H Μελίνα Σιδηροπούλου μιλά για τον αδελφό της Παύλο

ΜΕΛΙΝΑ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

Τόσα χρόνια μετά, πώς βιώνετε σήμερα την απουσία του Παύλου;
Όλον αυτό τον καιρό που ασχολούμαι πολύ με τα ποιήματά του τον νοιώθω σαν να είναι δίπλα μου, κοντά μου, πολλές φορές και πιο πολύ απ’ ότι όταν ζούσε. Μου έχει γεμίσει πλήρως την ψυχή με τον πλούτο των σκέψεων του και των συναισθημάτων του. Ακόμα και σ’ αυτό το τόσο δύσκολο θέμα που είναι ο θάνατος, με προστάτεψε με τη διαρκή παρουσία του μέσα από το έργο του. Επί πλέον είναι τόσο μεγάλη η χαρά που μου δίνουν τα λόγια του κόσμου όταν ακούν, έστω και μόνον το όνομά του! Τον αγαπώ και τον προσέχω με όση δύναμη έχω.

Πιστεύετε ότι έχει «αγιοποιηθεί» περισσότερο απ’ όσο θα ήθελε ο ίδιος; Πώς ένοιωθε για τα ινδάλματα;
Όλη η διαδρομή του αναδεικνύει έναν καλλιτέχνη που το τελευταίο πράγμα που θα τον απασχολούσε και θα τον ενδιέφερε ήταν η όποια «αγιοποίηση» και τα ινδάλματα, τα οποία και δεν του άρεσαν.

Πώς ήταν σαν μεγάλος αδελφός;
Ήτανε ζωηρός και πειραχτήρι, δεν με άφηνε σε ησυχία. Ένα από τα παιχνίδια του ήταν να με τρομάζει και να γελά. Αλλά και όταν έκανε σκανταλιές και ο πατέρας μας τον έβαζε τιμωρία, εμένα φώναζε να του δώσω ότι θα ήθελε και στα κρυφά, να μην μας πάρουν χαμπάρι. Σαν μεγάλοι ποτέ δεν έλεγξε την προσωπική μου ζωή. Είμασταν πάντα αγαπημένοι και με αλληλοσεβασμό.

Πείτε μία αγαπημένη ανάμνηση που κρατάτε από εκείνον.
Όταν χορεύαμε Rock & Roll. Νεαρός ο Παύλος, έκανε μαζί μου, «πρόβα» στις φιγούρες του χορού και διασκεδάζαμε πολύ. Ίσως γι’ αυτό κι εγώ λατρεύω να χορεύω Rock και όχι μόνο.

Τον θυμόσαστε να γράφει ποίηση; Μοιραζόταν μαζί σας τους στίχους του;
Έχουμε έξι χρόνια διαφορά, που για τη νεαρή ηλικία είναι μεγάλη. Όσο ήμουν έφηβη, στο γυμνάσιο, ο Παύλος έλειπε στη Θεσσαλονίκη φοιτητής. Όταν γύρισε, που είχε ήδη τη συμμετοχή του στα μουσικά δρώμενα, εγώ ήμουν φοιτήτρια και όλη η μέρα μου ήταν έξω από το σπίτι μας. Όταν επέστρεφα ή έλειπε ή τον θυμάμαι κλεισμένο στο δωμάτιό του. Ήταν οι δικές του στιγμές που έγραφε, διάβαζε. Άλλοτε πάλι άκουγες τους πειραματισμούς του με την κιθάρα. Τους στίχους του δεν τους μοιραζόταν με κανέναν, εξαίρεση αποτελούσε μερικές φορές η μητέρα μας. Σ’ εκείνην τον είχα ακούσει να διαβάζει στίχους του και να την πειράζει και να γελάει αν κάποιοι απ’ αυτούς δεν της άρεσαν.

Ποιος είναι ο πιο αγαπημένος σας από τους στίχους του;
Είναι το χαϊκού στη σελ. 86 του βιβλίου με τα ποιήματα του Παύλου «Έχω μια θλίψη για τα μακρινά αριστουργήματα».
Ανοιχτή πληγή
Στάξε της λίγο δάκρυ
Κι αδειάζει το αίμα.
Αλλά, εξίσου μου αρέσει και η τελευταία στροφή από το ποίημα, ΟΥΑΙ ΥΜΙΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΙ, σελ. 75.
Ο ισχυρότερος ήχος στο Σύμπαν
είναι ο τελευταίος χτύπος
της καρδιάς
του τελευταίου ανθρώπου.

Εσείς με ποιόν τρόπο συμμετείχατε στη δημιουργία αυτού του άλμπουμ;
Με την αποδοχή μου και με την εμπιστοσύνη που δείξαμε με τον σύντροφό μου Ηλία Καραλιά στον δημιουργό του άλμπουμ, Δημήτρη Καρρά. Οφείλω να ομολογήσω πως όχι μόνο δεν διαψευστήκαμε αλλά αντίθετα υπήρξε και υπάρχει μια συνεχής συνεργασία με το Δημήτρη. Από όλους τους συμμετέχοντες, αφιλοκερδώς, στο άλμπουμ νοιώσαμε το σεβασμό και την αγάπη για τον Παύλο και το έργο του. Τους ευχαριστώ όλους από καρδιάς.

