Μουσικη

Beth Hart: Η εκρηκτική ψυχή της rock και των blues εξομολογείται

Τι της έμαθε η μουσική, η ζωή και ο δρόμος; Μας απάντησε πριν τη μεγάλη συναυλία της στο Θέατρο Βράχων τον Ιούνιο

Δημήτρης Αθανασιάδης
ΤΕΥΧΟΣ 696
7’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Επιστρέφει στις 27 Ιουνίου στο Θέατρο Βράχων για μια αυθεντική blues rock συναυλία, που θα ανοίξουν οι The Big Nose Attack, για να μας αγγίξει με τη βραχνή, χαρακτηριστική φωνή της, και να μας καθηλώσει με την ενέργειά της. Η Beth Hart, έχει τραγούδια που θυμάσαι, εκφραστικότητα που δεν ξεχνάς, από την άγρια νιότη της μέχρι τη φάση που ζει τώρα. Και λίγο πριν ανταμώσει ξανά με τους πολυάριθμους ακροατές της, μας μίλησε για όσα αγαπά, επαναπροσδιόρισε και την κάνουν χαρούμενη.

Ποιο μέρος αυτής της δουλειάς αγαπάς περισσότερο και λιγότερο και γιατί;
Νομίζω πως το πιο αγαπημένο είναι το να γράφω τραγούδια. Είναι ο λόγος για τον οποίο ετοιμάζω ένα άλμπουμ ή βγαίνω σε περιοδεία. Ήταν ο λόγος που ξεκίνησα σαν παιδί να αναζητώ απαντήσεις σε ερωτήματα που είχα, όταν αισθανόμουν χαμένη, τρομαγμένη. Κάποιες φορές γράφω όταν είμαι χαρούμενη επίσης. Το λιγότερο αγαπημένο μου μάλλον είναι οι συνεντεύξεις. Δεν είναι ότι δεν απολαμβάνω να συναντώ καινούριους ανθρώπους ή δεν καταλαβαίνω τη σημασία του να δίνω μια ιδέα ποια είμαι πίσω από τα τραγούδια. Το καταλαβαίνω, αλλά είναι ένα παράξενο συναίσθημα. Είναι δύσκολο να το περιγράψω, υποθέτω πως αισθάνομαι υπερβολικά ευαίσθητη κι αυτό μάλλον εξηγεί γιατί.

Ας μιλήσουμε για τις περιοδείες. Τι αγαπάς περισσότερο και λιγότερο σε αυτές; Ποιο ήταν το πιο εκπληκτικό πράγμα που είδες ή έκανες;
Είναι πολλά αυτά που είδα και έκανα και με εκπλήσσουν. Αγαπώ πάρα πολύ να ανακαλύπτω τον κόσμο και να γνωρίζω διαφορετικές ιδέες από τον κόσμο, τις κουλτούρες, τα πιστεύω τους, την πίστη, το φαγητό τους, τον τρόπο που ζουν με τις οικογένειές τους, το πώς αντιλαμβάνονται τη φιλία. Είναι τόσο διαφορετικά σε όλο τον κόσμο και την ίδια στιγμή έχουν τόσα κοινά. Ο κόσμος που ζούμε είναι τόσο όμορφος και οι άνθρωποι είναι τόσο διαφορετικοί και ωραίοι, σε πολλές διαφορετικές περιοχές. Και αυτό με βοηθά πραγματικά να ωριμάσω και σίγουρα επηρεάζει τη σύνθεση και την έμπνευσή της. Αγαπώ να δίνω συναυλίες, αγαπώ την μπάντα μου, είναι μια διαρκής πρόκληση, κάνω πάντα μια διαφορετική εμφάνιση από βραδιά σε βραδιά, διαλέγω πάντα διαφορετικά τραγούδια, το οποίο είναι πραγματικά διασκεδαστικό. Νομίζω το μόνο πράγμα που με ζορίζει λίγο είναι να φροντίζω τον εαυτό μου, είμαι πολύ πειθαρχημένη, τα τελευταία δέκα χρόνια τουλάχιστον, καθώς μεγάλωσα. Είναι σημαντικό να είμαι πειθαρχημένη και να προσέχω το σώμα και τη φωνή μου, να διατηρώ τον εαυτό μου σε φόρμα όπως ένας αθλητής ώστε να έχω τη δύναμη να το κάνω. Είμαι ευαίσθητη στο θέμα της μουσικής και όταν το ακροατήριο τυχαίνει να είναι «ήσυχο» κάποιες φορές σκέφτομαι «ωχ, θεέ μου, δεν τους αρέσει» και τότε γίνομαι πραγματικά ανασφαλής, ακόμα κι αν ξέρω πως έτσι συμβαίνει να αντιδρούν οι άνθρωποι σε αυτή την περιοχή. Αυτό μπορεί να είναι λίγο περίεργο. Όταν όμως υπάρχει σύνδεση και αισθάνεσαι πως περνούν καλά, είναι κάτι που με κάνει ευτυχισμένη. Είναι μια όμορφη εμπειρία, σαν μια πνευματική εμπειρία, το να συνδέονται οι άνθρωποι μεταξύ τους, να μοιράζονται τις ιστορίες τους μέσα από τη μουσική. Γιατί ξέρεις αισθάνομαι πως οι ιστορίες των άλλων ανθρώπων είναι και δικές μου ιστορίες αλλά και το ανάποδο.   

