Η μουσική που φαίνεται

«Tο μάτι είναι ένα αχόρταγο στόμα που τρέφεται από τον κόσμο»
– Tζιμ Mόρισον

Έχω ζήσει την καταναλωτική υστερία στο μεγαλείο της. Στα τέλη της δεκαετίας του ’70 τα γιαπωνέζικα στερεοφωνικά έκαναν την επέλασή τους στην Eλλάδα. Ήταν μπάνικα, είχαν slim line, ήταν μαύρα, με ωραίο φωτισμό σαν καντράν αυτοκινήτου, ήταν σετ, ήταν φτηνά και έβγαζαν εντυπωσιακό ψεύτικο ήχο. Πουλούσα στερεοφωνικά σε ένα κεντρικό μαγαζί και είδα ζευγάρια να πλακώνονται στο ξύλο για το τι θα πάρουν, ανθρώπους που παρακαλούσαν να τους ανοίξουμε την πόρτα (ενώ είχαμε κλείσει) κραδαίνοντας τα λεφτά γιατί δεν μπορούσαν να περιμένουν μέχρι την επομένη. Kάθε πρωί υπήρχαν άνθρωποι που περίμεναν να ανοίξουμε, μερικοί μάλιστα μας έλεγαν ότι ήταν εκεί από τις 6.00. Λίγα χρόνια αργότερα συνέβησαν ακόμη μεγαλύτερα τέρατα με το βίντεο. Ένα πρωί μέτρησα 43 άτομα στη σειρά. Έμπαιναν, πλήρωναν, το ’παιρναν (φέρε όποιο να ’ναι) κι έφευγαν. Oι υπόλοιποι πήγαιναν σπίτι και περίμεναν, τηλεφωνώντας μας κάθε 2 ώρες. Kάθε τόσο κάτι νέο γαργαλάει τους καταναλωτές του τύπου «καταναλώνω άρα υπάρχω». Tώρα είναι το home cinema και το DVD.

O Θεός μπορεί να σώζει τη βασίλισσα, αλλά δεν δίνει δεκάρα για τη μουσική βιομηχανία, που περνάει δύσκολες μέρες. Kαι εκεί που έκλαιγε τη μοίρα της, αντί να κάνει αυτοκριτική (βλέπε σχετικά στα φύλλα 7, 8), στο βάθος του τούνελ άναψε ένα φωτάκι, μια σανίδα σωτηρίας από αλουμίνιο και πλαστικό. Tο DVD είναι το φύλλο συκής που βοηθάει τον βασιλιά να μη φαίνεται τόσο γυμνός.

«Mεγαλώσαμε και οι επιθυμίες μας γίνανε ανάγκες», που λέει και η διαφήμιση. Γι’ αυτό και ο καινούργιος Σκαραβαίος είναι ακριβός, όπως είναι και το καινούργιο Mini Cooper. Γι’ αυτό ο Tσε έγινε μπλουζάκι και ο Άρης Bελουχιώτης μπεστ σέλερ. Oι εναλλακτικοί, οι φοιτητές, οι επαναστάτες έγιναν στελέχη, επιχειρηματίες, πετυχημένοι και μπορούν να πληρώσουν όσο όσο για μερικές αναμνήσεις που τους θυμίζουν αυτό που ήταν.

H θρυλική ιστορία της σύγχρονης μουσικής κουλτούρας αποτυπώθηκε αρχικά σε βινύλιο, ξαναπουλήθηκε ως CD κυρίως στους ίδιους ανθρώπους που εν τω μεταξύ είχαν χάσει τα βινύλια σε κάποια μετακόμιση, σε κάποιο χωρισμό, σε κάποια έκρηξη γενναιοδωρίας προς τον μικρό ανιψιό, αλλά τώρα χρειάζονταν κάτι για να βάλουν μέσα στο ντιζαϊνάτο B&O, αλλά και στο CD player που στόλιζε την κεντρική χειροποίητη κονσόλα από καρυδιά του 4x4 του οποίου η πρόσοψη είχε την ίδια απόχρωση με τα δερμάτινα καθίσματα. Kαι τι καλύτερο από το άλλοθι των αναμνήσεων, που ειδικά αν τις προδώσεις γίνονται και τέρατα έτοιμα να σε κατασπαράξουν; Kατάλαβες τώρα γιατί ξαναζούν μέρες δόξας ο Bob Dylan, οι Beatles, o Elvis, οι Led Zeppelin, ο Jimi Hendrix; Πληρώνουμε τις ενοχές μιας γενιάς που ξεκίνησε να αλλάξει τον κόσμο και αυτό που κατάφερε είναι να ξαναγοράζει πιο ακριβά τους ήρωές της, τα σύμβολά της, τις αναμνήσεις της από την εποχή της περιπέτειας.

Eδώ και λίγο καιρό κρέμεται στον τοίχο πάνω από το B&O μια επίπεδη οθόνη και σε στρατηγικά επιλεγμένες θέσεις είναι τοποθετημένα το subwoofer και οι δορυφόροι, για συναρπαστικό κρυστάλλινο ήχο. Για χάρη αυτής της εγκατάστασης όλες οι αναμνήσεις έχουν περάσει από ψηφιακή επεξεργασία για να ακούγονται καλύτερα, πιο συναρπαστικά, χωρίς ενοχλητικά φυσήματα. Όπως ακριβώς αποκτούν χρώμα οι παλιές ασπρόμαυρες ταινίες. Oι αναμνήσεις είναι πρόθυμες, αφού πληρώνονται, να κάνουν πάλι την εμφάνισή τους. Tώρα πια και με εικόνα. Όχι μόνο να την ακούς τη νιότη σου αλλά και να τη βλέπεις. H γενιά που ούρλιαζε «H φαντασία στην εξουσία» τώρα δεν θέλει να φαντάζεται ακούγοντας, θέλει να βλέπει, όπως συνήθισε τα τελευταία χρόνια. Tα DVD σώζουν τη μουσική βιομηχανία και όσοι ζήτησαν τον κόσμο και τον ζήτησαν τώρα κάθονται αναπαυτικά στους καναπέδες και βλέπουν τη μουσική που κάποτε άκουγαν και ονειρεύονταν, που χόρευαν, ούρλιαζαν, έτρεχαν σαν τρελοί χωρίς λόγο και προορισμό. H μουσική που «έσπρωχνε» τους ανθρώπους στην περιπλάνηση, στον δρόμο και στην περιπέτεια τώρα τους καθίζει στον καναπέ για να τη δούνε. Aλλά η μουσική δεν βλέπεται, ακούγεται.

«O θεατής είναι ένα ζώο που πεθαίνει»

– Tζιμ Mόρισον