Μουσικη

Ο ζόφος, η ορχήστρα και ο Τζόνι Ντεπ

Anna Von Hausswolff - Dead Magic, Sly5th Ave - The Invisible Man - An Orchestral Tribute to Dr. Dre, Jack White - Boarding House Reach

Μάκης Μηλάτος
ΤΕΥΧΟΣ 653
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Anna Von Hausswolff - Dead Magic
Αν ο Ντράγιερ έκανε σήμερα κινηματογράφο θα της ζητούσε να του γράψει σάουντρακ. Η σκανδιναβική αντίληψη για το «έγκλημα και την τιμωρία» που έδινε το παρόν στις ταινίες του είναι η κεντρική ιδέα και στο 4o άλμπουμ της Anna Von Hausswolff. Δεν είναι τυχαίο πως ηχογραφήθηκε -ως επί το πλείστον- στην εκκλησία Marmorkirken της Κοπεγχάγης, γνωστή ως “the Marble Church”, μία από τις μεγαλύτερες της Σκανδιναβίας, που διαθέτει ένα εντυπωσιακό εκκλησιαστικό όργανο που χρησιμοποιήθηκε πολύ στο δίσκο. Η ιδέα εδώ δεν έχει να κάνει με τον Θεό (τουλάχιστον άμεσα) αλλά με τη μαγεία και για το πώς η ζωή μας (θα) είναι κόλαση χωρίς αυτή την πανάρχαια τέχνη. Ένα δύσβατο τοπίο περιγράφεται ηχητικά, ένας κόσμος που χωρίς τη μαγεία δεν μπορεί να ξεφύγει από το ζόφο της βίας, του αίματος, της αμαρτίας, της σκληρής πραγματικότητας. Μια χαραμάδα αισιοδοξίας στο τέλος φωτίζει λίγο ένα σκληρό στη δομή του και σκοτεινό άλμπουμ, αλλά φτιαγμένο εξαιρετικά από μία γυναίκα που μας έχει αποδείξει πως ξέρει και μπορεί να βυθίζεται στο σκότος.


Sly5th Ave - The Invisible Man - An Orchestral Tribute to Dr. Dre
Ένα από τα πράγματα που μου ήρθαν στο μυαλό όταν άκουσα αυτό το πρότζεκτ είναι οι στίχοι του Χριστιανόπουλου από τη φωνή του Σαββόπουλου: «Τι να τα κάνω τα τραγούδια σας, είναι πολύ ζαχαρωμένα, ταιριάζουν σε σοκολατόπαιδα, μα δεν ταιριάζουνε για μένα. Τι να τα κάνω τα τραγούδια σας, ποτέ δεν λένε την αλήθεια, ο κόσμος υποφέρει και πονά και σεις τα ίδια παραμύθια». Σκέφτηκα επίσης τον Quincy Jones, τον Isaac Hayes ή τον John Barry να διευθύνουν ορχήστρες ή τον Barry White με την περίφημη Love Unlimited Orchestra. Και εξηγούμαι… Ο συνθέτης, ενορχηστρωτής και παραγωγός Sly5th Ave ξεκίνησε να δουλεύει πάνω στα τραγούδια του Dr. Dre για μια φιλανθρωπική εκδήλωση. Διασκεύασε τις συνθέσεις του για ορχήστρα και τώρα αυτό το πρότζεκτ κατέληξε σε δίσκο. Το πνεύμα και η αισθητική του άλμπουμ έχει άμεσες αναφορές στη δουλειά που είχαν κάνει στις δεκαετίες του ΄70 και του ’80 τα ονόματα που προανέφερα, ικανοποιώντας τότε την ανάγκη μιας ανερχόμενης αστικής τάξης αφροαμερικανών να ακούσει και να καταναλώσει κάτι που θεωρούσε πιο κομψό, πιο καλόγουστο (από τη μαύρη μουσική του δρόμου) και -ίσως- πιο κοντά στο class της κλασικής μουσικής. Αυτό όμως που γέννησε τότε μία κοινωνική συνθήκη, φαίνεται τώρα εντελώς παράταιρο καθώς οι αφροαμερικανοί ζουν πάλι σε περίοδο κοινωνικών αποκλεισμών, με το Black Lives Matter να κυριαρχεί. Ο Sly5th Ave έκανε καλή δουλειά (αλλά όχι και σπουδαία) που όμως δείχνει να είναι έξω από το πνεύμα της εποχής.


Jack White - Boarding House Reach
Έχω χρησιμοποιήσει ξανά αυτή την παροιμία εδώ αλλά να που πάλι ταιριάζει γάντι: «Απορία ψάλτου βηξ» (που σημαίνει: όταν ο ψάλτης βρίσκεται σε αμηχανία, ξεροβήχει και καλά πως καθαρίζει το λαιμό του). Η συνθετική αμηχανία του Jack White είναι εμφανής στα περισσότερα τραγούδια αυτού του δίσκου και γι’ αυτό διαρκώς ξεροβήχει, δηλαδή καταφεύγει στη φόρμα της rock/blues/funk ιστορίας για να βρει διέξοδο. Κι επειδή -ως γνωστόν- το ένδοξο παρελθόν το ξέρει απ’ έξω κι ανακατωτά, σώζει την παρτίδα κρυπτόμενος πίσω από το δάχτυλό του. Η εποχή των White Stripes θα μείνει στην ιστορία του rock ‘n’ roll, αλλά η σόλο καριέρα του μπάζει από παντού και στο τέλος ίσως γίνει κάτι σαν τον Τζόνι Ντεπ (τον οποίο όλο και περισσότερο μου θυμίζει). Θα είναι ο πολλά υποσχόμενος που δεν κατόρθωσε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες κι έμειναν το στιλ και η μανιέρα.