Πώς επαναφορτίζεις τις δημιουργικές σου μπαταρίες;
Κολυμπώ πολύ, κάνω γιόγκα και διαλογισμό κάθε μέρα, προσεύχομαι, πηγαίνω στην εκκλησία, αγαπώ τον πάστορά μου. Προσπαθώ να τρώω καλά, δεν πίνω καφέ, προφανώς δεν πίνω και δεν παίρνω ναρκωτικά. Παίρνω βιταμίνες.  

Πώς ήταν το ταξίδι σου ξεκινώντας και φτάνοντας ως επαγγελματίας μουσικός να δίνεις συναυλίες και να κυκλοφορείς δίσκους; Αισθάνεσαι πως πέτυχες τους στόχους σου;
Δεν αισθάνομαι ποτέ πως πέτυχα τους στόχους μου γιατί αυτοί είναι να αναζητώ και να τολμώ διαρκώς σαν συνθέτρια, τραγουδίστρια και ερμηνεύτρια. Για εμένα πάντα μα πάντα ο στόχος είναι να φτάνω στο βαθύτερο σημείο της αλήθειας. Και καθώς ζω και μεγαλώνω, επειδή κάθε τι γύρω αλλάζει, η φύση, οι άνθρωποι, οι σκέψεις και οι αντιλήψεις, εμφανίζονται νέες προκλήσεις. Θυμάμαι όταν ήμουν μικρή πως είχα δεσμευτεί στον εαυτό μου πως είτε είχα ένα συμβόλαιο για άλμπουμ είτε όχι, είτε έκανα μια περιοδεία είτε όχι, θα έκανα πάντα μουσική. Τήρησα αυτή την υπόσχεση.   

Με ποιον στον κόσμο θα ήθελες να μοιραστείς ένα γεύμα;
Με τον Λέοναρντ Κοέν, αλλά έφυγε από αυτή τη ζωή. Τον λάτρευα πάντα. Επίσης με τη Νίνα Σιμόν, τόσο εκπληκτική, απίστευτη τραγουδοποιός και ερμηνεύτρια. Με σκοτώνει! Το αστείο είναι πως όταν ήμουν νεαρή δεν τους άκουγα, δεν τους έπιανα. Κόλλησα λίγο μετά τα 30 μαζί τους και τους θαύμασα πραγματικά.

Τραγούδησες μαζί με τον Τζεφ Μπεκ μπροστά στον Μπαράκ Ομπάμα  το 2012, στην τιμητική εκδήλωση για τον Μπάντι Γκάι. Πώς ένιωσες;
Ήταν απίθανο συναίσθημα. Και για μία από τις λίγες περιπτώσεις στη ζωή μου, δεν ήμουν νευρική. Δεν ξέρω γιατί αλλά όταν ο Τζεφ με προσκάλεσε, λίγους μήνες πριν αυτή την εμφάνιση, θυμάμαι πως σκέφτηκα «ουάου, αυτή μια φανταστική ευκαιρία να βρίσκομαι ανάμεσα σε κάποιους ανθρώπους που πραγματικά αγαπώ. Και το απόλαυσα. Δεν είχε να κάνει με εμάς και την εμφάνισή μας αλλά με το φόρο τιμής στον Buddy Guy και αυτό ήταν πολύ κουλ. Ήταν μια απίστευτη εμπειρία. Μαζί με τον σύζυγό μου αλλά και τον μάνατζέρ μου Ντέιβιντ Γουλφ βρεθήκαμε σε όλα αυτά τα δείπνα, γνωρίσαμε τον Μπιλ Κλίντον και τη Χίλαρι Κλίντον, τον Μπαράκ Ομπάμα και τη Μισέλ Ομπάμα, την Τρέισι Τσάπμαν, που είχαμε πάθει εξάρτηση με τον πρώτο της δίσκο, τα τραγούδια και τους στίχους της.

