Μουσικη

Η Αθήνα σουινγκάρει

Ελαφρώς Τζαζ

Γιάννης Νένες

ΤΕΥΧΟΣ 465

15.01.2014, 16:52 4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Η Αθήνα εδώ και 4-5 χρόνια έχει αποκτήσει αυτή την τζαζ διάθεση, να αγαπάει το swing σαν να περιμένει το μεγάλο κραχ ή τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η κοινότητα των Αθηναίων που στροβιλίζονται και αιωρούνται με αυτή τη μουσική, στην αρχή έμοιαζε σαν ένα αστείο εσωτερικής κατανάλωσης κυρίως των fashion bloggers μια και η εποχή ενδείκνυται (δεκαετία του ’20 με μεγάλες, γυαλιστερές big bands και αργότερα τα προπολεμικά 30s και τα 40s με τη ραδιοφωνική light jazz που σάρωνε στη νεολαία) για στιλιστικές ονειρώξεις και, ναι, αφού το έχουν, δήλωση καλού γούστου και retro-μανίας.

Μετά όμως φάνηκε ότι ήταν πολύ μεγαλύτερη υπόθεση. Οι μουσικοί άρχισαν να το τολμούν, ανασήκωσαν τα μανίκια του λευκού πουκάμισου, χαλάρωσαν τη γραβάτα και έκαναν ένα τσακ πίσω με το δάχτυλο τη fedora στο κεφάλι τους. Οι εμφανίσεις απέκτησαν θέμα και ήχο. Οι μπάντες έβαλαν μπροστά κορίτσια με κατακόκκινο κραγιόν και χτένισμα «σκάλες», τα μαγαζιά που υιοθέτησαν τις «ειδικές βραδιές» είδαν τον κόσμο να έρχεται με κέφι και τα σπέσιαλ κοκτέιλ, τα βερμούτ, τα μαρτίνι και τα καμπάρι νεγκρόνι να ρέουν άφθονα. Από τα Εξάρχεια και το Floral μέχρι του Μακρυγιάννη και το Tiki Bar κι από το Γκάζι και το Gazarte μέχρι τα πριβέ πάρτι στον Κεραμεικό και τους Αμπελόκηπους, η μουσική άρχισε να αστράφτει από κέφι και αισιοδοξία και τα mary janes παπουτσάκια με τηn μπαρέτα και τα μαλακά μοκασίνια να λιώνουν στα ξύλινα πατώματα. Ποιος το περίμενε;

Άκουγα το νέο μίνι άλμπουμ «Retro» των Penny & The Swinging Cats (με ιδανικό πακετάρισμα-διχρωμία: ασπρόμαυρο και ροζ της πούδρας – από τους Bob Studio) και έβλεπα τις ελληνικές λέξεις των στίχων να κουμπώνουν τόσο όμορφα με την τζαζ φωνή της Πέννυς (Μπαλτατζή) και τον τόσο αμερικάνικο, γκρινιάρικο και εύθυμο ήχο του kazoo. Άκουγα τις κοφτές jive κιθάρες του Γιώργου Ζερβού να χαράζουν ψαροκόκαλο το παρκέ, τα τύμπανα, τα κρουστά και τα ντέφια να σέρνονται σέξι και τεμπέλικα και να σπάνε με ένα ακαταμάχητο σκάσιμο επάνω στα σαξόφωνα, τον ρυθμό του κοντραμπάσου να χοροπηδάει και να παρασύρει μαζί του τρομπόνια, τρομπέτες, κλαρινέτα, πιάνο και Hammond. Η Πέννυ σουινγκάρει μοιραία και αστεία, ρομαντικά και αλήτικα, μεθυσμένα και ταξιδιάρικα, ερωτικά και απειλητικά. Στα τραγούδια που γράφει και ερμηνεύει μαζί με τις «Γάτες» της συνυπάρχουν η Νέα Υόρκη, ο βάλτος του Μισισιπή, το Παρίσι, τα Πατήσια, η Ραφήνα, το Σικάγο και η Ομόνοια Πλας της δεκαετίας του ’50 – και όλα συνδέονται αναμεταξύ τους με την υπερταχεία Chattanooga Choo Choo. Μπήκα στο τριπ.

Μία παγωμένη βραδιά με πήγαν στο παλιό El Bandoneon, στέκι των πάντα πιστών τανγκέρος της Αθήνας που τώρα ονομάζεται El Convento del’Arte, στην οδό Βιργινίας Μπενάκη 7, πάροδο της Αχιλλέως στο Μεταξουργείο. Αυτό το «Μοναστήρι των Τεχνών» τώρα έχουν αναλάβει το χορευτικό ζευγάρι Luis Alberto και Elena Mestre, ο πολιτικός μηχανικός Στάθης Σκέντζος και η πάντα-με-κάτι-μοιραίο-σαν-χορός-τάνγκο στην καλλιτεχνική της έκφραση, Πέμυ Ζούνη, η οποία επιμελείται τα όσα συμβαίνουν εκεί. Το παλιό πέτρινο κτίριο έχει αποκτήσει την ατμόσφαιρα ενός πραγματικού «μοναστηριού των αισθήσεων», ένα τέμπλο τέχνης, θεατρικότητας και θεάματος. Βαριές κόκκινες αυλαίες, σκοτεινές γωνίες φωτισμένες με χρυσαφιά κηροπήγια, μεγάλη μοναστική τράπεζα στη μέση, μανουάλια και καπνισμένες αγιογραφίες, το προσωπικό ντυμένο με καλογερικές ρόμπες, ο ντιτζέι σε άμβωνα, τεράστιες ακροβατικές κούνιες και πολυέλαιοι να κρέμονται στον αέρα και ένα ασταμάτητο πλήθος να χορεύει με φιγούρες και τρελό κέφι τα άπαντα των big bands. Μακάρι να ήταν και πιστοί σε κάποιον, έστω, ενδυματολογικό κώδικα swing. Όμως, ακόμα και με t-shirts και τζιν, το κοινό κρατούσε το μαγαζί στον αέρα, άστραφταν και γυάλιζαν όλοι στις στροφές τους.

