Μουσικη

Νίκος Πορτοκάλογλου & Λαυρέντης Μαχαιρίτσας πρώτη φορά μαζί

Δύο τραγουδοποιοί με παράλληλη πορεία μοιράζονται ιστορίες από τα παλιά

Γιώργος Δημητρακόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 684
8’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Για πρώτη φορά εμφανίζονται μαζί. Νίκος Πορτοκάλογλου και Λαυρέντης Μαχαιρίτσας ενώνουν τα τραγούδια τους στη σκηνή του Γυάλινου με την παράσταση «Τι έχει μείνει απ' τη φωτιά». Τους ταξιδέψαμε στον χρόνο και τους ζητήσαμε να θυμηθούν ιστορίες από το ξεκίνημά τους μέσα από τους Φατμέ και τους Τερμίτες. Σαν μικρά παιδιά μοιράζονται αναμνήσεις, ιστορίες και ανέκδοτα, μιλάνε για τους μέντορές τους Τάσο Φαληρέα και Γιάννη Πετρίδη, τα Μπαράκια του Γερμανού, την Τσανακλίδου και τον Σαββόπουλο, την κρίση και το κοινό τους πάθος που δεν είναι άλλο από τις τηλεοπτικές σειρές που βλέπουν φανατικά. Τι έχει μείνει τελικά απ’ τη φωτιά;

ΠΕΡΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Ν.Π. Είμαστε σε φάση άρνησης. Αυτό του έλεγα σήμερα. διαβάζω πράγματα που τα θεωρώ απαράδεκτα, τρελά και δεν έχω ούτε τη διάθεση ούτε την αντοχή να τα συζητήσω με τους φίλους μου. Προτιμώ να μιλήσουμε για τη νέα σειρά που είδαμε στο Netflix, ή για ένα νέο τραγούδι, για ποδόσφαιρο, για οτιδήποτε. Δεν μπορώ. Έχω ανάγκη να αυτοπροστατευτώ. Μετά από κάποια χρόνια που το κύριο θέμα συζήτησης ήταν η πολιτική, τώρα βγάζω άρνηση.

Λ.Μ. Το «χάσαμε, πάμε να φύγουμε», το ξέρεις; Έβλεπε έναν τύπο κάποιος στον ύπνο του, που έλεγε θα πας να ποντάρεις στο τρία. Αφού το έβλεπε κάθε βραδυ αποφάσισε να πάει. Ποντάρει στο τρία. Και ήρθε το είκοσι τρία. Και ακούει τη φωνή να λέει, χάσαμε, πάμε να φύγουμε. Αυτό είναι.

Ν.Π. Όταν το ’15 έκανα το τραγούδι που έλεγε «νικητές και ηττημένοι, όλοι χάσαμε μαζί» έφαγα το κράξιμο της αρκούδας γιατί κάποιοι αισθάνονταν νικητές.

Λ.Μ. Γιατί τότε δεν είχαμε δει πώς χάνεις ολοκληρωτικά. Ξέρεις τι γίνεται; Θα πούμε τώρα κάτι και αύριο θα έχουμε αυτοδιαψευθεί από τα γεγονότα, που τρέχουν με μεγάλη ταχύτητα.

Ν.Π. Αυτό που θα με πείσει να ασχοληθώ ξανά είναι να δω το παράδειγμα ενός πολιτικού που με πράξεις θα δείξει ότι βάζει τη χώρα πάνω από την καρέκλα και το κόμμα του. Και για τον κόσμο, νομίζω, είναι το ίδιο, γιατί όλοι είναι παραιτημένοι, κουρασμένοι, αηδιασμένοι, αποκαρδιωμένοι και πάρα πολύ αγχω,ένοι για την επιβίωσή τους. Δεν υπάρχουν πια αντοχές. Το βλέπω από τους φίλους ,ου. Δεν μιλάμε πια πολιτικά. Γιατί ανακυκλώνουμε ένα δηλητήριο, μια πίκρα και μια στενοχώρια. 

