Μακριά από τα battle rap κλισέ, «Ταυτισμένος Λάθος» για σχεδόν 15 χρόνια και ανήσυχος με τις εικόνες της πόλης και του κόσμου, είναι μια από τις hip hop περσόνες της ελληνικής σκηνής που ο λόγος του μετρά. Τι φωνές ακούει ο Ταφ Λάθος και τι νέο θα φέρει στα αυτιά μας το 2019 μετά την «Ελπίδα»;
Σχεδόν δύο δεκαετίες beatmaker, μέλος των Ψυχόδραμα 07 και ιδρυτής της Bashment Records. Τι αισθάνεσαι πως σου έδωσε και σου πήρε η ενασχόλησή σου με το hiphop;
To hip hop νιώθω και βλέπω ότι με έκανε αυτόν που είμαι, μου έδωσε όλα αυτά που έχω και με ετοίμασε για εκεί που θέλω να φτάσω. Αυτό που μου πήρε ήταν τα αρνητικά συναισθήματα για να μου τα μετατρέψει σε θετικά.
Επιστρέφεις σύντομα με νέες ρίμες, απ’ ό,τι ακούγεται. Τι να περιμένουμε;
Αλλαγή και περισσότερη ωριμότητα. Γενικά μετά τον δίσκο «Ελπίδα» βίωσα αρκετές αλλαγές στη ζωή μου, που με έκαναν να πατήσω στα πόδια μου ακόμα περισσότερο και να ξέρω ακόμα πιο πολύ τι θέλω να κάνω, να ‘μαι πιο αποτελεσματικός, τόσο για τη ζωή μου όσο και για τη μουσική μου. Άλλωστε αυτά τα δύο για μένα συνδέονται άμεσα.
Τι άλλαξε σε σχέση με το προηγούμενο άλμπουμ σου;
Ο τρόπος, κάποιοι συνεργάτες, η προσέγγιση, τα μηχανήματα, η υπομονή και η ζωή μου. Αλλά το συναίσθημα οργής, θλίψης, χαράς για όλο αυτό και η ανάγκη για γράψιμο όπως και για έκφραση ήταν ακριβώς το ίδιο έντονα όπως και στην «Ελπίδα».
Πιστεύεις πως έχεις κάνει λάθη σε αυτή τη διαδρομή; Ποιο θεωρείς πως είναι το μεγαλύτερό σου;
Άπειρα… και το κυριότερο, ότι είμαι πολύ δοτικός σε σημείο ανοησίας. Απλά όσες φορές λέω να το αλλάξω ή να το μαζέψω, φωνές φανταστικές και πραγματικές λένε ότι μετά δεν θα είμαι ο Πάνος που αγαπάνε λίγοι, κι ας φαίνονται πολλοί.
Είναι το hip hop το νέο rock;
Αν μιλάμε για νούμερα, ναι. Αν μιλάμε για ποιότητα και για την καρδιά μου, όχι.
Ζούμε στην εποχή όπου η εικόνα κερδίζει τον ήχο; Πόσο μεγάλη πιστεύεις πως είναι η δύναμη ενός βίντεο κλιπ;
Ένα βίντεο αν δεν είναι καλό μπορεί να πάρει μαζί του προς τα κάτω ένα κομμάτι καλό, ενώ, αν ένα βίντεο είναι καλό, μπορεί να αναδείξει ένα μέτριο έως κακό κομμάτι. Οπότε θεωρώ ότι το βίντεο, πλέον έχει περισσότερη δύναμη ακόμα και απ’ τη μουσική. Αυτό βέβαια οφείλεται στ’ ότι ο κόσμος δεν σέβεται πια την μουσική ούτε τους καλλιτέχνες της όπως παλιότερα. Γιατί όλα έχουν γίνει αρκετά εύκολα. Με YouTube κλπ… Αλλά αυτό είναι άλλο θέμα συζήτησης… Αν πετύχεις τον σωστό συνδυασμό του να είναι και τα δύο καλά μπορεί να συμβεί κάτι μαγικό.. φαντάσου και θυμήσου την ένωση Son Goku και Vegeta σε Vegito… :-P
Βέβαια εμένα μου πήρε πάνω από 10 χρόνια για να βρω έναν άνθρωπο που να μπορέσω να συνεργαστώ μαζί του επάνω σε αυτό το κομμάτι «του βίντεο» και να είμαι παραπάνω από ευχαριστημένος! Νιώθω πλέον τυχερός.
