Φεστιβάλ Sonar, Βαρκελώνη, και μερικά βασικά και προπαρασκευαστικά που επιβάλλεται να ξέρεις για τον θεσμό, αν δεν είσαι και τόσο εξοικειωμένος ή φαν της μουσικής του. Έτσι ακριβώς, θεσμός, γιατί το Sonar, δεν είναι ένα απλό φεστιβάλ. Εδώ είκοσι πέντε χρόνια τώρα, η ηλεκτρονική μουσική παιανίζει περήφανα και επιδεικνύει τάσεις, ανθολογεί νέους ήχους και επιμένει να κρατά αληθινή τη γενεσιουργό της αιτία: no limits, το σύμπαν της είναι ατελείωτο. Εγνωσμένης καλλιτεχνικής αξίας και μακράν το μεγαλύτερο και καλύτερο ευρωπαϊκό gathering, όπου τέκνοχεντς από όλη την γκάμα της συντονίζονται και συνωστίζονται για να γνωρίσουν, να χαρούν και να μοιραστούν σύνθια, μπίτια και εμπειρίες, το Sonar διατηρεί ένα προφίλ χτισμένο επίμονα και επίπονα από λέξεις όπως μέλλον, σικουένσερς, σώμα, πνεύμα, ρυθμός, παρέλαση από star djs και live acts από ονόματα που την ώρα της «δράσης» φροντίζουν να κρατούν το πλήθος σε κατάσταση αμόκ!
Ναι, αν μια ακόμη από τις παραμέτρους της ηλεκτρονικής μουσικής επιβάλλει μια συνεχή και αμείωτη αίσθηση σωματικής έκστασης, στο Sonar κωδικοποιείται εμπράκτως: απίστευτη ενέργεια, δεκάδες χιλιάδες κόσμου, συνεχής χορός, νον στοπ πάρτι διάθεση. Το έζησα, το είδα, το καταθέτω. Γιατί ήμουν εκεί. Κι αν στην τρίτη παράμετρό του, μα εξίσου ισόποση από πλευράς σημασίας με το περιεχόμενο και την έντασης των δυο προηγούμενων, το Sonar επιβάλλεται να εκπαιδεύει, να διακονεί και να παρουσιάζει το μέλλον, πέρα από την παρέλαση των στάνταρ «αστεριών», όπως έγινε φέτος με τους Gorillaz, τους LCD Soundsystem, τον Bonobo, τον Thom York και καμιά δεκαριά άλλους πασίγνωστους, τότε ναι. Το Sonar για άλλη μια χρονιά, επένδυσε στο αύριο (που είναι ήδη τώρα!), καλώντας στις σκηνές του «παίκτες» που γεννούν το νέο. Ακόμα και οι παλαίμαχοι Laurent Garnier και Miss Kittin ή ο σημερινός σούπερ σταρ Black Coffee, φρόντισαν ώστε τα gigs τους να ξεφύγουν από τη λογική του κλάσικ. Στο Sonar το ζητούμενο παραμένει πάντα η «επόμενη μέρα». Ποιοι είναι οι καλλιτέχνες που πειραματίζονται, «κουρδίζουν» σε άλλες συχνότητες και προάγουν το «είδος»; Εδώ θα τους γνωρίσεις και θα πάρεις μια γενναία και πλούσια γεύση του επερχόμενου. Γιατί αυτή είναι η ανεξάντλητη δύναμη και η αστείρευτη γοητεία της ηλεκτρονικής σκηνής.