Ποια είναι τα στοιχεία που καθιστούν τη γραφή του διαχρονική;
Νομίζω πως στην συγκεκριμένη ερώτηση, η Άννα Στάικου, οικογενειακή φίλη νομικός και συγγραφέας, που συμμετείχε στην τετραμελή ομάδα που εργάστηκε για την έκδοση του συγκεκριμένου βιβλίου, δίνει την πληρέστερη απάντηση: «Η ποίηση του Παύλου Σιδηρόπουλου καταγράφει με λεπτοφυή τρόπο τον εσωτερικό κόσμο ενός ανθρώπου παλμογράφου στην ανθρώπινη ευαισθησία. Όλο το έργο διαποτίζεται από την υπαρξιακή αγωνία της τραγικότητας του ανθρώπου. Ζωή,  χαρά και θάνατος σε σμίξιμο και αλληλοδιαδοχή. Και λίγο παρακάτω γράφει: «Η πένθιμη ποίηση του Παύλου αποτελεί έξοχη νηπενθή καταγραφή. Ο ίδιος ο θάνατος ως αδιάσπαστο σώμα της ζωής σε διαύγεια! Άλλωστε και ο ίδιος ο Παύλος υπήρξε διαυγής, διάφανος, τέκνο δεινό των ελληνικών γραμμάτων, με έργο ποιητικό, που καταυγάζει τον οικουμενικό μας κόσμο».

Θυμάστε κάποια από τα αγαπημένα του βιβλία;
Συγκεκριμένα βιβλία όχι δεν θυμάμαι. Ξέρω όμως πως του άρεσε πολύ η ελληνική μυθολογία, πως αγαπούσε και μελετούσε τους αρχαίους συγγραφείς μας όπως και φιλοσοφία με την οποία και ασχολήθηκε. Και βέβαια ποίηση.

Πώς ξεκίνησε το πάθος του για τη μουσική;
Δεν νομίζω πως ξεκίνησε κάποια στιγμή, υπήρχε πάντα, ήταν ένα μ’ αυτόν.

Τα τραγούδια του αποτελούν σημείο αναφοράς για το ελληνόφωνο ροκ. Πιστεύετε ότι διαισθανόταν αυτή την επιδραστική δύναμη που θα ασκούσαν;
Ναι, πιστεύω ότι το διαισθανόταν. Νομίζω ότι σε ένα μεγάλο βαθμό είχε επίγνωση του έργου του και της προσπάθειας που είχε κάνει για να το κατακτήσει. Ο ίδιος ο Παύλος σε συνέντευξή του στο περιοδικό Μουσικό Εξπρές έχει πει: «Έχει μεγάλη δυσκολία να μπει ο ελληνικός στίχος στη ροκ μουσική, αλλά πώς να το κάνουμε, πρέπει να παλέψεις. Πρώτα θα βγει λίγο κουτσό λίγο τραυματισμένο μετά όμως θα βρει το δρόμο του. Θέλει ειδική μελέτη… εγώ κουράστηκα αλλά βρήκα τα μυστικά της ελληνικής γλώσσας και τώρα ο στίχος κολλάει. Κοφτά λέξη προς λέξη. Και νοιώθω μεγάλη ικανοποίηση γιατί αυτό το ταξίδι το έβγαλα πέρα μόνος μου».

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΡΑΣ

Ο μύθος του Παύλου Σιδηρόπουλου είναι διαχρονικός. Τι είναι το καινούργιο που φέρνει αυτή η σημαντική δουλειά για το κοινό του 2019;
Φέρνει νέα τραγούδια, από τον Παύλο ενώ δεν είναι βιολογικά κοντά μας. Από την στιγμή που υπήρχαν ακυκλοφόρητα ποιήματα και έγιναν τραγούδια, αυτό είναι το γεγονός. Το αν αυτά θα μείνουν ή όχι, θα το δείξει ο χρόνος, όπως λειτουργεί αυτή η διαδικασία πάντα. Εγώ αυτό που έχω μόνο να πω ότι η δουλειά αυτή έγινε με σεβασμό, πίστη και αγάπη, από όλους μας.

Απευθύνθηκατε στους ανθρώπους που τον ήξεραν ή σε καινούργιους ακροατές και νέους που δεν τον γνώρισαν;
Τα τραγούδια απευθύνονται σε όλους. Το κοινό του τότε με του τώρα έχει αλλάξει, όλα έχουν αλλάξει. Όσο αφορά τους συμμετέχοντες, ζήτησα από ανθρώπους, που τον ήξεραν, που τον αγαπούσαν και που τον στηρίζουν ακόμη και τώρα λέγοντας τραγούδια του στις συναυλίες τους.