Όπως μάθαμε, ήταν η ομάδα των Athens Lindy Hop οι οποίοι κρατάνε τις swing νύχτες (κάθε δεύτερη Τετάρτη) στο El Convento del’Arte, ενώ οι υπόλοιπες βραδιές ακολουθούν διαφορετική θεματολογία: Παρασκευές με βαριετέ θέαμα τσίρκου από την ομάδα του Κώστα Βαζαίου, Σάββατα αφιερωμένα στο τάνγκο, όλες όμως με το βαθύ μπορντό χρώμα του πάθους που βρίσκει καταφύγιο εκεί.

Μια άλλη ομάδα από «Γάτες του Swing», οι Athens Swing Cats δημιουργήθηκαν το 2008 και είναι από τους πρώτους aficionados του Lindy Hop χορού στην Αθήνα και δημιουργοί των «Athens Swing! Festival» και «Athens Swing Exchange». Κάθε δεύτερη Τετάρτη διοργανώνουν το Swing It! στο Revenge of Rock (Λ. Κηφισίας 14, πάνω από τον Κινηματογράφο Άνεσις), ενώ κάθε δεύτερο Σάββατο διοργανώνουν ένα από τα μεγαλύτερα Swing Club Night της Αθήνας, το Savoy Ballroom, με non-stop χορό από όλους, live bands, προβολή vintage ταινιών, και διάφορα happenings στο Polis Art Café (Στοά του Βιβλίου, Πεσμαζόγλου 5). Από φέτος ξεκινούν και την ολοκαίνουργια βραδιά, Gangsters & Dolls, με παράλληλα δρώμενα και όπως σχεδιάζουν, πολύ λάμψη. Τα Lindy Hop Nights αρχίζουν από τις 10 το βράδυ μέχρι τις 2 π.μ., και έχουν ελεύθερη είσοδο.

Η νοσταλγία είναι πάντα ένα καλό καταφύγιο, ειδικά σε δύσκολες εποχές, γιατί το παρελθόν υπόσχεται μια συνέχεια. Οι παλιές αγάπες των πατεράδων είναι κάτι που μπορείς να το εμπιστευθείς. Τις έχεις δει να ανθίζουν και να αντέχουν στο χρόνο, έχεις δει τη σημειολογία τους και το συμβολισμό τους σε παλιές φωτογραφίες, στο σινεμά και σε περιοδικά, η δισκογραφία σε περιμένει να την ανακαλύψεις μέσα σε πακετάρισμα και αισθητική που αποτελούν ολόκληρο κεφάλαιο στη γραφιστική. Τα ραδιόφωνα λατρεύουν τη νοσταλγία. Ο Γιώργης Χριστοδούλου, αγκαλιά με ένα τέτοιο ραδιόφωνο, στο εξώφυλλο του νέου του «ισπανικού» άλμπουμ «Barcelonauta», στέλνει μία ερωτική επιστολή προς την αγαπημένη του πόλη και κατοικία πια, τη Βαρκελώνη, αλλά και στο παρελθόν του ρομαντικού chanson. Τραγούδια των Charles Trenet, Boris Vian, Don Byas, Vincens Sabater και άλλων από τη χρυσή περίοδο της τζαζ, αφιερωμένα στην «πόλη των κόντηδων», τραγουδισμένα στα καταλανικά, ισπανικά, γαλλικά και αγγλικά και ηχογραφημένα με μερικούς από τους καλύτερους τζαζ μουσικούς της πόλης. Στο άλμπουμ συμμετέχει και το απολαυστικό, φωνητικό τρίο των Las Divinas για εκείνη την doo-wop πινελιά που θέλει η ελαφρότατη τζαζ, καθώς και η Valentine, μία εξάχρονη Γαλλιδούλα που ζει στη Βαρκελώνη. Ο Γιώργης, με τις περιπλανήσεις του, περαστικός επισκέπτης των καφέ σαντάν και των μικρών μεσογειακών μπαρ, απέκτησε μία κομψή ειρωνεία στον τρόπο του που ταιριάζει τόσο όμορφα με την εποχή της αεράτης swing και της ελπίδας που θα έρθει – αν έχει χιούμορ. Άλλωστε και τα τραγούδια αφιερωμένα στη Βαρκελώνη, σε κάποιο παλιό μπαρ της Πλάκας τα ακούμε, κάποιες χειμωνιάτικες νύχτες, με τον Γιώργη.