Συνέντευξη με τον Jean Michel Bernard, παγκοσμίου φήμης Γάλλο πιανίστα & συνθέτη, με αφορμή τη νέα ταινία του Γιάννη Οικονομίδη «Η Μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς».
Νότες και μια λίστα από πασίγνωστες ταινίες τις οποίες έχει συνδέσει, για πάντα, με μία του σύνθεση. Η «Σιωπή των αμνών», το «Hugo», το «Be Kind Rewind» είναι κάποιες από αυτές, η «Μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς» του Γιάννη Οικονομίδη που θα κάνει την επίσημη πρεμιέρα της στις 5 Μαρτίου είναι μία ακόμα. Και, ευτυχώς, αποτέλεσε την αφορμή για να μιλήσουμε με τον Jean Michel Bernard, τον Γάλλο συνθέτη και πιανίστα που έχει συνεργαστεί με καλλιτέχνες όπως ο Σκορτσέζε και η Φανί Αρντάντ και που ξεκίνησε να παίζει πιάνο στα δύο του.
Γεννημένος μουσικός
«Προσπαθούσα να φτιάξω δικές μου συνθέσεις, πριν καν μάθω να παίζω πιάνο. Έπειτα πήγα στο Ωδείο και σήμερα κατέληξα να δίνω συναυλίες σε όλο τον κόσμο ως πιανίστας (σ.σ. γελάει γλυκά). Έγραφα αυτά που έπαιζα και έπαιζα αυτά που έγραφα. Το να παίζω καλά πιάνο μού έδινε την ευκαιρία να δουλεύω στα πρότζεκτ που ήθελα σε ραδιόφωνο, τηλεόραση, κινηματογράφο, διαφήμιση, ντοκιμαντέρ. Γνώρισα τον Ένιο Μορικόνε και άλλους πολύ σημαντικούς ανθρώπους της τέχνης μου».
Η «μεγάλη ψαριά», του Γιάννη Οικονομίδη ή ο Jean Michel Bernard
Σε εξίσου μικρή ηλικία ανακάλυψε την αγάπη του για την τζαζ. Και αυτός ήταν ο πρώτος κοινός τόπος του με τον Γιάννη Οικονομίδη. «Πώς γνωριστήκατε;» τον ρώτησα. «Δεν γνωριστήκαμε ακριβώς», απάντησε γελώντας.
«Είχα έρθει στην Αθήνα για να κάνω δύο συναυλίες στο ΚΠΙΣΝ. Το πρωί, πριν την παράσταση, φάγαμε πρωινό μαζί με τον παραγωγό της καινούργιας ταινίας του Γιάννη. Επέστρεψα στη Γαλλία και μερικές μέρες αργότερα, ο ατζέντης μου με κάλεσε για να με ρωτήσει εάν θα με ενδιέφερε να φτιάξω τη μουσική για την ταινία. Ζήτησα να διαβάσω το σενάριο και μου άρεσε πολύ, κάπως έτσι ξεκίνησε η συνεργασία μου με τον Γιάννη».
Μια ταινία γεμάτη άντρες, και μια Βίκυ
Ένα πουλάκι που λέγεται Γιάννης Οικονομίδης και που οι περισσότεροι ακόμα τον φοβούνται σαν αετό, μου είπε ότι ο Jean Michel ενθουσιάστηκε με τη Βίκυ Παπαδοπούλου. Συγκεκριμένα, την αποκαλούσε «μούσα του». Με μερικά κοφτά γέλια, το επιβεβαίωσε και ο ίδιος. «Ήταν υπέροχη. Δεν έχουμε συναντηθεί ποτέ από κοντά, ένας λόγος όμως για να περιμένω την ημέρα της πρεμιέρας της ταινίας είναι για να τη δω επιτέλους».
Η μπαλάντα του Jean Michel Bernard
«Η μουσική που έφτιαξα έχει και ελληνικά στοιχεία και βαλκανικά. Είναι ταυτόχρονα ένα συνονθύλευμα τζαζ με film noir της δεκαετίας του ’60, που όμως έχουν εκμοντερνιστεί στο σήμερα. Δεν με ενδιέφερε να φτιάξω μια μουσική με την ταμπέλα της folk ή με οποιαδήποτε άλλη ταμπέλα είδους». Είχε πολύ λίγο χρόνο για τη σύνθεση της ταινίας, όμως του άρεσε που ο Γιάννης του είπε «“κάνε ό,τι θέλεις με τη μουσική, σε εμπιστεύομαι από το Α μέχρι Ω”. Κάτι τέτοιο είναι πολύ σπάνιο σε τέτοιου είδους συνεργασίες. Συνήθως μου ζητούν να προτείνω κάποιες συνθέσεις μέχρι να φτάσουμε στην τελική».