Σε αντίθεση με το ροκ, την τζαζ ή τα μπλουζ, που ολοκλήρωσαν τη δημιουργική ζωή τους, θεωρούμενα πλέον γλώσσες που εξάντλησαν το λεξιλόγιό τους, η ηλεκτρονική μουσική παραμένει πάντα άπειρη. Αχαρτογράφητη σαν άγνωστη χώρα, ας την πούμε κάτι σε... Αυστραλία. Όπου μόνο το 1/4 της κατοικείται. Άρα υπάρχει πεδίο προς γνώση, αντάμωμα και επέκταση. Ποιοι όμως είναι οι πιονέροι του; Οι νέοι εξερευνητές; Αυτό νομίζω πως ήταν και το νόημα της σκηνής SonarDome, όπου η Red Bull, χρόνια συνοδοιπόρος του φεστιβάλ, παρουσίασε μερικές, ας τις πούμε, γενναίες ανακαλύψεις. Προέκταση της Red Bull Academy, μιας διαπλανητικής Ακαδημίας ρυθμού, που μαζί με το ιντερνετικό Red Bull Radio εκπέμπουν φανατικά στη συχνότητα του «νέου», η σκηνή Dome ήταν μια καθημερινή ανακάλυψη και ολόφρεσκη εμπειρία, αλλά κι ένας από τους λόγους που βρέθηκα στο Sonar 2018. Ωραίοι, σεβαστοί και απόλυτοι γκρούβερ οι Βέλγοι 2 Many Djs ή ο Harvey που τα έσπαγαν στις κεντρικές εκδηλώσεις, μεταμορφώνοντας τη Βαρκελώνη σε γη της χαράς, του ρυθμού και της ελευθερίας. Μα η νοσταλγία του μέλλοντος ήταν κάθε μέρα που με έσπρωχνε να πάω στη σκηνή του Dome.
Σε διακοσμητικούς τόνους ελέκτρο blue που τρυπούσε τις κατάμαυρες κουρτίνες της και με ένα κρυστάλλινο ηχητικό σύστημα που δεν άφηνε καμιά συχνότητα να παρεκκλίνει από τον στόχο της, που ήταν φυσικά αυτιά, μάτια, καρδιά, κορμί και νους, η σκηνή της Red Bull προσομοίαζε με διαστημικό σταθμό. Και μπορεί ακόμα η νεοσύστατη ελληνική διαστημική υπηρεσία να μην κατάφερε να στείλει ούτε δορυφόρο ούτε και σκάφος στον πλανήτη Άρη, το κατάφερε όμως η ελληνική συμμετοχή. Το Territroy, που παρουσίασαν ζωντανά ο Larry Gus και ο Mr. Statik (Παναγιώτης Μελίδης και Στάθης Καλατζής, αντίστοιχα) είχε όλα τα χαρακτηριστικά μιας απίστευτης ηλεκτρονικής διαστημικής πανδαισίας. Γαλανόλευκης αλλά και... Sonic! Το λες και υπερηφάνεια αυτό που ένιωσα και έζησα, όταν οι δυο τους, αυτοσυγκεντρωμένοι σαν αστροναύτες και με φοβερούς ελιγμούς, από την φρι τζαζ του '70 έως το τέκνο των 90s και τα μπρέικμπιτς των 00s, κατάφεραν να προσσεληνωθούν στα «νέα πεδία». Μιας και εξαιτίας ενός συνειδητού αναγραμματισμού της λέξης Territory, «πάνω στη βιασύνη μου, χτύπησα λάθος το r και βγήκε ένα τσικ μπροστά μεταμορφώνοντας το όνομα του πρότζεκτ από Πεδίο σε Γη και Τροία», λέει αργότερα στη συνέντευξη που μου παραχώρησαν οι δυο τους, ο Στάθης, το Territroy, έτσι ακριβώς το βίωσα. Σαν έναν Δούρειο Ήχο, που από μέσα του ξεπηδούσαν συνθετικοί ρυθμοί, λούπες, αλλά και ζωντανά κρουστά και φωνητικά που από τους 90 έως και τους 130 παλμούς/bpm και κατά έναν εντελώς σπειροειδή τρόπο εκτέλεσης, ανάπτυξης και επαναφοράς, κατάφερε να κερδίσει τη «μάχη». Μάχη, υπό την ευγενική έννοια του ανταγωνισμού, μιας και η παρέλαση των ήχων και των σχημάτων από κάθε μέρος του πλανήτη, συνεχιζόταν αμείωτη στο SonarDome by Red Bull. Πέρα από το ηχητικό του σύμπαν, το Territroy των Gus και Statik υποστηρίχτηκε και από μια εικαστική πανδαισία κινούμενης εικόνας που επέκτεινε τη μουσική τους.