Λ.Μ. Πρέπει να τα βρούμε πρώτα με τον εαυτό μας και να προσπαθήσουμε να βγούμε έξω. Να κλείσουμε τις τηλεοράσεις και το ίντερνετ με μέτρο, όχι σε τόσο μανιώδη ρυθμό. Να συγχρονιστούμε με τους άλλους. ∆εν υπάρχει κάτι άλλο. Αν είμαστε όλοι έξω θα τα βρούμε. Αλλιώς θα είναι ο καθένας με την προέκταση του χεριού του, το τάμπλετ και το κινητό, σε μια μοναξιά ανάμεσα σε εκατομμύρια ανθρώπους, σε μια μοναξιά με επιθετικότητα. Γιατί τους βλέπεις ότι διαβάζει ο άλλος στην οθόνη και φορτώνει, τον ενοχλεί το ένα, τον ενοχλεί το άλλο, τα μισά είναι τρολιές, τα μ ισά είναι αληθινά. Μια εικονική πραγματικότητα που οδηγεί σε μια τρέλα. Kαι ζούμε σε μια χώρα που είναι η χώρα των ποιητών, η χώρα του ήλιου. 

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΑ 80s - ΤΑΣΟΣ ΦΑΛΗΡΕΑΣ & ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΤΡΙΔΗΣ

Λ.Μ. Ήταν πιο διακριτά τα πράγματα τότε για το τι είναι ροκ. Ξεκινήσαμε φιλοδοξώντας να κάνουμε ένα ροκ συγκρότημα. Με αυτή τη λογική. Σκεφτόμουν καριέρα στο εξωτερικό, να έρχονται ελικόπτερα να με παίρνουν. ∆εν ήθελα να κάνω τον καινούργιο Χατζιδάκι. ∆εν τα κατάφερα μέχρι τέλους, εντάξει. Αυτό που έγινα μια χαρά είναι. Ήταν η περίοδος που οι  Socrates τραγουδούσαν αγγλικά. Οι Sharp Ties είχαν κάνει τεράστια επιτυχία με το «Get That Beat».

Ν.Π. Στα φεστιβάλ το 90% ήταν αγγλόφωνα γκρουπ. Εκείνη την περίοδο, θυμάμαι, η πρώτη ερώτηση στις συνεντεύξεις ήταν γιατί τραγουδάτε ελληνικά αφού είστε ροκ συγκρότηµα;

Λ.Μ. O πρώτος μας δίσκος «Armageddon» ως P.L.J. Band  ήταν αγλλόφωνος. Μετά από τόσες δεκαετίες το άλμπουμ είναι στα charts της Κίνας και το βινύλιο κάνει 1.000 ευρώ.

Ν.Π. Διάβασα έναν αμερικάνο τραγουδοποιό, μου διαφεύγει το όνομα του, που έλεγε τους 10 αγαπημένους του καλτ δίσκους και είχε μέσα το «Armageddon».

Λ.Μ. Hταν σε μια πεντάδα μαζί με Van der Graaf Generator του Peter Hammill και κάτι τέτοια, κάτι τρελά, πολύ abstract κόλπα. Παίζει να ήταν από τους πρώτους ροκ δίσκους με έθνικ επιρροές. Γιατί βυζαντινή μουσική ήταν. Ήμουν και πολύ επηρεασμένος από τον Vangelis και το άλμπουμ «666». Οι Aphrodite’s Child το διακωμωδούσαν το 666. Το «Armageddon» ήταν βασισμένο πάνω στην «Αποκάλυψη» κανονικά. Άκουγα τότε πολύ Genesis, Floyd, Yes. Με τραγούδια που διαρκούσαν 25 λεπτά. Αυτό θέλαμε να κάνουμε.  Έτσι ξεκίνησε.

Λ.Μ. Οφείλω πολλά στον Γιάννη Πετρίδη. Αυτός μας άνοιξε τις πόρτες τότε. Από τους ανθρώπους που μας έμαθαν μουσική. Εκείνη την περίοδο με ξένιζαν τα ελληνικά. Το πρώτο τραγούδι που έγραψα ήταν μια περίεργη μπαλάντα σε στίχους μυστήριους: «Θάλασσα ερωμένη μου». Όταν είδα τους στίχους λέω, κάτσε, έδω κάτι γίνεται. Του Μαρματάκη. Έκανα τα πρώτα μου τραγούδια. Άκουσα και τον δίσκο του Γερμανού «Τα μπαράκια», ο πρώτος στα ελληνικά και μου κίνησε το ενδιαφέρον. Είδα ένα φως. Είπα εδώ είμαστε. Καλύτερα πρώτοι στο χωριό παρά τελευταίοι στην πόλη. Έτσι ξεκίνησε η ιστορία. Θυμάμαι Φατμέ και «Χάνομαι γιατί ρεμβάζω». Μαζί δεν βγήκαν αυτά, Νίκο;