Οι δικές σας προσωπικές αναμνήσεις από τον Παύλο Σιδηρόπουλο ποιες είναι; Πώς τον βιώσατε;
Τον γνώρισα σαν ερασιτέχνης μέσα από τα τραγούδια του, τα έπαιζα στην κιθάρα τα τραγουδούσα στις εκδηλώσεις. Σαν επαγγελματίας από ιστορίες συναδέλφων και πολλές προσωπικές μαρτυρίες και συνεντεύξεις του ίδιου αλλά και του κύκλου του. Τα τραγούδια του με έκαναν να μείνω μακριά από τις ουσίες και με έκαναν εκτός από το να χορέψω να προβληματιστώ με το κοινωνικό και πολιτικό τους χαρακτήρα.

Πώς προσεγγίσατε μουσικά την ποίηση του Παύλου Σιδηρόπουλου; Πώς θα χαρακτηρίζατε τη μουσική κατεύθυνση του άλμπουμ, δηλαδή;
Δεν ήθελα να προσεγγίσω, γνωρίζοντας ότι μπορεί να απογοητεύσω μια μερίδα του κοινού, τα τραγούδια με ηλεκτρικό ήχο. Ήθελα να δώσω την δική μου σφραγίδα στην μουσική μιας και ένιωθα ότι μου το επιτρέπουν τα κείμενα. Έχει διαφορετικές ενορχηστρώσεις , άλλωστε δεν θα μπορούσε να γίνει και αλλιώς αφού έπρεπε να “αγκαλίασουμε” τις φωνές των ερμηνευτών.

«Άκουγατε» τη φωνή του όταν μελοποιούσατε; Ή βασιστήκατε στον ήχο των λέξεων;
Σε κάποια κείμενα ναι, την άκουγα...για παράδειγμα στο Αναφορά στον ετερόφωτο ή στο Απόψε πάλι και στο Εσύ μετράς με λόγια, όπως και στην απαγγελία Κρυμμένος.

Πώς έγινε η επιλογή των ερμηνευτών κάθε κομματιού; Θα μπορούσατε να μας δώσετε μερικά παραδείγματα;
Ήθελα ανθρώπους που τον γνώρισαν, ανθρώπους που τον αγάπησαν και ανθρώπους που τον στηρίζουν και φροντίζουν τα τραγούδια του να φτάνουν στο κοινό και σήμερα. Σε κάποιες περιπτώσεις από προσωπικές ιστορίες που ήξερα. Για παράδειγμα μία κουβέντα που είχαν ο Παύλος με τον Χάρη και τον Πάνο για τους Πατεράδες τους, έβρισκαν κοινά στοιχεία μεταξύ στο πως είχαν μεγαλώσει, για αυτό και επέλεξα να πουν το «Ο Φράχτης ήταν ανοιχτός». Ακούστε το, θα καταλάβετε. ΄Ήξερα από την αρχή ποιος θα πει τι στο 90%.

Μίληστε μας για τις απαγγελίες του άλμπουμ. Πώς επιλέχθηκαν αυτοί οι στίχοι να ακουστούν γυμνοί, χωρίς μουσική;
Ένα ποιήμα, πρωτίστως έχει την τύχη να απαγγελθεί και στην συνέχεια να μελοποιηθεί. Ήθελα να υπάρχουν και τα δύο.

Ποιος είναι ο αγαπημένος σας στίχος από αυτή τη συλλογή;
«Το ξέρω πως θα το ‘θελες να ακούσεις την μιλιά μου, μα εγώ θα παραμείνω σιωπηλός». Αναφορά στον ετερόφωτο.

Πιστεύετε ότι είναι concept άλμπουμ; Πρέπει να ακούγεται στο όλον; Ή μπορεί κάποιος να «αποσπάσει» κομμάτια και να τα ακούσει μεμονωμένα;
Θα ήθελα να ακούγεται όλο, για αυτό υπάρχουν και οι απαγγελίες που δένουν με τα τραγούδια.

Με ποιον τρόπο συνεργαστήκατε με το περιβάλλον του Σιδηρόπουλου;
Αρμονικά, αφού είχε περάσει η αγωνία, της πρώτης φοράς που δειγμάτισα τα τραγούδια με μία κιθάρα και μία φωνή στην Μελίνα, ο σύντροφος της Ηλίας Καραλιάς παρακολουθούσε από κοντά όλη την διαδικασία της παραγωγής. Θα έλεγα ότι η Μελίνα ήταν τα αυτιά και η ψυχή του Παύλου κατά κάποιο τρόπο και ο  Ηλίας τα μάτια της Μελίνας. Τους ευχαριστώ.

To album «Εξακρίβωση» κυκλοφορεί σε cd και ψηφιακά από το Ogdoo Music Group και σε LP από την B_OtherSide.