Mάρκελλος Χρυσικόπουλος

Μπαρόκ ταξίδι στο Φεστιβάλ Αθηνών

O Mάρκελλος Χρυσικόπουλος γνώρισε το τσέμπαλο κοντά στη Μαργαρίτα Δαλμάτη στη Σχολή Βινιανέλλι Αθηνών. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι και κατόπιν αποφοίτησε από το Ανώτατο Τμήμα Παλαιάς Μουσικής του Conservatoire της Γενεύης αποσπώντας το δίπλωμά του με ειδική μνεία της επιτροπής. Είναι μεταξύ άλλων ιδρυτικό μέλος των συνόλων μπαρόκ μουσικής Εx Silentio και Latinitas Nostra με το οποίο το 2009 παρουσίασε σε δική του έκδοση από τα χειρόγραφα την πρώτη αναβίωση της όπερας Ολυμπιάδα του Antonio Caldara σε ημισκηνοθετημένη μορφή (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών) αλλά και της καντάτας Κασσάνδρα του Benedetto Marcello (Μουσικό Φεστιβάλ Ρόδου). Έχει συμμετάσχει ως βοηθός μαέστρου σε παραγωγές στην ελλάδα και το εξωτερικό καθώς και στις ηχογραφήσεις G. Fr. Haendel: Arianna in Creta, Tamerlano και Giulio Cesare για τη γερμανική εταιρία MDG (Μουσ. διευθ. Γ. Πέτρου). Λίγο πριν την παρουσίαση της παράστασης στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών μιλά στην Αthens Voice.

Πως ξεκίνησε η ιδέα για το Ένας ´Αγγλος ταξιδευτής στο Λεβάντε;

Προέκυψε ως αναζήτηση, αρχικά ενός ηχοχρώματος και κατ' επεκταση ενός κοινού μουσικού τόπου για την Βιόλα ντα γκαμπα και το Γυαϊλί Ταμπούρ, δηλαδή το κατεξοχήν μπαρόκ έγχορδο και το ομόλογο ανατολίτικο όργανο. Στην συνεχεια στηρίξαμε αυτήν η σύγκλιση Ανατολής - Δύσης σε μια μουσική πράξη με κοινά στοιχεία όπως τον αυτοσχεδιασμό, την πυκνή διάνθιση της μελωδίας, την αναζήτηση του "ωραίου" ήχου και βέβαια την αναγνώριση της μελαγχολίας ως αισθητικό ιδεώδες. Στο τέλος όλα αυτά έδεσαν γύρω απο αφηγήσεις Άγγλων ταξιδευτών που τον 17ο αιώνα πέρασαν απο την Κωνσταντινούπολη.

Πως δημιουργήθηκε στη συνέχεια η παράσταση;

Υπογραφω την σύλληψη της παράστασης με τον γκαμπίστα του συνόλου μας, Latinitas Nostra, αλλα τίποτα δεν θα είχε συμβεί χωρις τον Ευ. Βουλγαρη (γιαϊλί ταμπούρ) και του Μουσικού Χωριού που μας επέτρεψε να δοκιμάσουμε προτάσεις και συνδυασμούς απίθανους σε οποιαδήποτε αλλη μουσική πλατφόρμα.

Τι σημαίνει το διεθνές ενδιαφέρον για τους Ελλήνες μουσικούς της μπαροκ μουσικής;

Σημαίνει, πέραν απο τα προφανή που δυστυχώς δεν ειναι πια και αυτονόητα, πως υπάρχει πλέον μια μεγαλύτερη ευκολία ή εστω ενα επιπλεον ερέθισμα για να βγούμε απο το καλλιτεχνικό μας κουκούλι.

Πως προέκυψε η ενασχόληση σου με το τσέμπαλο;

Αρχισα με γαλλικά και πιάνο όπως όλος ο κόσμος... Στην συνέχεια το ενδιαφέρον μου για την ζωγραφική και την ποίηση της εποχής του μπαρόκ με οδήγησε απο περιέργεια σε ένα μικρό καμαράκι-γιάφκα του ωδείου Ατενέουμ. Εκει, στην τάξη τσεμπάλου της πρώτης μου Δασκάλας, Μαργαρίτας Δαλμάτη, μουσικού και ποιήτριας, έγινε το βήμα χωρις επιστροφή.

