Μουσικη

Ο Μάικλ Τζάκσον και τα «λερωμένα» τραγούδια

Μπορούμε να διαχωρίζουμε τον καλλιτέχνη από το έργο του;

Μάκης Μηλάτος
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Δεν είναι ο μόνος αλλά είναι εμβληματικός και το αμάρτημα που τον βαραίνει είναι ειδεχθές. Μεγάλη κουβέντα άνοιξε αυτές τις μέρες, με αφορμή την παιδοφιλική δραστηριότητα του Μάικλ Τζάκσον, για το αν πρέπει να παίζονται ή όχι τα τραγούδια του στο ραδιόφωνο και αν είναι σωστή η απόφαση διαφόρων σταθμών να τα αποσύρουν από το ρεπερτόριό τους.

Με μία αντανακλαστική political correct αντίδραση διάφοροι ραδιοφωνικοί σταθμοί σταμάτησαν προσωρινά να μεταδίδουν τραγούδια του, οι φαν του διαμαρτύρονται και απειλούν και οι γνώμες διίστανται.

Όμως μπορούμε να διαχωρίζουμε τον καλλιτέχνη από το έργο του; Να ακούμε τις δημιουργίες του χωρίς να σκεφτόμαστε αυτό που έκανε; Πώς μπορείς πια να προσέρχεσαι ελεύθερος και ανοιχτός –όπως έχει νόημα να προσέρχεται κανείς στην τέχνη– όταν ξέρεις; Πώς μπορείς να μη μαγκώνεσαι κάθε φορά που ακούς ένα τραγούδι του Μάικλ Τζάκσον, να μην αισθάνεσαι ότι πιa είναι λερωμένο από τις πράξεις του; Να ευχαριστιέσαι και να απολαμβάνεις το ακρόαμα χωρίς να θολώνει ο ήχος του από τις πράξεις του δημιουργού του;

Ο δημιουργός είναι αναπόφευκτα μέσα στις δημιουργίες του, είναι μέρος τους και βασικό υλικό τους και μπορεί συχνά να λέγεται το κλισέ: «Από τη στιγμή που τα τραγούδια βγαίνουν προς τα έξω δεν ανήκουν πιa σε αυτόν που τα έκανε αλλά στο κοινό», αλλά η προέλευση είναι πάντα η ίδια.

Τα κρούσματα τον τελευταίο καιρό είναι πολλά, κυρίως για σεξουαλική παρενόχληση, αλλά η ουσία δεν αλλάζει.

Κάθε βάσιμη κατηγορία για ανεπίτρεπτη, ποινικά και ηθικά κολάσιμη πράξη, όταν γίνεται γνωστή δεν στιγματίζει μόνο τον δημιουργό αλλά λερώνει και τα τραγούδια του, αλλάζει συναισθηματικά τον τρόπο που μπορούμε να τα προσεγγίσουμε, να τα ακούσουμε, να τα απολαύσουμε, να χαρούμε ή να διασκεδάσουμε με αυτά.

Λίγο πριν ο Ryan Adams βρέθηκε κατηγορούμενος και απολογούμενος για σεξουαλική παρενόχληση και απρεπή συμπεριφορά, τουλάχιστον από 6 γυναίκες. Αποτέλεσμα; Το άλμπουμ που ήταν έτοιμο να κυκλοφορήσει, πάγωσε και οι συναυλίες του ματαιώνονται η μία πίσω από την άλλη.

Και πριν απ’ αυτόν βρέθηκαν κατηγορούμενοι για παρόμοια θέματα ο (δολοφονημένος πια) XXXTentacion, o 6ix9ine για ασέλγεια σε 13χρονο, ο Adam 22 που τα podcast του τα ακολουθούν χιλιάδες πιτσιρικάδες, ο Kodak Black και πολλοί ακόμη, ενώ ο κατάλογος όλο και μεγαλώνει, αν δε σε αυτά τα ονόματα προσθέσουμε και όσους εμπλέκονται σε πυροβολισμούς, αλληλοεξοντώσεις, απειλές γυναικών με πιστόλι και άλλες παρόμοιες συμπεριφορές τότε μιλάμε για ένα διογκούμενο φαινόμενο.

Πώς μπορεί να μη λαμβάνει υπ’ όψη του κάποιος τι άτομο είναι αυτός που ακούει; Τότε και ο Νότης Σφακιανάκης μια χαρά είναι για όποιον γουστάρει τα τραγούδια του, να ξεχάσουμε και τι έχει πει η Βούλα Παπαχρήστου αφού φέρνει μετάλλια και μας κάνει εθνικά υπερήφανους, να απολαμβάνουμε τη Φιλαρμονική της Βιέννης χωρίς η σκέψη μας να δηλητηριάζεται από το ναζιστικό παρελθόν της ή να απολαμβάνουμε τον Βάγκνερ χωρίς να μας απασχολεί ο έντονος αντισημιτισμός του που τον έκανε αργότερα τόσο αγαπητό στο ναζιστικό καθεστώς.

Είναι προφανές ότι ο καθένας μας μπορεί να ακούει ό,τι θέλει και να αισθάνεται ή να μην αισθάνεται επιφύλαξη με τον Μάικλ Τζάκσον, τον R Kelly ή τον Ryan Adams.

Οι απαγορεύσεις και οι αποκλεισμοί των ραδιοφωνικών σταθμών (για κάποιο διάστημα, όπως σημειώνουν) μοιάζουν περισσότερο με μια αντανακλαστική political correct αντίδραση για σούσουρο παρά για την ουσία, όταν όποιος θέλει και δεν μπορεί να ζήσει χωρίς τον αγαπημένο του καλλιτέχνη, μπορεί να βάλει το cd του και να τον απολαύσει ή να τον βρει στο διαδίκτυο και να μην πάθει σύνδρομο στέρησης. Όμως, έτσι ή αλλιώς, τα τραγούδια που θα ακούσει είναι πια λερωμένα από τις πράξεις του δημιουργού τους.