Μουσικη

Kanye West - Yeezus

Ο Kanye West σπρώχνει τα πράγματα πέρα από κει που μπορεί να περιμένει ή να ακούσει ο «μέσος ακροατής»

Μάκης Μηλάτος
ΤΕΥΧΟΣ 445
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Kanye West: Δεν είναι ακριβώς ένας δίσκος, τουλάχιστον με την τυπική έννοια. Είναι περισσότερο ένα γλυπτό, ένας πίνακας ζωγραφικής, ένα μυθιστόρημα ή μια ταινία.

Kanye West: Δεν είναι ακριβώς ένας δίσκος, τουλάχιστον με την τυπική έννοια. Είναι περισσότερο ένα γλυπτό, ένας πίνακας ζωγραφικής, ένα μυθιστόρημα ή μια ταινία. Παρότι περιλαμβάνει μουσική και τραγούδια, θυμίζει περισσότερο ένα έργο που προσομοιάζει σε άλλες τέχνες και με αυτή τον τρόπο νομίζω πως αξίζει να τον πλησιάσει ο ακροατής: σαν να αντικρίζει ένα γλυπτό του Τζιακομέτι, σαν να κοιτάζει έναν πίνακα του Τζάκσον Πόλοκ, σαν να βλέπει μια ταινία του Χάινεκε, σαν να διαβάζει ένα κείμενο του Μπουκόφσκι ή έστω σαν να ακούει ένα κόνσεπτ άλμπουμ, χωρίς όμως να είναι τέτοιο.
Σαν δίσκο πολλοί θα τον βρουν «δύσκολο», «ακατανόητο», μινιμαλιστικό και χωρίς μελωδίες, ένα άλμπουμ που δεν μπορείς εύκολα να ακούσεις, να χορέψεις, να τραγουδήσεις, να απολαύσεις, να συνδεθείς μαζί του. Όμως η πραγματική τέχνη ποτέ δεν υποσχέθηκε πως είναι βολική και ευχάριστη, αντίθετα συχνά είναι ενοχλητική, επίπονη, οδυνηρή και ακατανόητη. Ο Kanye West –παρότι δεν είναι ένας εναλλακτικός καλλιτέχνης του περιθωρίου– σπρώχνει τα πράγματα πέρα από κει που μπορεί να περιμένει ή να ακούσει ο «μέσος ακροατής», κι αυτό είναι μια πρόκληση και για τον ίδιο, αλλά και για μας.

n

Δεν είναι τυχαίο που ο Lou Reed του ακραίου «Metal Machine Music», αλλά και του πιο πρόσφατου και προκλητικού «Lulu» (που έκανε με τους Metallica), έγινε άμεσα ένθερμος υποστηρικτής του άλμπουμ, λέγοντας πως του φέρνει δάκρυα στα μάτια. Τι αναγνώρισε στο «Yeezus» ο σπουδαίος μουσικός; Μα τι άλλο εκτός από καθαρή, αυθεντική, πρωτοποριακή και ανεπανάληπτη τέχνη. Η ποπ κουλτούρα απογαλακτίστηκε από τον ορισμό πως είναι μια ρηχή τέχνη για τινέιτζερ με άλμπουμ που στην εποχή τους ήταν ακατανόητα, δύσκολα ή δυσάρεστα και τα οποία αντιμετωπίστηκαν με δισταγμό και επιφύλαξη από το «Sgt. Peppers…» και το «Pet Sounds», μέχρι την «μπανάνα» των Velvets και το «Sheik Yerbouti» του Zappa. Ευτυχώς το «Yeezus» φαίνεται να αντιμετωπίζεται (τουλάχιστον από τους κριτικούς) με ενθουσιασμό.
Ο Kanye West είναι εγωπαθής όσο ο Prince, ακούγεται προκλητικός («I am a God») όσο και οι Beatles όταν έλεγαν πως είναι πιο δημοφιλείς από τον Χριστό και υπερβολικά συσσωρευτικός, αφού στο γλυπτό του θέλει να βάλει τους πάντες και τα πάντα. Οι Skrillex, Tayler the Creator, Frank Ocean, John Legend, James Blake, Jastin Vernon, Daft Punk βάζουν μια πινελιά, όμως στο τέλος φάνηκε ακόμη και στον ίδιο τόσο υπερβολικό που πήρε τον Rick Rubin (δεν είναι τυχαίο που διάλεξε έναν «old fachion» ροκ παραγωγό) να το αδειάσει και να το ξεφορτώσει. Ακόμη και η συσκευασία του cd δείχνει τη διάθεση της απόλυτης αφαίρεσης. Ήχοι house από την εποχή του Σικάγο, ατόφιο hip-hop, ψαλμοί, μελοδράματα, attitude σκληρού ροκ, συμφωνικές διαστάσεις, gospel, η Nina Simone με το «Strange Fruit» κι ένας παραληρηματικός λόγος αυτοσαρκασμού και καυστικής κοινωνικής κριτικής που δεν αφήνει τίποτα όρθιο, που δεν σέβεται κανέναν. Ένα έργο τέχνης που ή θα το εκτιμήσεις ή θα το πετάξεις.