Μια συνεχής ροή από πληροφορίες ήχων και φράκταλς ήταν το Territroy. Μια ώρα όπου οι δυο τους απέδειξαν πως το να δημιουργήσεις μια «συνθετική» όπερα για το διάστημα που μας περιβάλλει, χρησιμοποιώντας μπλιπς & μπλοπς, αλγορυθμικές νότες και κομπιουτεριζέ αναλόγια σε συνδυασμό με φυσικά όργανα και κραυγές, δεν είναι παρά η εκδοχή της ζωής μας στο τώρα: Ερχόμαστε από κάπου και συνεχίζουμε να βαδίζουμε προς ένα κάτι που μόνο εμείς γνωρίζουμε τις συντεταγμένες του. Ενθουσιασμένοι όλοι μας, εγώ δηλαδή για αυτό που άκουσα, αλλά και αυτοί, γιατί αυτή η συνεργασία τους είναι σίγουρο πως θα τους οδηγήσει σε πλανήτες και σύμπαντα που δεν φαντάζονταν όταν ξεκινούσαν να ανταλλάσουν δεδομένα, είπαμε μερικές κουβέντες. Για τη μουσική, τη ζωή, τη φιλία, τις επαρχίες, όπου όλως τυχαίως και οι τρεις μας μεγαλώσαμε, αλλά και τις μητροπόλεις σαν τη Βαρκελώνη, το Βερολίνο ή την Αθήνα, όπου σαν προσωρινές Fox Base Alpha συμβαίνει να ανεφοδιάζουμε με καύσιμα για νέες πλεύσεις τα διαστημόπλοιά μας.
Αν έπρεπε να το βαφτίσω κάπως, να το ετικετάρω και να το κατηγοριοποιήσω, το ηχητικό και πολυσυλλεκτικό Territroy; Βοηθήστε με, γιατί δεν μπορώ να το εντάξω κάπου...
Larry Gus: Χμ, ας πούμε πως το Territroy θα ακουγόταν ιδανικά εντός μιας dark tropical disco. Mr. Statik: Ναι, ναι, μεσογειακή μουσική, αλλά για τα νησιά του 2050.
Δεν το λες ακριβώς και κλάμπινγκ όμως...
Larry Gus: Σίγουρα. Περισσότερο προσφέρεται προς ακρόαση για καταθλιπτικούς ρέιβερς που δεν τρώνε κατσίκι! Που πηγαίνουν για να ακούσουν τον DJ να παίζει κάτι περιπετειώδες, υπό την έννοια πως αυτό θέλαμε να γράψουμε. Κάτι που δεν τηρεί καμιά σύμβαση. Από τα bpm, που ανεβοκατεβαίνουν, έως και τις συχνότητες... Mr. Statik: Ναι, αυτό που λέει ο Gus είναι το κλειδί κατανόησης, υπό την έννοια πως το Territroy έχει πολλή «πληροφορία», μιας κι ο ένας γράφει σε συχνότητες προς τα πάνω κι ο άλλος προς τα κάτω. Το Territroy είναι ένα σκοτεινό πανηγύρι. Larry Gus: Αυτός ήταν και από την αρχή ο στόχος. Δυσκολεύεσαι να το εντάξεις κάπου, γιατί από την αρχή είπαμε πως θα φτιάξουμε κάτι χωρίς φόρμα. Να μην είναι κάτι δικό μου, ας πούμε, από πλευράς φόρμας, με βάση τη δική μου ταυτότητα. Ή του Στάθη, που επίσης η φόρμα του είναι συγκεκριμένη. Αλλά να προσπαθήσουμε απλά να διασκεδάσουμε και πρώτα από όλα να υπερβούμε τις δικές μας περσόνες.
