και εσύ εκεί είσαι εκπτωχευμένος, θα πω, ναι, πληρώνουμε όσα αντιστοιχούν στη διχόνοια μας, δηλαδή, στα μυαλά που κουβαλάμε και στην εξαιτίας μας διαλυμένη αγορά.

Πρόσφατα η Αυτοδιαχείριση απηύθυνε ανοιχτό κάλεσμα σε όλους τους δημιουργούς για συνεργασία. Θα μπορούσε η Αυτοδιαχείριση να υποδεχθεί το σύνολο των Ελλήνων και ξένων δημιουργών; 
Δεν τρέχω να πω όλα αυτά επειδή φοβάμαι μην κλείσει η Αυτοδιαχείριση και έτσι θα ανήκω στους ηττημένους. Ηττημένος είμαι έτσι κι αλλιώς κι εγώ και όλοι μας όσο δεν ομονοούμε. Λέω το εξής απλό: Η Αυτοδιαχείριση είναι ένα έτοιμο αυτοκίνητο με καλοφτιαγμένη μηχανή. Άδεια ΟΣΔ, πληροφοριακό σύστημα έτοιμο να υποδεχτεί εκατομμύρια μουσικά έργα, τεκμηρίωση, μέλος της παγκόσμιας ομοσπονδίας CISAC, συμβάσεις αμοιβαιότητας με τη συντριπτική πλειονότητα του ξένου ρεπερτορίου. Τι απομένει; Να ανέβουν οι επιβάτες, δηλαδή, το ελληνικό ρεπερτόριο  και να διανύσουν το δρόμο, δηλαδή την αγορά. Μια αγορά που οφείλουμε να αποκτήσουμε μαζί της άλλες σχέσεις. Όχι σαν εκείνες τις παλιές που μας κακοφημούσαν και εμάς χωρίς να τις αποφασίζουμε. 

Στο τέλος Νοεμβρίου η υπουργός Πολιτισμού ζήτησε τη δίμηνη ανάκληση της άδειας της Αυτοδιαχείρισης, μια απόφαση που το Συμβούλιο της Επικρατείας ανέστειλε, με προσωρινή διαταγή. Αναμένοντας την οριστική απάντηση του ΣτΕ, ποια είναι η τοποθέτηση σας σε αυτήν την κίνηση του υπουργείου;
Ναι, δεν έκλεισε η Αυτοδιαχείριση, γιατί δεν γινόταν. Πράγματι ασκήθηκε μια ασύμμετρη επίθεση εναντίον της, που κρατάει καιρό, με αποκορύφωμα την κατάφωρα άδικη δίμηνη ανάκληση της άδειας λειτουργίας της, κάτι που το ΣτΕ αντιλήφθηκε και σε πρώτη φάση την δικαίωσε εντελώς. Αλλά αυτά δεν θέλω να τα συζητήσω τώρα εδώ. Είναι θυμοί, τακτικισμοί μιάς πολεμικής εναντίον της Αυτοδιαχείρισης και πολιτικές, που αν περάσουμε στην επόμενη σκέψη, θα ξεπεραστούν. Τα πάντα απέχουν μεταξύ τους μια σκέψη. Μια σκέψη που έγινε ή δεν έγινε.  

Ποια θα ήταν μια ρεαλιστική πρόταση για την ένωση όλων των δημιουργών κάτω από την ίδια στέγη; 
Επικαλούμενος την ενωτική επιστολή του μεγάλου μας συνθέτη κ. Σταύρου Ξαρχάκου, θα πω τα εξής: Αν θέλουμε πραγματικά να τελειώνουμε το ζήτημα, (α) να συσταθεί άμεσα μια ομάδα εργασίας (Αυτοδιαχείριση, ΕΔΕΜ, CISAC), με σκοπό την καταστατική συμφωνία και άλλα τεχνοκρατικά θέματα (β) εγγραφές και (γ) εκλογές για νέο Διοικητικό και Εποπτικό Συμβούλιο. Δηλαδή, αγαπητοί συνάδελφοι, ελάτε μπείτε στον ΟΣΔ που θέλετε να φτιάξετε και δημοκρατικά να εκλεγείτε στο επόμενο ΔΣ. Είναι έτοιμος. Είναι ένας μη κερδοσκοπικός αστικός συνεταιρισμός και διοικείται από εκλεγμένο ΔΣ. Τι σας εμποδίζει; Ελάτε να τελειώνουμε. Να ξέρετε όμως πως χρειάζεται πολλή και καθημερινή δουλειά. Είναι εντελώς παρανοϊκό αυτό που συμβαίνει. Ένας Οργανισμός. Δεν υπάρχει, πιστεύω, χρόνος ούτε χώρος για δύο. Οι επιτήδειοι -επιχειρηματίες, έτοιμοι να μας εκμεταλλευτούν- που καραδοκούν, αν δεν μας έχουν ήδη φάει, θα μας φάνε. 

Μπορούν οι δημιουργοί μη όντες επιχειρηματίες να αναλάβουν μόνοι τους τη διαχείριση των δικαιωμάτων τους;  
Έχουμε κάνει λάθη, μα βελτιωνόμαστε και διορθωνόμαστε. Κρατούσας της ΑΕΠΙ, όμηροί της εμείς, δεν είχαμε παράδοση στη Συλλογική Διαχείριση. Την αποκτάμε τώρα με κόπο και με μεγάλες απώλειες μεταξύ μας. Κανείς δε θα μας χαριστεί και τίποτα. Κανείς δε θα κάνει για λογαριασμό μας τη δουλειά που χρειάζεται, εάν μιλάμε για ΟΣΔ. Εμείς θα την κάνουμε. 

Ποια είναι τα βασικά στοιχεία που προκαλούν τη σύγκρουση; 
Το ρεπερτόριο και τα χρήματα. Το ρεπερτόριο φωνάζει για χρήματα και τα χρήματα φωνάζουν για ρεπερτόριο. Ο μόνος δρόμος να αποκτήσει το ρεπερτόριο τα χρήματα, είναι ο ΟΣΔ. Ένας ΟΣΔ. Τότε μόνο θα δούμε πόσα πραγματικά μας αναλογούν. Και είναι τόσα, που δε θα μπορεί κανείς επίδοξος εκμεταλλευτής, κάθε τύπου, να μας κάνει ποτέ ξανά ζάφτι. 

Πώς βλέπετε την επόμενη μέρα;
Ξέρω σε ποια εποχή ζούμε. Το ψέμα, η παραπληροφόρηση, η ιδιοτέλεια, η νεύρωση, η ξεροκεφαλιά, κάνουν μεγάλη καριέρα. Αν δεν είμαστε μέρος της παρακμής, ας φτιάξουμε μεταξύ μας μια αλήθεια. Μια αλήθεια που θα παραδώσουμε στους εκκολαπτόμενους, στους επερχόμενους συναδέλφους, μη μας βρίζουν κάποτε όταν θα καταλάβουν τι παίχτηκε. Θα ήθελα να μη μας αξίζει αυτό που συμβαίνει. Γίναμε η χαρά των λύκων. Ας το αλλάξουμε. Είναι δική μας πολιτική απόφαση.