Ποιες είναι οι μουσικές σου αναφορές;

Μου αρέσει ο Peter Gabriel, η Laurie  Anderson, οι Carter the Unstoppable Sex Machine, οι Tiger Lillies, η Πλάτωνος, ό,τι μου εχει μείνει στο αυτί απο την παιδική μου ηλικία.

Το 1599 ο νεαρός Th. Dallam μαζεύει εσπευσμένα τα απαραίτητα για ένα ταξίδι προς το άγνωστο (μια ντουζίνα μαντηλάκια, στρίφωμα για καλτσοδέτες, γλυκό κομπόστα...) και μπαρκάρει μεταφέροντας ένα εκκλησιαστικό όργανο, δώρο της Βασίλισσας Ελισσαβετ στον Σουλτάνο Μωάμεθ Γ´. Λίγα χρόνια αργότερα ο Th. Coryat ξεκινάει απο το Λονδίνο, και αφου περάσει Γαλλία και Ιταλία - απο όπου θα εισάγει την χρήση του πηρουνιού (οι συμπατριώτες του δεν θα συγκινηθούν ιδιαίτερα και θα συνεχίσουν να τρώνε με τα χέρια για περίπου εκατό χρόνια ακόμη) κάνει στροφή προς Ανατολάς και φτάνει με τα πόδια μέσω Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη και ακόμη πιο πέρα, ως την Ινδία όπου θα πεθάνει απο δυσεντερία το 1617. Οπως ο Rimbaud στην Αιθιοπία, έτσι αυτοί και άλλοι Άγγλοι περιηγητές θα συναντήσουν στο Λεβάντε το(ν) Άλλο. Στο δικό μας μακρινό αυτό ταξίδι κρατήσαμε ως νόστιμον ήμαρ την συλλογή "Lachrimæ" του κατεξοχήν συνθέτη της ελισσαβετιανής μελαγχολίας, J. Dowland. Αντίπαλο δέος η κοσμική οθωμανική μουσική - Le dérèglement de tous les sens. Από το Λονδίνο με προορισμό την Κωνσταντινούπολη... μία σύζευξη Ανατολής και Δύσης μέσα από τις διηγήσεις τους...

LATINITAS NOSTRA, Ένας Άγγλος ταξιδευτής στο Λεβάντε from Marina Christodoulou on Vimeo.

Φεστιβάλ Αθηνών, Πειραιώς 260, Κτίριο Δ, στις 23/6. Έναρξη: 21.00. Είσοδος: ΑμεΑ-5€, Ανέργων-5€, Φοιτητικό/Άνω των 65-10€, Μειωμένο: 15€, Κανονικό: 20€.

 "Ενας ´Αγγλος ταξιδευτής στο Λεβάντε"

Σύλληψη: Ανδρέας Λινός, Μάρκελλος Χρυσικόπουλος

Σπύρος Σακκάς - αφήγηση

Latinas Nostra

Ευγένιος Βούλγαρης - Γιαϋλί Ταμπούρ, φωνή

Γιάννης Μεσσαλάς - Γιαϋλί Ταμπούρ

Σέργιος Βούλγαρης - Κρουστά

Θύμιος Ατζακάς - Ούτι

Νίκος Παραουλάκης - Νέυ

Απόστολος Τσαρδάκας - Κανονάκι

Νίκος Σπανός - κοντρατενόρος

Ανδρέας Λινός, Ηλέκτρα Μηλιάδου, Νικολέττα Χατζοπούλου, Ιάσων Ιωάννου, Δημήτρης Τίγκας - Βιόλες da gamba

Θοδωρής Κίτσος - Λαούτο

Μάρκελλος Χρυσικόπουλος - εκκ. όργανο, τσέμπαλο

Κείμενα: Th. Dallam, H. Blount, G. Sandys, Th. Coryat

Μτφ. Νίκος Σπανός

Μουσική: J. Dowland, A. Holborn, κοσμική οθωμανική μουσική, αυτοσχεδιασμοί.