Πόσο δύσκολο είναι να σταθμίζεις αυτά που θα «φτύσεις» από το μικρόφωνο, όταν έχεις τέτοια απήχηση;
Είναι αρκετά εύκολο, αν έχεις σεβαστεί από πριν κυκλοφορήσεις κάτι, τον εαυτό σου και μετά αυτόν που θα το ακούσει.
Υπάρχει άλμπουμ που σου άλλαξε τη ζωή; Κι αν ναι ποιο ήταν αυτό;
Υπάρχουν 3 άλμπουμ: Michael Jackson – Thriller, BlakRoc, Kanye West - My beautiful dark twisted fantasy. Το κάθε ένα για τους λόγους του.
Η μεγαλύτερη αλητεία που έχεις κάνει είναι…
Ο τρόπος που τερμάτισε μία από τις σημαντικότερες ανθρώπινες σχέσεις στη ζωή μου.
Τι ήταν αυτό που σε κράτησε μακριά από το battlerap;
Θεωρώ ότι έχω ουσιαστικότερα και σημαντικότερα πράγματα να πω. Το ποιος είναι ο καλύτερος ή όχι φαίνεται απ’ τα έργα του και σίγουρα δεν είναι ο ίδιος αρμόδιος για να το κρίνει. Όλοι έχουν ένα στόμα να μιλήσουν, το θέμα είναι να σκέφτεσαι τι θα πεις πριν το ανοίξεις. Ό,τι γράφει, δεν ξεγράφει.
Σε ποια γειτονιά της Αθήνας αισθάνεσαι πιο άνετα;
Στην Ηλιούπολη είναι το πάρκινγκ του διαστημοπλοίου μου που περνάω την περισσότερη μου ώρα μέσα σε αυτό και αισθάνομαι άνετα. Όταν ασφυκτιώ πετάγομαι μέχρι την Αργυρούπολη για διάφορες δραστηριότητες.
Η τάση πολλών ράπερ να συνδέουν την επιτυχία με το χρήμα πώς σου φαίνεται; Ποιον ορισμό δίνεις εσύ στην επιτυχία;
Συνήθως μας ελκύουν πράγματα που είναι καταστροφικά για εμάς και για τους γύρω μας και το χρήμα είναι ένα από αυτά. Όσο πιο αυτοκαταστροφικός είσαι, τόσο πιο πολύ το χρειάζεσαι για να συνεχίζεις να καταστρέφεσαι ανενόχλητος. Ας πούμε ότι τα λεφτά είναι η κορυφή ενός βουνού που όλη σου την ζωή πολεμάς να ανέβεις και να την κατακτήσεις. Ακόμα όμως κι αν καταφέρεις να φτάσεις σε αυτήν την φανταστική κορυφή, θα είσαι τόσο κουρασμένος από όλη την διαδρομή που διένυσες και θα έχεις θυσιάσει τους ανθρώπους σου, που το πιο πιθανό είναι τελικά να φτάσεις να μην μπορείς να χαρείς τίποτα! Και μάντεψε… Δεν θα έχεις πλέον ούτε την ενέργεια, αλλά ούτε και χρόνο ζωής να ξανακατέβεις. Επιτυχία για μένα στον τομέα της μουσικής είναι η διαχρονικότητα. Και αυτή δεν έρχεται με χρήμα, μόνο με πάθος και αγάπη γι αυτό που κάνεις. Όλα χρειάζονται, αλλά για να εξυπηρετούν αυτά τον σκοπό μας και όχι εμείς τον δικό τους. Πόσο μάλλον αν πρόκειται για άψυχα πράγματα, για εθισμούς και εμμονές.