Αντιμετώπισες ποτέ το άγχος της απόδοσης στη σκηνή;
Ναι, πάντα. Και για την ακρίβεια, όσο μεγαλώνω το έχω περισσότερο. Σκεφτόμουν γιατί αυτό συμβαίνει, δεν ξέρω, ίσως επειδή τώρα σε αυτό το σημείο της ζωής μου αισθάνομαι πως γίνομαι ολοένα και περισσότερο τρωτή. Έρχομαι σε μεγαλύτερη επαφή με τα συναισθήματά μου. Επίσης κοιτάζοντας πίσω στα παιδικά μου τραύματα,  τα βλέπω πια μέσα από μια διαφορετική οπτική, τρέφω μια ευγνωμοσύνη για αυτές τις δύσκολες εμπειρίες αντί να έχω τόσο πολύ θυμό και να αισθάνομαι τύψεις για τον εαυτό μου. Πλέον τα αντιμετωπίζω πιο πολύ σαν ευλογία. Μαθαίνεις πώς να αγαπάς, να συγχωρείς και ακόμα πιο σημαντικό από αυτό, μαθαίνεις να αποδέχεσαι τους ανθρώπους, τις συνθήκες, τον εαυτό σου.

Από τα νεανικά σου χρόνια, όταν αγόραζες άλμπουμ από τα δισκοπωλεία, σε αυτές τις μέρες της ψηφιακής εποχής, βλέπεις αλλαγές στη μουσική βιομηχανία; 
Προφανώς. Δεν έχουμε πια δισκοπωλεία. Πλέον όταν υπογράφεις, έχεις αυτές τις συμφωνίες με τις συνολικές 360 ενέργειες. Οι δισκογραφικές αναλαμβάνουν την κυκλοφορία του υλικού σου, την περιοδεία σου, το merchandise σου, είναι απίστευτο. Δόξα το θεώ, δεν έχω τέτοιες συμφωνίες, νομίζω είναι πολύ άδικο για τον καλλιτέχνη, αλλά καταλαβαίνω γιατί το κάνουν, είναι μια αναγκαιότητα. Γιατί τα έσοδα είναι τόσο διαφορετικά πια, οι άνθρωποι κατεβάζουν πολύ μουσική, μπορεί να ακούσουν ένα τραγούδι και όχι ένα ολόκληρο άλμπουμ. Η μουσική ήταν πάντα απίθανη. Οι άνθρωποι ανέκαθεν έρχονται σε επαφή με νέους ήχους, καινούργια ή παλιά μουσικά στιλ, υπάρχουν τόσοι καλοί συνθέτες, μουσικοί. Οι άνθρωποι θα κάνουν ό,τι χρειάζεται για να επιβιώσουν και το καταλαβαίνω, η ανάγκη είναι η μητέρα της εφεύρεσης, όπως λέει ένα ρητό. Κάποιες φορές όταν τα πράγματα μοιάζουν θλιβερά, μπορεί να μας αναγκάσει να βρούμε μια λύση και μπορεί να προκύψει καλή μουσική.  

Τι ήταν αυτό που σε έπιασε στα blues;
Όταν ήμουν έφηβη, στα 14-15, είχα ερωτευτεί τον Τζο Τέρνερ και τον άκουγα πολύ. Θυμάμαι ο φίλος μου Ρον Γουίλιαμς με είχε μυήσει στην Etta James. Αγάπησα τη δύναμη των τραγουδιστών, το ότι δεν ήταν ποπ. Μισούσα την ποπ, τα τραγούδια που ήταν τόσο φανερό πως είχαν γραφτεί για να είναι πιασάρικα για το ραδιόφωνο, μου άρεσε πολύ το πως έρχονταν από ανθρώπους που είχαν αντιμετωπίσει πραγματικές δυσκολίες, πως ένιωθαν ότι ήταν ένα τίποτα και ήταν ο τρόπος τους να επιστρέψουν με ένα τραγούδι και να πουν «όχι, δεν είμαι ένα τίποτα, είμαι κάτι». Αυτή η αυτοπεποίθηση που είχαν τα πρόσωπά τους. Αυτό που αγάπησα στα blues ήταν το «δεν θα παραιτηθώ», «δεν θα σου δώσω αυτό που θέλεις, θα σου δώσω αυτό που χρειάζεσαι». Ήταν πολύ κουλ.