NΠ. Ίδιοι άνθρωποι. Ήμασταν μια παρέα που διασπάστηκε στα δύο αυτά συγκροτήματα. Εγώ στην αρχή έγραφα αγγλικό στίχο γιατί κυρίως ξένα άκουγα. Dylan, Beatles, Cohen, Stones κτλ. Yπήρχε όμως ο Σαββόπουλος, που ήταν μεγάλη γέφυρα. Ένωνε την αγάπη μου για το ροκ με την ελληνική παράδοση. Όταν τον είδα πρώτη φορά στο Κύτταρο, πιτσιρικάς, σκέφτηκα ότι αυτό το θαύμα μπορεί να συμβεί και να ενωθούν οι δύο κόσμοι σε έναν μαγικό νέο κόσμο. Με τα πνευστά, τον καραγκιόζη και τη Δόμνα Σαμίου στην αρχή. Προσπαθούσα να μελοποιήσω στίχους νέων ποιητών, αλλά έβλεπα ότι δεν ήταν γραμμένοι για τραγούδια, οπότε λέω ότι πρέπει να το κάνω μόνος μου. Αυτό ήταν μεγάλη ανακάλυψη. Να μπορώ να πω την ιστορία μου, την ιστορία της παρέας μου, της γειτονιάς μου. Πώς θα φύγω από το πατρικό μου σπίτι, πώς θα μείνω μόνος μου, πώς θα τα βγάλω πέρα, πώς θα κάνω το όνειρό μου πραγματικότητα. Πώς μπορώ να ζήσω σαν μουσικός. Έτσι ξεπετάχτηκαν τα πρώτα πραγματικά δικά μου τραγούδια. Όπως ο Λαυρέντης είχε μέντορα τον Πετρίδη, εγώ είχα τον Τάσο Φαληρέα. Φτιάξαμε την πρώτη κασέτα με τα πρώτα 10 τραγούδια μας σε ένα σπίτι στο Φάληρο. Τα πήγαμε σε όλες τις εταιρείες. Απορρίφτηκαν. Και πέρασα και από το Pop Eleven, όπου ο Τάσος ήταν ο μόνος που άκουσε την κασέτα επιτόπου και είπε πάμε στο στούντιο.

Νίκος Πορτοκάλογλου & Λαυρέντης Μαχαιρίτσας

Λ.Μ. Μια χαρά ήταν όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα τελικά. Μαζευόντουσαν τότε όλοι οι µουσικοί στον Πλάτανο, ένα καφενείο στους Αέρηδες. Στην Πλάκα. Έβλεπα τον Τζόνι με τους Vavoura και έλεγα ποιοι είναι αυτοί, οι Rolling Stones; Τον Τζιμάκο τον θυμάμαι, όταν ξεκίνησε. Όταν έκανα το «Armageddon» βγήκαν οι Μουσικές Ταξιαρχίες. Κάναμε πρόβες τότε μαζί με τους TVC, που ήταν πιο new wave και εμείς prog rock. Θυμάμαι μια συναυλία στον Λυκαβηττό που είχαν παίξει όλα αυτά τα συγκροτήματα και σουπερστάρ ήταν ο Νίκος Γκίνης και το Σύνδρομο. Είχαν έρθει με πουλμανάκια, οργανωμένοι, εμείς ανεβαίναμε με τα πόδια. Είχε γίνει πανικός. Παίξαμε το πρώτο τραγούδι και τους είχε κάνει εντύπωση. Ο πρώτος στίχος που ακούστηκε από τους Τερμίτες ήταν «Σταφύλι η Ελλάδα αιμορραγεί στην Αθήνα». Πού θα τους βρούμε όλους αυτούς να κάνουμε μια γιγαντιαία συναυλία. Τρελό ε;  

