Είδαμε την Τραβιάτα του Βέρντι στο Ηρώδειο

Ο κανόνας λέει ότι στο τέλος κάθε παράστασης όπερας, όταν οι τραγουδιστές βγαίνουν ένας-ένας στη σκηνή για την υπόκλιση, το χειροκρότημα το κοινού δυναμώνει προοδευτικά για να κορυφωθεί με την εμφάνιση του ερμηνευτή ή της ερμηνεύτριας του κεντρικού ρόλου. Στην Τραβιάτα που παρακολουθήσαμε το βράδυ του Σαββάτου στο ασφυκτικά γεμάτο Ηρώδειο, ο κανόνας ανατράπηκε. Τα θυελλώδη χειροκροτήματα, οι επευφημίες και τα σφυρίγματα επιδοκιμασίας που ακούγονταν για αρκετά λεπτά, είχαν όχι έναν αλλά τρεις αποδέκτες. Και δικαίως…

Λιζέτ Οροπέσα, Σαϊμίρ Πίργκου, Δημήτρης Πλατανιάς. Είναι μεγάλη τύχη να απολαμβάνεις τη συνύπαρξη επί σκηνής τέτοιων σπουδαίων φωνών. Μια αληθινή σταρ του bel canto, στο peak της καριέρας της, να ερμηνεύει συγκλονιστικά το ρόλο της Βιολέτας Βαλερύ. Έναν χαρισματικό τενόρο, να μας χαρίζει έναν Αλφρέντο Ζεμόν γεμάτο δυναμισμό και συναίσθημα και έναν από τους πιο σημαντικούς βαρύτονους της γενιάς του, να σκιαγραφεί με μοναδικό βάθος ένα Τζόρτζιο Ζερμόν ανθρώπινο και βαθιά συγκινητικό.

Με το όμορφο βιμπράτο, την ευελιξία της φωνής της, τη στέρεη τεχνική και την κομψή σκηνική παρουσία της, η 35χρονη σοπράνο κολορατούρα Λιζέτ Οροπέσα, ήταν η ιδεώδης Βιολέτα.  Όσο προχωρούσε η ώρα, η ερμηνεία της «ανέβαζε στροφές». Ανάλαφρη και γοητευτική στη γιορτινή ατμόσφαιρα της πρώτης πράξης, βαθιά συγκινητική σαν ερωτευμένη γυναίκα, σπαρακτική όσο το δράμα κορυφώνεται και το τέλος της πλησιάζει. Δίπλα της ο Αλβανός τενόρος Σαϊμίρ Πίργκου, με τη ζεστή, μελωδική, νεανική φωνή του έλαμψε ως ερωτευμένος Αλφρέντο -είναι άλλωστε ο ρόλος που τον καθιέρωσε-, ενώ στη δεύτερη πράξη, όπου τυφλωμένος από τη ζήλια του εξευτελίζει τη Βιολέτα μπροστά στους καλεσμένους η γεμάτη ένταση και τραχύτητα ερμηνεία του απογείωσε τη σκηνή. Την παράσταση όμως έκλεψε κυριολεκτικά -και αποθεώθηκε- ο «τρίτος άνθρωπος» της ιστορίας, ο πατέρας Ζερμόν. Χάρη στο συναίσθημα που κυριάρχησε στην έξοχη ερμηνεία του Δημήτρη Πλατανιά, ένα ρόλος που συνήθως προκαλεί αντιπάθεια, έγινε αυτόματα συμπαθής.

Οι καλοδουλεμένες χορογραφίες του Κωνσταντίνου Ρήγου, έδωσαν την ευκαιρία στο μπαλέτο της ΕΛΣ να κάνει εντυπωσιακές εμφανίσεις, όχι μόνο στα περίφημα χορωδιακά με τον χορό των τσιγγάνων και των ματαντόρ της δεύτερης πράξης, αλλά και εμβόλιμα, εκτός δραματουργίας, στη δεξίωση της πρώτης πράξης.

Η ορχήστρα τέλος της ΕΛΣ με τον Λουκά Καρυτινό στο πόντιουμ, γνωρίζοντας καλά την παρτιτούρα-η Τραβιάτα είναι από τα πλέον πολυπαιγμένα έργα- κινήθηκε με άνεση στις μελωδικές γραμμές που ορίζει ο συνθέτης, χωρίς ωστόσο να φτάσει τις επιδόσεις στις οποίες μας έχει (καλο)μάθει τον τελευταίο καιρό.