Τι σε τράβηξε στην ενασχόλησή σου με τις πολεμικές τέχνες; Αφιερώνεις πολύ χρόνο;
Αφιερώνω πολύ χρόνο και με έχω φανταστεί σε κάποια χρόνια στο χώρο της διδασκαλίας. Πάντα μου άρεσε να μοιράζομαι πράγματα και θέλω πολύ να μοιραστώ και αυτό γιατί θεωρώ ότι αξίζει πολύ. Με ώθησε η απέχθεια που απέκτησα για την καθιστική ζωή του στούντιο και τα νεύρα χωρίς λόγο.
Ψυχόδραμα. Πόσο εύκολο είναι να κρατήσεις μια τέτοια παρέα ενωμένη; Έπαιξαν ποτέ παρεξηγήσεις;
Δεν μπορείς και δεν είναι αυτοσκοπός να κρατήσεις εσύ μια παρέα ενωμένη, όταν η καθημερινότητα και οι ανάγκες του καθ’ ενός είναι ενάντια σε αυτό… Ο καθένας, θέλοντας και μη, τράβηξε το δρόμο του, το πιο σημαντικό και αυτό που μπαίνει πρώτο απ’ όλα όμως με τους Ψυχόδραμα είναι, ότι όλοι μας θυμόμαστε το δρόμο που πήραμε όταν ξεκινήσαμε το ταξίδι μας και γι’ αυτό το λόγο ξέρουμε πώς να γυρίσουμε πάλι πίσω όταν χρειαστεί. Παρεξηγήσεις και τσακωμοί άπειροι όπως και σε κάθε αγαπημένη οικογένεια.
Έχεις δηλώσει παλιότερα πως δεν σε εξίταρε ποτέ το διάβασμα. Άλλαξε αυτό; Από πού αντλείς τα δημιουργικά ερεθίσματά σου;
Δεν έχει αλλάξει καθόλου. Μαθαίνω ακούγοντας και παρατηρώντας. Με το διάβασμα μπαίνω σε μια νιρβάνα και μπλέκομαι με τη σκέψη κάποιου άλλου. Αυτή τη στιγμή όπως και παλαιότερα θέλω να ακούω μόνο τη δική μου και των κοντινών μου ανθρώπων. Νιώθω ότι δεν έχει χώρο το κεφάλι μου για να χωρέσει κι άλλα, ή να ζήσω μέσα από εμπειρίες άλλων. Δεν το ‘χω και ανάγκη. Όταν φτάσω σε σημείο χαλάρωσης ξέρω ποιο θα είναι το πρώτο πράγμα που θα διαβάσω. Το γενεαλογικό μου δέντρο. Δεν σνομπάρω τίποτα, θεωρώ σημαντικό το να διαβάζει κάποιος, απλά εμένα στον κενό μου χρόνο μου αρέσει να γράφω. Πηγή έμπνευσης, απλά αυτά που ζω και ο τρόπος που βλέπω το κόσμο.
Όλοι έχουν ένα στόμα να μιλήσουν, το θέμα είναι να σκέφτεσαι τι θα πεις πριν το ανοίξεις. Ό,τι γράφει, δεν ξεγράφει.
Πώς σου φάνηκε το στόρι με την επιχείρηση αποκαθήλωσης του Μάικλ Τζάκσον; Συμφωνείς με το να μην παίζονται τα τραγούδια του στο ραδιόφωνο;
Χτυπάς σ’ ευαίσθητο σημείο… θα σου γράψω κάποιους στίχους που είπε ο Kendrick Lamar στο Mortal Man.