Το καταφέρατε; Mr. Statik: Νιώθω πως ναι! Καθόμασταν, ξέρεις, στο Six Dogs μια νύχτα, οκ, ξέραμε ο ένας τον άλλον, μα δεν είχαμε συνεργαστεί. Έτσι είπαμε να συντονιστούμε και να φτιάξουμε κάτι μαζί. Και την άλλη μέρα ο Larry μου έστειλε καμιά 50αριά ιδέες του για ξεκίνημα «διαλόγου», και είπα μέσα μου: Φοβερός ο τύπος, εδώ αν μη τι άλλο θα γελάσουμε... Larry Gus: Δεν φταίω εγώ! Μου είπε αν έχω κάτι να του το στείλω. Και όντως του έστειλα 50 ιδέες. Ο Στάθης είναι φοβερός στο να ολοκληρώνει πράγματα. Να βάζει τελεία. Σε αντίθεση με εμένα, που κάνω κύκλους και περιφέρομαι στο άπειρο! Mr. Statik: Τα 50 θέματα του Gus τα έκανα 25. Κι έτσι αποκτήσαμε τη βάση του Territroy. Έφτιαχνα, έστελνα, σβήναμε, τελειώναμε! Κι εξελισσόταν αβίαστα και αθώα. Δεν θέλαμε να γράψουμε ένα μανιφέστο, ας πούμε, μια κατάθεση κι άλλα πομπώδη που λένε κάποιοι όταν συνεργάζονται! Γι' αυτό και επιμένουμε στο αθώο περί του Territroy. Larry Gus: Σαν να είχα τρεις μαρκαδόρους και να προσκάλεσα τον Στάθη να κάνουμε μαζί μια ζωγραφιά. Ό,τι μου έστελνε μου άρεσε με την πρώτη. Αφέθηκα. Σαν να με πήρε από το χέρι. Εντωμεταξύ, όταν του έστελνα διάφορα τύπου, ω, ρε φίλε, γαμεί, πίστευε πως του έκανα πλάκα. Γιατί τελικά αυτό έδεσε το Territroy. Εγώ είμαι τύπος που χάνεται μέσα στην πολυπλοκότητα του απείρου, ενώ ο Στάθης είναι αυτός που βάζει την τελεία, αφού φυσικά βγάλει το νόημα από τα πράγματα, προσδίδοντάς τους υπόσταση.
Άκουσα «άπειρες», μιας και χρησιμοποίησες τη λέξη, μουσικές μέσα στο Territroy. Σε κάποιες στιγμές μου έρχονταν στο μυαλό από πρώιμες δουλειές του Peter Gabriel μέχρι κρεσέντα ή κατεβάσματα των Underworld. Ιδέα μου είναι;
Larry Gus: Και να είναι, είναι πολύ ωραία, αφού και στη μουσική ισχύει αυτό που είπε ο Μπόρχες. Όση σημασία έχει η γραφή, άλλη τόση έχει και η ανάγνωση. Και πως η ερμηνεία, όπως τώρα η δικιά σου για το Territroy, είναι το ίδιο σημαντική γι' αυτό που είχαμε στο μυαλό μας να κάνουμε. Παρεμπιπτόντως, οι Underworld είναι η φάση μου! Mr. Statik: Μπα, εγώ δεν μεγάλωσα με τόσο πολύ τέκνο και μπότες, όσο με μπρέικμπιτς και τζανγκλ, εκεί στον Βόλο. Μετά άκουσα KLF και το κοντέρ μηδένισε, γιατί αυτοί μου άλλαξαν την πορεία. Διάβαζα κόμιξ, έβλεπα ταινίες, πήγαινα σε κάτι πρωτοποριακά πάρτι και ονειρευόμουν να πάω στην Αθήνα, για να μη νιώθω μόνος... Larry Gus: Κι εγώ κατάμονος ένιωθα στη Βέροια. Στα δεκαέξι, που παρεμπιπτόντως, Στέφανε, σε άκουγα στον 88μισό του Μύλου, αλλά και μετά στον Republic, άκουγα μόνο μουσική και ονειρευόμουν επίσης να φύγω από την πόλη μου. Ήμουν και θύμα bulling, έτσι μικρόσωμος που ήμουν, από παιδαράδες skaters που με έπαιρναν στο κυνήγι. Κι έλεγα, θα φύγω, καργιόληδες, και θα σας δείξω εγώ τι θα κάνω. Θα κάνω πράγματα και θα δημιουργήσω πράγματα...