Λ.Μ Πριν από δέκα χρόνια πήγαινα να βρω την Τάνια (σ.σ. Τσανακλίδου) στο σπίτι της στις Μηλιές στον Βόλο, για τις συναυλίες στον Ζυγό. Παίρνω και ένα κρασί. Μπαίνω μέσα. Ο Μαχαιρίτσας είσαι, μου λέει. Λέω ναι. Πόσα χρόνια τραγουδάς, ρε παιδάκι μου. (Γέλια) Λες και ήμουν αιώνες. Εντάξει, δεν είμαι και ο Νταλάρας, μην κάνεις έτσι. Ακόμη τραγουδάς; Τρελάθηκα. Tώρα αν με δει θα μου πει, ζεις ακόμη;

Λ.Μ Τότε το παιχνίδι κρινόταν στο live. Εκεί καταλάβαινες και τη δύναμη των τραγουδιών σου. Όταν κάναμε τη συναυλία στον Λυκαβηττό, ψάχναμε ένα τραγούδι για να κλείσουμε. Είχαμε κάνει ένα τραγούδι, το «Πόσο σε θέλω». Και είπαμε, δεν κλείνουμε με αυτό; Ο κόσμος μόνος του άρχισε να το τραγουδάει. Και έγινε έτσι. Πριν κυκλοφορήσει. Μετά το βγάλαμε και σε δίσκο. Κοίτα να δεις, ένα τραγούδι αν έχει δυναμική, δεν χρειάζεται να κάνεις τίποτε. μάλιστα στη σκηνή τότε ήταν μαζί μας και η Βόσσου, το φιλαράκι μας. Φοβερό.

Ν.Π. Το άλλο μυστήριο είναι όταν τα τραγούδια σου ζωντανεύουν και τραγουδιούνται από τον κόσμο μετά από χρόνια.

Ν.Π. Στην εποχή που γράφεις και ακούς τα τραγούδια 700 φορές είσαι ο πιο ακατάλληλος άνθρωπος για να κρίνεις. Όταν έκανα «Τα καράβια μου καίω» το τραγούδι που σκεφτόμουν αν θα το βάλω μέσα ήταν το «Να με προσέχεις». Είχε καεί ο εγκέφαλός μας. Λέγαμε, έχουμε πολλές μπαλάντες, ρε γαμώτο. Να βγάλουμε το «Να με προσέχεις»; Πήγαμε, θυμάμαι, στο ραδιόφωνο, είχε τότε μια εκπομπή ο Φαληρέας με τον Κυβέλο, και κάνουμε παρουσίαση όλου του δίσκου. Έλεγα πόσο περήφανος είμαι για κάποια τραγούδια και στο τέλος της ακρόασης μου λέει ο Φαληρέας, δεν ξέρεις τι έχεις γράψει εδώ, (για το «Να με προσέχεις»). Αυτό είναι. Τι εννοείς, του είπα. Όχι ρε εσύ, του λέω, δεν νομίζω.

Λ.Μ. Αυτός ήταν ο Φαληρέας. Ένας άλλος δικός μου παραγωγός, έχει κλείσει ο δίσκος, δεν μου άρεσε ένα τραγούδι και του λέω έχω δύο νέα τραγούδια, έλα να τα ακούσεις. Έλα μου λέει, τώρα, αυτά θα κάνουν τη διαφορά; Kλείσε το δίσκο όπως είναι. Ήταν ο «Γάτος» (Ένας Τούρκος στο Παρίσι) και ο «Νότος». Τα έβαλα στο τέλος, βέβαια.

ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΣΕΙΡΕΣ

Λ.Μ. Βλέπω τώρα μια σειρά, το «Counterpart». Στην αρχή μού λέει η γυναίκα μου δεν βλέπεται αυτό, είναι πολύ βαρετό. Μετά τα δύο επεισόδια όμως ήταν αποκάλυψη. Mε τον J. K. Simmons, ηθοποιάρα. Τρομερή σειρά. Όπως και το «The Handmaid’s Tale». ∆είτε το. Καλά, δεν λέω για αυτό που έχει δει όλος ο πλανήτης, «La Case de Papel». ∆εν το συζητάμε, είναι καλό.

Ν.Π. Έχεις δει το «The Kominsky Method»; Είναι με τον Alan Arkin, απίστευτος ηθοποιός, και τον  Michael Douglas, ο ένας ατζέντης και ο άλλος ηθοποιός που έχουν μια φοβερή σχέση, είναι φίλοι, αλλά βρίζονται σε τρομερό βαθμό, και είναι ένα πολύ γλυκό, τρυφερό και πικρό ταυτόχρονα πράγμα. Οι σειρές εξελίσσονται στη νέα λογοτεχνία. Καταπληκτικά πράγματα. Προτείνω ακόμη «River», «Broadchurch» ένα εγγλέζικο. Αγαπημένο χαλαρωτικό είναι τα «Φιλαράκια».  

Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ «ΤΙ ΕΧΕΙ ΜΕΙΝΕΙ ΑΠ’ ΤΗ ΦΩΤΙΑ»

Ν.Π. Η δυσκολία ήταν να επιλέξουμε ποια δεν θα παίξουμε. Είμαστε παλιοί. Τέσσερις δεκαετίες στην πιάτσα.

Λ.Μ. Υπάρχουν 15-20 τραγούδια που δεν μπορούν να μην παιχτούν. Χωρίζεται σε μέρη το πρόγραμμα. Βγαίνουμε μαζί στην αρχή με γνωστά τραγούδια για εκκίνηση, όχι κατά ανάγκη από αυτά που τραγουδιούνται κι εύκολα από τον κόσμο. Παίρνει ο καθένας και από ένα μικρό μέρος για να πούμε πέντε πράγματα που θέλουμε τώρα. Που δεν είναι για να μοιραστείς. Και μετά είμαστε για δυόμισι ώρες μαζί συνέχεια. Παίζουμε για να ευχαριστηθούμε εμείς και ο κόσμος.

Ν.Π. Είναι μια ενότητα από τη δεκαετία του ’80 με Τερμίτες και Φατμέ, τότε που ήταν τα δύο συγκροτήματα μας ενεργά την ίδια περίοδο, και μπλέκουμε τα τραγούδια τους. Έχουμε και ένα μέρος με τα δικά μας λαϊκά. Γιατί έχουμε κάνει καριέρα και ως λαϊκοί συνθέτες, τελικά. Με πιάνουν πολλοί και μου λένε, πρέπει να γράφεις λαϊκά εσύ. Με αφορμή το «Κλείσε τα μάτια σου».

Θεωρώ πως από παλιά έγραφα λαϊκά τραγούδια, απλώς με τις ενορχηστρώσεις ήταν πιο κρυμμένα. Αυτό το τραγούδι επειδή ήταν για ταινία, και μάλιστα εποχής, ενορχηστρώθηκε για λαϊκή ορχήστρα. Έχω βαρεθεί να ακούω να μου λένε ότι εσύ λαϊκά πρέπει να γράφεις. Υπάρχει ακόμη η ενότητα του επισκέπτη. Ένα αφιέρωμα κανονικό, όχι σαν guest για λίγα τραγούδια. Ξεκινήσαμε με την Αφροδίτη Μάνου. Και πλαισιώνουμε τους φίλους μας στη σκηνή. Θα έχουμε καλεσμένους μουσικούς παλιότερους από μας, που μας επηρέασαν, μας έδωσαν έμπνευση για να ξεκινήσουμε, όπως ο Θανάσης Γκαϊφύλιας, ο Κώστας Τουρνάς ή ο Βαγγέλης Γερμανός. Ο Βαγγέλης, για παράδειγμα, ξεκίνησε λίγο πριν από μας, αλλά το στίγμα του ήταν τόσο έντονο όπως και το σοκ που πάθαμε με τα «Μπαράκια», για παράδειγμα, που έγραψε για πάντα.

Λ.Μ. Ο Πουλικάκος, που μας είπε θέλω να πω λαϊκά. Άνθρωποι που μας έχουν επηρεάσει που έχουμε ταξιδέψει μαζί τους.


Οι παραστάσεις «Τι έχει μείνει απ’ τη φωτιά» με καλεσμένο τον Βαγγέλη Γερμανό στις 21 &22, 28 &29/12 και εκτάκτως 24/12 και 31/12. Μαζί τους η Μιρέλα Πάχου. Γυάλινο μουσικό Θέατρο, Συγγρού 143, Νέα Σμύρνη, 210 9315 600. Κάθε Παρασκευή και Σάββατο. (22.30). Είσοδος από € 12 με μπίρα ή κρασί στο bar (€10 Παρ.) Προπώληση: viva.gr, 11876, Seven Spots, Reload Stores, WIND,  Ευριπίδης, Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, Viva Kiosk Σύνταγμα, Yoleni’s.