How many leaders you said you needed then left ‘em for dead?
Is it Moses, is it Huey Newton or Detroit Red?
Is it Martin Luther, JFK, shooter you assassin
Is it Jackie, is it Jesse, oh I know, it’s Michael Jackson, oh
When shit hit the fan, is you still a fan?
When shit hit the fan, is you still a fan?
That nigga gave us Billie Jean, you say he touched those kids?
When shit hit the fan, is you still a fan?
«Το κρατάω αληθινό», είναι μια φράση που παίζει πολύ στο hiphop. Τι σημαίνει για εσένα να είσαι αληθινός;
Πώς γίνεται να είσαι αληθινός σε καιρούς που μεταβάλλονται με τρομερά γρήγορους ρυθμούς και σε βγάζουν ψεύτη συνέχεια; Είσαι απλά χαμαιλέοντας με ταλέντο ή χωρίς, στην προσαρμογή σου στο περιβάλλον «που δεν έτυχε», σε έβαλαν, ή θέλησες να βρεθείς σ’ αυτό. Η αλήθεια για μένα είναι προσωπική κι έτσι θα μείνει γιατί είναι μεταβαλλόμενη και δεν μ’ αρέσει να κοροϊδεύω κανέναν. Πόσο μάλλον αυτόν που με ακούει κι έχουμε αναπτύξει πλέον μια σχέση αμοιβαίου σεβασμού. Δεν τραγουδάω για τις αλήθειες που θα ‘θελε κάποιος να ακούσει, αυτός είναι ο πιο εύκολος τρόπος για να κάνεις το λεγόμενο «hit». Τραγουδάω για την αλλαγή που θα ‘θελα να δω στους ανθρώπους και στον κόσμο.
Είσαι τύπος που συγχωρεί εύκολα ή όχι;
Είμαι άνθρωπος που σε βάζω στο σπίτι μου κι ας ξέρω ότι έχεις κλέψει ή θα κλέψεις από ‘μένα. Θα σε αφήσω μόνο σου στο χώρο μου κι ας μη σε εμπιστεύομαι, θα σε κάνω παρέα για να δω αν θα μου το πεις κάποια στιγμή, για να δω τα όριά σου αλλά και τα δικά μου και για να μελετήσω γι’ άλλη μια φορά το πού μπορεί να φτάσει ένας άνθρωπος όταν είναι απελπισμένος, το σώμα του, τα μάτια του, τη σκέψη του. Δεν είμαι τιμωρός και δεν πρόκειται ποτέ να γίνω γιατί πιστεύω στο κάρμα. Αν έχεις τα κότσια να μου το πεις κι ας μην μου επιστρέψεις ποτέ τα κλοπιμαία θα σε συγχωρήσω μεν, αλλά θα είσαι για πάντα στα μάτια μου αδύναμος, αφελής και ανάξιος εμπιστοσύνης. Στο τέλος θα νιώθω εγώ ο κερδισμένος γιατί εσύ θα έχεις καρπωθεί αυτά που έκλεψες, ενώ εγώ πολύτιμη εμπειρία γι’ αυτά που έρχονται. Το πιο πιθανό είναι να σου πω κι ευχαριστώ.
Ποιες κακές συνήθειες θέλεις να κόψεις;
Το κάπνισμα και τη μη διαχειρίσιμη ευαισθησία.
Υπάρχει κάποιος MC με τον οποίο αισθάνεσαι πως ταυτίζεσαι ή όχι;
Κάποιες φορές και κυρίως παλιότερα τον Slug απ’ τους Atmosphere.
O Ταφ Λάθος έρχεται στο Athens Voice Radio 102.5 και στην εκπομπή του Μάκη Μηλάτου, την Κυριακή 17 Μαρτίου, 18.00-20.00, για να μιλήσει για το νέο του άλμπουμ και να μοιραστεί τα καινούργια τραγούδια του. Συντονιστείτε!
11°