Ποια ήταν η πιο θορυβώδης συναυλία που είδες;
Θεέ μου, δεν ξέρω. Ίσως οι Beastie Boys, είχαν και μια μπάντα που τους άνοιγε και δεν τη θυμάμαι, ίσως ήταν και καλύτεροι από αυτούς, είχα πάει με τον αδερφό μου, ήταν ένα σόου με πάρα πολύ κόσμο, ήμουν στο pit και χτυπιόμουν. Ακόμα έχω αυτό το μεγάλο σημάδι στο δεξί μου γόνατο. Είχε πολύ πλάκα. 

Όταν κοιτάς σε βίντεο τον εαυτό σου πριν 20 χρόνια να τραγουδά, μοιάζει σαν ένας διαφορετικός άνθρωπος; Τι βλέπεις;
Είναι αστείο, δεν βλέπω ένα διαφορετικό άνθρωπο, αυτό που διαφέρει είναι πως όταν ήμουν μικρότερη είχα πολλή περισσότερη οργή και ένιωθα τύψεις. Και αυτό γιατί έπρεπε να αντιμετωπίσω και να αποδεχτώ κάποια πράγματα με την εξάρτηση και τα ψυχολογικά μου. Δεν είχα γνωρίσει ακόμα τον σύζυγό μου Σκοτ, που με θεράπευσε πάρα πολύ. Εκείνη την περίοδο έγραφα πολύ πιο επιθετικά hard rock πράγματα και ούρλιαζα περισσότερο, γιατί ήταν ένας τρόπος να ξεφύγεις. Με όρους ερμηνείας, βλέπω ακόμα αυτή την ανάγκη για να εκφράσω τον εαυτό μου. Αυτό δεν άλλαξε ποτέ.

Ποιοι τομείς της αμερικάνικης κουλτούρας πιστεύεις πως είναι οι πιο παράξενοι;
Χαχαχά, θα μπορούσαν να είναι πολλoί. Ένα από τα πράγματα που είναι πολύ παράξενα είναι πως δεν φροντίζουμε τους ανθρώπους που έχουν προβλήματα υγείας. Αυτό δεν είναι απλά παράξενο νομίζω, είναι τρομακτικό. Πιστεύω είναι πολύ παράξενο το πώς ορίζουμε τη φήμη. Αυτό που σημαίνει πως είσαι κάποιος ή κάτι. Μου φαίνεται τόσο γελοίο. Ένας διάσημος άνθρωπος δεν είναι περισσότερο βαθυστόχαστος ή πιο ικανός να συνεισφέρει στον κόσμο σε σχέση με κάποιον που είναι άσημος. Για κάποιο λόγο νομίζουμε πως αυτό σημαίνει κάτι και του δίνουμε αξία. Είναι ηλίθιο αυτό. Ένα ακόμα παράξενο πράγμα είναι πως εκτιμούμε τη νιότη περισσότερο από τις μεγαλύτερες ηλικίες. Είναι χαζό. Όποιος μεγαλώνει και επιβιώνει, θεέ μου, υπάρχει πολλή σοφία, αγάπη εκεί πέρα, πολλά να μάθεις.

Πώς ορίζεις την επιτυχία;
Να σηκώνεσαι το πρωί και να είσαι χαρούμενη και ανυπομονείς για την κάθε μέρα, όπως όταν ήσουν μικρό κορίτσι ή αγόρι, δύο-τριών χρονών και όλα ήταν απίθανα και σου φαίνονταν εντυπωσιακά. Όταν είσαι ικανός να είσαι έφηβος και στα 20 και στα 30 και στα 40 και στα 50 σου. Αν ξυπνάς και αναπνέεις, βλέπεις τον ουρανό, αισθάνεσαι τη μυρωδιά των λουλουδιών, βοηθάς κάποιον ή σε βοηθά κάποιος, το να τρως, να πλένεσαι, το να πίνεις καθαρό νερό, είναι ατελείωτα αυτά για τα οποία θα έπρεπε να αισθάνεσαι χαρούμενος. Η φύση από μόνη της με εκπλήσσει. Για αυτό αγαπώ την κηπουρική όσο τη μουσική. Ίσως και περισσότερο. Ο κήπος με διδάσκει να είμαι ευγνώμων και ζωντανή.

Τι ελπίζεις να αποκομίσουν από αυτή την εμφάνιση στην Αθήνα οι φαν σου;
Ελπίζω πως θα χαμογελάσουν και αν αισθανθούν την ανάγκη να κλάψουν θα το κάνουν. Και θα είναι ευγενικοί μεταξύ τους, γιορτάζοντας με τη μουσική αυτή τη βραδιά.