Η σκηνοθεσία. Ο χορογράφος, σκηνοθέτης και διευθυντής του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Κωνσταντίνος Ρήγος, στην πρώτη του είσοδο στον κόσμο του λυρικού θεάτρου, συναντήθηκε με την Τραβιάτα, τη δημοφιλέστερη ίσως όπερα του Τζουζέπε Βέρντι. Η σκηνοθετική του προσέγγιση είχε σαν κεντρικό άξονα την «υποχρέωση της ηδονής» στην οποία υποτάσσονται οι ήρωες της ιστορίας. Ατέλειωτη διασκέδαση, τρυφηλότητα, όμορφες γυναίκες, αγαθά προς πώληση, πλούσιοι άνδρες, πρόθυμοι αγοραστές. Η «παραστρατημένη» Βιολέττα Βαλερύ βρίσκεται μετέωρη, ανάμεσα στον ευδαιμονικό της μικρόκοσμο και στην επιθυμία να ζήσει τον αληθινό έρωτα, λίγο πριν την τραγική της κατάληξη. Πρόθεση του Ρήγου ήταν να οπτικοποιήσει αυτόν ακριβώς τον διχασμό. Την ηρωίδα και το alter ego της, τα θορυβώδη κοσμικά σαλόνια και τους σιωπηλούς ιδιωτικούς χώρους. Τοποθετώντας δύο κομψά υπνοδωμάτια στις άκρες και ένα τεράστιο τραπέζι γιορτής στη μέση, επέλεξε η δράση να εξελίσσεται παράλληλα, οι δύο κόσμοι να γίνονται ένα. Μόνο που η ιδέα του δεν λειτούργησε, όπως ίσως το είχε φανταστεί κυρίως γιατί η στενάχωρη σκηνή του Ηρωδείου δεν προσφέρεται για πολλαπλές αφηγήσεις και παράλληλες δράσεις. Τα δύο υπερυψωμένα δωμάτια -θύμιζαν περισσότερο τροχόσπιτα- άφηναν ελάχιστο ελεύθερο χώρο, με συνέπεια, στις εμβληματικές σκηνές της πρώτης και δεύτερης πράξης, πρωταγωνιστές, χορωδοί και μπαλέτο να στριμώχνονται γύρω από το κεντρικό τραπέζι. Στο ήδη υπερφορτωμένο σκηνικό ήρθαν να προστεθούν οι φλύαρες βιντεοπροβολές και τα γκράφιτι στον τοίχο του Ωδείου, οι φωτεινές επιγραφές νέον, τα θραύσματα από το άγαλμα της ελευθερίας και το μισό κεφάλι ενός άλλου αγάλματος που αφέθηκαν (;) μισοφωτισμένα στις άκρες της σκηνής, συνθέτοντας εντέλει μια εικόνα ζαλιστική. Η επιλογή της ενδυματολόγου (Ιωάννα Τσάμη), να κρατήσει το χρώμα μόνο για την πρωταγωνίστρια – με δύο εντυπωσιακά κρινολίνα σε εκτυφλωτικό ροζ και λευκό και μια λάιμ robe de chambre για τις σκηνές στο υπνοδωμάτιο- και να ντύσει στα μαύρα -ελαφρώς «πειραγμένα» αλλά καλόγουστα- τους χορωδούς είχε σίγουρα ενδιαφέρον. Όμως το fusion εποχών, υλικών και στιλ, με το overdose βινύλ, τις πανκ αναφορές στο μπαλέτο, τα γαλάζια μαλλιά της καμαριέρας της Βιολέτας και πάνω απ’ όλα με το κιτς - τύπου Λας Βέγκας- κόκκινο παγιετέ  σακάκι του Αλφρέντο και το λαμέ ασημί (;) κοστούμι του Βαρόνου Ντουφόλ, γκρέμισε τις ισορροπίες της εικόνας και δημιούργησε ένα «υπερθέαμα» αμφίβολης αισθητικής. Οφείλω βέβαια να πω ότι αν κρίνω από τα σχόλια που άκουσα κατά την έξοδο, λίγοι ήταν αυτοί που συμμερίζονταν τη δική μου άποψη. Οι περισσότεροι θεατές ήταν κατενθουσιασμένοι...

Με μια κουβέντα: Η Τραβιάτα με την οποία η Λυρική έκλεισε τις φετινές εκδηλώσεις του Φεστιβάλ στο Ηρώδειο ήταν αναμφίβολα μια τεράστια επιτυχία γιατί τα είχε όλα: σπουδαίες φωνές, κοσμοαγάπητες μελωδίες και πλούσιο θέαμα. Γι’ αυτό και άρεσε πολύ. Και ένα θυελλώδες χειροκρότημα σκεπάζει πάντα τις όποιες αντιρρήσεις …