Ο «Αστακός» και το ελληνικό σινεμά που δεν έχει δει
«Δυστυχώς δεν έχω εντρυφήσει στο ελληνικό σινεμά» θα πει. «Ακόμα και τις ταινίες του Γιάννη δεν τις ήξερα, πριν συνεργαστούμε». Μετά, αφού εκθειάσει τον «Αστακό» του Γιώργου Λάνθιμου, επιστρέφει στον «Γιάννη». «Στην “Μπαλάντα” υπάρχει πολύς αυτοσχεδιασμός και μια ωραία υπερβολή που μου αρέσει γιατί βγαίνει μέσα από το χιούμορ». Μου λέει ότι οι Έλληνες είμαστε πολύ ζεστοί άνθρωποι και τον ρωτάω για τη «γλώσσα» των ηρώων του Οικονομίδη. Γελάει: «Η μαύρη κωμωδία είναι ευρέως διαδεδομένη στη Γαλλία, δεν είχα πρόβλημα με τις “κακές” λέξεις ειδικά εφόσον προέρχονται από χαρακτήρες-καρικατούρες, όπως οι ήρωες της ταινίας. Έχω κάνει αρκετές κωμωδίες στην καριέρα μου, τα τελευταία χρόνια είναι η αλήθεια ότι με τραβάνε λίγο οι πιο dark ταινίες».
Τα χέρια ψηλά στη νέα γενιά
Στηρίζει πολύ τους νέους συνθέτες στη Γαλλία. «Έχω μια τάξη που τους παραδίδω μαθήματα γιατί είμαι πολύ ευαίσθητος απέναντι στα νέα ταλέντα, θέλω να τα υποστηρίξω όσο μπορώ. Το πιο σημαντικό είναι η προσωπικότητα της όποιας μουσικής σύνθεσης. Δυστυχώς τα περισσότερα πράγματα που ακούω τα τελευταία χρόνια, είναι μεν μελωδικά αλλά δεν έχουν αυτό το κάτι που θα ξεχωρίσει».
And the Oscar goes to... «Τζόκερ» με μισή καρδιά
«Αν ακούσεις τη μουσική του “Τζόκερ” της Hildur Guοnadοttir και τη μουσική του John Barry για το “Χορεύοντας με τους Λύκους”, 30 χρόνια πίσω, θα καταλάβεις τη διαφορά της ταυτότητας και της προσωπικότητας στη μουσική κινηματογράφου». Καταλαβαίνω ότι μάλλον δεν του αρέσει και τόσο η τόση δημοσιότητα που πήρε ο πρώτος. Παρόλα αυτά, ρωτάω να μου πει το φαβορί για το Όσκαρ μουσικής σύνθεσης. «Τις περισσότερες φορές στις μέρες μας η δημιουργικότητα του συνθέτη “πνίγεται” μέσα στις επιλογές του παραγωγού, του σκηνοθέτη, ακόμα και του σεναριογράφου. Στα Όσκαρ παίζει πάντα ρόλο το πακέτο. Αν μια ταινία έχει ήδη κάνει επιτυχία και η μουσική της δεν είναι κακή τότε σίγουρα αυτή θα το σηκώσει, ακόμα και αν δεν είναι η καλύτερη. Φέτος έχουμε το τζακπότ να έχουμε μαζί τη μουσική μιας ταινίας όπως ο “Τζόκερ” και μιας σειράς όπως το “Τσέρνομπιλ”».
Μου ζήτησε το δικό μου Όσκαρ καλύτερης ταινίας και του μίλησα για τα «Παράσιτα». Σαν να χάρηκε από την ψυχή του είπε: «Ευτυχώς, είχαμε φέτος και μια ταινία όπως τα “Παράσιτα”».
Το «Μπορούν οι καλλιτέχνες να σώσουν τον κόσμο»
Χάρηκε ακούγοντας το ερωτηματικό στην παραπάνω φράση. «Θα ήθελα πολύ οι καλλιτέχνες να σώσουν τον κόσμο και πιστεύω ότι ποτέ ο κόσμος δεν είχε ανάγκη τόσο πολύ τους καλλιτέχνες όσο σήμερα. Υπάρχει τόσο έλλειψη οράματος που μόνο αυτοί ίσως μπορούν κάπως να βοηθήσουν. Ελπίζω, δηλαδή».
Ιnfo Η ταινία του Γιάννη Οικονομίδη «Η μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς» έχει πρεμιέρα στις 5 Μαρτίου σε παραγωγή της Faliro House.
12°
