O Τάκης Πατερέλης μιλάει για τον Τζον Κολτρέιν

Ο Τάκης Πατερέλης ακολουθεί εδώ και καιρό τα χνάρια του σαξοφωνίστα και συνθέτη John Coltrane εστιάζοντας στην περίοδο 63-67. Mε το κουαρτέτο του δίνουν τη δική τους ματιά στο ιστορικό του άλμπουμ «Α Love Supreme». Ένα εξαιρετικό έργο, σε τέσσερα μέρη, με στοιχεία ατονικής μουσικής που άνοιξε νέους ορίζοντες στη τζαζ. Στις 13 Σεπτεμβρίου θα παρουσιαστεί τον Κήπο του Μεγάρου Μουσικής. Ο Τάκης Πατερέλης υπόσχεται «δύο ώρες καθαρής μουσικής υψηλού ενεργειακού επιπέδου».

Τι θα λέγατε για το «Α Love Supreme» σε κάποιον που έχει μια μακρινή σχέση με την τζαζ;

Όταν μιλάμε για τζαζ μιλάμε για πάρα πολλά είδη μουσικής τα οποία τα ονοματίζουμε τζαζ. Το συγκεκριμένο άλμπουμ είναι μια μουσική πάνω από στυλ και είδη, έχει να κάνει με μία βαθύτερη αναζήτηση,  κάτι που έψαχνε αυτός ο άνθρωπος τότε μέσω της μουσικής.

Όπου το έχουμε παίξει αυτό το πρότζεκτ, το κοινό δεν ήταν 100% τζαζ, και αυτό που μας έκανε εντύπωση είναι πώς κερδίζαμε την προσοχή των ανθρώπων που δεν είναι τόσο εξοικειωμένοι με την τζαζ. Έχει μία ιδιαίτερη δύναμη το συγκεκριμένο άλμπουμ, μπορεί να αγγίξει τον οποιονδήποτε είναι ανοιχτός.

Πώς βιώσατε το άλμπουμ αυτό;

Το ακούω από πολύ πιτσιρικάς, όταν χρειάστηκε να εμβαθύνουμε με τους μουσικούς, εξεπλάγην με το πώς ο John Coltrane κατόρθωσε να φτιάξει μία σουίτα σε τέσσερα μέρη με τα απλούστερα στοιχεία, τα οποία όμως πάρα πολύ αριστοτεχνικά  συνέθεσε, τα έμπλεξε ρυθμικά, μοτιβικά, αρμονικά ώστε να ακούγεται η συγκεκριμένη σουίτα ως ένα ενιαίο έργο.

Πιστεύετε ότι ο John Coltrane το είχε δομήσει πολύ προσεκτικά ή ότι είναι αυτοσχεδιαστικό;

Το μεγαλύτερο μέρος είναι αυτοσχεδιασμός, αλλά τη δομή του, και από μαρτυρίες μουσικών, γνωρίζω ότι την έψαξε πάρα πολύ. Οι αυτοσχεδιασμοί του άλμπουμ αν και είναι σε στούντιο είναι αξεπέραστοι.

Πώς το προσεγγίζατε εσείς μουσικά;

Δεν έχουμε κάνει κάποια διασκευή, προσπαθούμε να παίξουμε τα γραμμένα μέρη χωρίς παρεμβάσεις, οι αυτοσχεδιασμοί είναι βέβαια δικοί μας αλλά πάντα στο πλαίσιο του συγκεκριμένου έργου.

Η προσπάθεια η δική μου, τα τελευταία πεντέμισι χρόνια που έχουμε αυτό το κουαρτέτο και  που παίζουμε αποκλειστικά έργα Coltrane από τις περιόδους 63-67, ήταν να γνωρίσει από κοντά το ελληνικό κοινό μία μπάντα η οποία παίζει αυτή την περίοδο του John Coltrane, κάτι που δεν έχει ξαναγίνει σε τέτοιο βαθμό στην Ελλάδα. Είναι κάτι που έλειπε πιστεύω.

Με τους μουσικούς πώς είναι η επικοινωνία σας;

Με τους ανθρώπους αυτούς έχω συνεργαστεί με διάφορα άλλα σχήματα, παίζω στο σχήμα που έχει ο μπασίστας, παίζω στο σχήμα που έχει ο πιανίστας, γνωριζόμαστε καλά μουσικά, υπάρχει μία επικοινωνία.

Τι σημαίνει ο Kολτρέιν για την τζαζ;

Ο Κολτρέιν από το ’59, αρχές ’60, άλλαξε την πορεία της τζαζ. Είχε κάποιες βαθύτερες προσωπικές ανησυχίες και σε φιλοσοφικό επίπεδο, και κατάφερε να μπολιάσει την τότε τζαζ με στοιχεία από αραβική, από ινδική, γενικά από ασιατικές μουσικές παραδόσεις, τις οποίες μελετούσε πολύ. Οπότε πήγαινε ο Ραβί Σανκάρ για συναυλία στη Νέα Υόρκη, πήγαινε από κοντά, τον ρωτούσε πράγματα, τον ενδιέφερε πάρα πολύ αυτό, το είχε βάλει σκοπό της ζωής του. Κάπως έτσι κινήθηκε μέχρι και το 67. Βέβαια το ‘65 με ‘67 η μουσική του έγινε πιο ελεύθερη ρυθμικά, με αποτέλεσμα κάποιοι να τον βάλουν στον αχταρμά που λέμε free jazz, λανθασμένα κατά τη γνώμη μου, ενώ υπήρχε πολλή δόμηση στη μουσική του. Ήταν ένας άνθρωπος ο οποίος έψαχνε και ήθελε να ανακαλύπτει καινούρια μονοπάτια στη μουσική του. Ήταν ένας άνθρωπος που άλλαξε την πορεία της τζαζ 3 φορές σε 11 χρόνια, από τότε που δεν τον ήξερε κανείς, από το ‘56 που τον πήρε ο Miles Davis στο γκρουπ του μέχρι το ‘67 που πέθανε. Έκανε επαναστάσεις, αυτό δεν έχει ξαναγίνει ποτέ. Ήταν ένας αναζητητής της μουσικής.

Ποια είναι η σχέση του ελληνικού κοινού με την τζαζ;

Υπάρχει κοινό, είμαι στην ελληνική σκηνή της τζαζ από τα τέλη του ‘83, σήμερα υπάρχουν πολλοί νέοι μουσικοί και πολλά νέα πρότζεκτ, δεν έχουμε χώρους για να παίξουμε τη μουσική μας και δεν μπορούμε να συντηρηθούμε για να μην αναγκαζόμαστε να κάνουμε νέες δουλειές.

Το κοινό είναι μικρό, δεν υπάρχει παράδοση στην τζαζ στην Ελλάδα, αλλά υπάρχουν άνθρωποι που συγκινούνται με την τζαζ.

Τι να περιμένει κανείς στη συναυλία στον Κήπο του Μεγάρου;

Θα ακούσει ολόκληρη τη σουίτα «A Love Supreme», αλλά και άλλα κομμάτια του John Coltrane από την περίοδο ’63-67. Θα είναι δύο ώρες καθαρής μουσικής υψηλού ενεργειακού επιπέδου.