Και μια μέρα θα γυρίσω στη Βέροια, πια διάσημος, και θα παίξω ενώπιόν σας τη μουσικάρα μου, κι εσείς από κάτω χοντροί, κοιλαράδες και δυσκίνητοι, θα με προσκυνάτε. Έτσι πάει;
Larry Gus: Όχι! Βασικά, δεν έχω παίξει ποτέ μου στη Βέροια, αλλά στο όνειρο, αν παίξω, έστω και χρόνια μετά, που έκανα κάποια πράγματα στη μουσική, πάλι οι skaters θα με πλακώσουν, γιατί πάλι εγώ θα είμαι αδύνατος και αυτοί παιδαράδες. Δεν τελειώνει ποτέ ο εφιάλτης, ούτε στον ύπνο ούτε στον ξύπνιο. Σαν εκείνη την ταινία με τη Σαρλίζ Θερόν, το Young Adult, που επιστρέφει στην πόλη της και τίποτα δεν έχει αλλάξει! Είναι πάντως καλό drive δημιουργίας η ανά πάσα ώρα απειλή για ξύλο! Τρέχεις για να μη μείνεις ακίνητος και σε πιάσουν!
Εσύ, Mr. Statik; Βρήκες στην Αθήνα αυτό που σου έλειπε στον Βόλο;
Mr. Statik: Πέρασα Πάντειο, αλλά η φάση δεν ήταν όπως την περίμενα στην αρχή. Ξέρεις, μωρέ, ποζεριές, φλώροι με πουκάμισα σε φάση Μύκονος, Δ.Α.Π - ΝΔΦΚ, Κονιόρδοι, Μπαλούρδοι. Να φανταστείς, για χρόνια έκανα παρέα με μεταλλάδες, που αν μη τι άλλο είναι παιδιά αφοσιωμένα στη μουσική τους!
Και τώρα μαζί εδώ, όλοι, στη Βαρκελώνη! Αλήθεια θα το παρουσιάσετε στην Ελλάδα το Territroy; Κι εντάξει, εδώ στο Sonar το κοινό είναι εξοικειωμένο και ζητά ή χειροκροτεί τις εξτραβαγκάντζες. Αλλά στην Αθήνα, ή την επαρχία, πώς νομίζετε πως θα το αντιμετωπίσουν;
Larry Gus: Θα το παρουσιάσουμε τον Σεπτέμβρη στο Reworks στη Θεσσαλονίκη. Εντάξει, δεν είναι μουσική για τις μάζες, αλλά και δεν με νοιάζει κιόλας. Δεν μιλώ σνομπίστικα ή ελιτίστικα, αλλά, αν θέλαμε να παίξουμε για να προσεγγίσουμε τον κόσμο, δεν θα κάναμε τόσους αντιπερισπασμούς στο στούντιο, με αυτές τις μάχες επιρροών που επί τούτου τις αφήσαμε να κουμαντάρουν τη μουσική του Territroy. Η προσέγγισή μας παραμένει πανκ και DIY, όπως και η συνολική μου αντίληψη για τη μουσική. Θυμάσαι τον DJ Shadow; It's not what I'm playing, cause music is coming through me... Mr. Statik: Να ξέρεις πάντως πως αν καταφέρει το Territroy να φτάσει στα αυτιά του Andrew Weatherall και μεταδοθεί ή παιχτεί από την πάρτη του, εγώ θα νιώσω πως κάναμε κάτι πολύ μεγάλο. Ή, ας πούμε, σαγηνέψει τους τύπους από την Optimo. Αλλά δεν είμαστε παρά στην αρχή κι, επειδή η συνεργασία αυτή θα συνεχιστεί, ας μείνουμε χαλαροί και ας το διασκεδάσουμε. Larry Gus: Φιρί φιρί το πάει να του στείλω αύριο άλλα 70 θέματα- ιδέες, να έχει να παίζει. Και στα 107 bpm...
Πέρα από το ίντερνετ, η Αθήνα συντονίζεται με τους ήχους του κόσμου και στα FM. Κάθε Πέμπτη, 23:59 με 02:00, το Athens Voice Radio 102,5 μεταδίδει την εκπομπή Federation Sound τoυ Red Bull Radio, με τον Max Glazer στους πιο φρέσκους reggae και dub ήχους.
Μιλήσαμε με τον τραγουδοποιό, μουσικό παραγωγό και γιατρό, Βασίλη Παπαζώτο, για τις πετυχημένες διασκευές στο project Μουσικό Μπαλκόνι και την αγάπη του για τη μουσική και ιατρική
15°
