Μουσικη

Η λυρική τραγουδίστρια Κυβέλη Καστοριάδη μιλάει για τον πατέρα της

Πώς είναι να μεγαλώνεις με τον σημαντικότερο στοχαστή του 20ού αιώνα, Κορνήλιο Καστοριάδη

Γιώργος Δημητρακόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 597
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Κυβέλη Καστοριάδη: Η λυρική τραγουδίστρια μιλάει για τον πατέρα της Κορνήλιο Καστοριάδη

Η Κυβέλη Καστοριάδηκόρη του Κορνήλιου Καστοριάδη γεννήθηκε στο Παρίσι. Άρχισε να παίζει πιάνο σε ηλικία πέντε χρόνων. Συνέχισε παίζοντας τσέμπαλο και δεκαπέντε χρόνων ξεκίνησε μαθήματα τραγουδιού στο Ωδείο Ραχμάνινοφ. Πήρε το δίπλωμά της στην Κλασική και Αγγλική φιλολογία στο πανεπιστήμιο Paris-X Nanterre, χωρίς να σταματήσει τα μαθήματα τραγουδιού. Προερχόμενη από το λυρικό ρεπερτόριο δοκιμάζει τη φωνή της σε ένα διαφορετικό τζαζ μουσικό σύμπαν και παίζει σε θέατρα του Παρισιού είτε με τζαζ σχήμα είτε με την παράσταση «Oh My Glotte!», που έγραψε μαζί με την υψίφωνο Audrey Bentley.

Ο πρώτος της προσωπικός δίσκος ηχογραφήθηκε στην Αθήνα ερμηνεύοντας Barbara, Jacques Brel, Léo Ferré, Joseph Kosma/Jacques Prévert, Georges Brassens/Louis Aragon κ.ά. με Έλληνες συντελεστές, την Ντόρα Μπακοπούλου στο πιάνο και τον Ηρακλή Βαβάτσικα στο ακορντεόν. Κυκλοφορεί από τη Μικρή Άρκτο με τίτλο «Sous le ciel de Paris» (Κάτω από τον ουρανό του Παρισιού). Αυτή την περίοδο ετοιμάζει ένα νέο άλμπουμ με το φίλο και συνεργάτη Ορέστη Καλαμπαλίκη, που ζει στη Γαλλία, και έχει ξεκινήσει να γράφει τραγούδια για έναν ακόμη δίσκο. Παράλληλα περιοδεύει στη Γαλλία με το μιούζικαλ «Oh My Glotte!» και δίνει συναυλίες στο Παρίσι συμμετέχοντας σε ένα jazz project όπου διασκευάζει σε τζαζ ελληνικά κομμάτια, όπως την «Περιμπανού».Μιλήσαμε μαζί της...

Κυβέλη Καστοριάδη

Η Κυβέλη Καστοριάδη μιλάει για τον πατέρα της Κορνήλιο Καστοριάδη

»Από μικρή ήξερα ότι ήθελα να γίνω τραγουδίστρια. Το είχα δηλώσε όταν ήμουν 6-7 ετών. Ο πατέρας μου ήταν πολύ χαρούμενος με αυτή την επιλογή. Μου ειχε πει όλα εντάξει, αν θέλεις να το κάνεις, αλλά πρώτα να πάρεις και το πτυχίο σου. Και αυτό έκανα. Χαιρόταν γιατί ήταν κάτι που ήθελε να κάνει και ο ίδιος, σύνθεση και διεύθυνση ορχήστρας. Όταν ήταν δεκατεσσάρων ετών είχε πάρει μαθήματα στο Ωδείο Αθηνών. Έχω κάποιες παρτιτούρες του.

»Στο σπίτι με τους γονείς μου ακούγαμε από βινύλια και κασέτες πολλή κλασική, είτε ορχηστρικά είτε όπερα, γαλλικό τραγούδι και τζαζ, ονόματα όπως οι Μiles Davis, Thelonious Monk, Keith Jarrett.

»Έζησα με πατέρα μου μέχρι τα 17 μου. Θυμάμαι κάποια στιγμή να συζητάμε, μόλις είχα αρχίσει τη φιλοσοφία στο σχολείο και δεν ξέρω πώς μου είχε έρθει γιατί είναι μια άποψη που σήμερα δεν με βρίσκει καθόλου σύμφωνη, αλλά είχα πει στον πατέρα μου, μα δεν βλέπω τι σχέση υπάρχει ανάμεσα σε σώμα και ψυχή, κατά πόσο αλληλοεπηρεάζονται. Στο τέλος της συζήτησης μου είχε πει πολύ γλυκά, κοίτα, εγώ δεν συμφωνώ με αυτό που λες αλλά είναι δικαίωμά σου. Σήμερα συμφωνώ απόλυτα μαζί του. Υπήρχε ελευθερία της σκέψης.

Η Κυβέλη Καστοριάδη μαζί με τους γονείς της Κορνήλιο Καστοριάδη και Ζωή Χριστοφίδου

»Η καθημερινότητα ήταν τακτοποιημένη με ρυθμό. Ήταν πολύ συγκεκριμένη η μέρα του. Είχε την ψυχανάλυση και τη γραφή. Το πρωί έγραφε, το απόγευμα ήταν με τους ασθενείς του. Σε καθημερινή βάση. Η μητέρα μου, ως αρχιτέκτων, είχε περιόδους που ήταν πιο πιεσμένη όταν είχε να τελειώσει ένα συγκεκριμένο πρότζεκτ.

»Θυμάμαι μια φράση που μου έλεγε ο πατέρας μου του Guillaum D’Orange. Ότι δεν είναι αναγκαίο να ελπίζεις για να ξεκινάς, ούτε να επιτυγχάνεις για να επιμένεις. 

»Αυτά που ψάχνει κανείς σε μια λυρική και μια κλασική φωνή δεν είναι τα ίδια. Υπάρχει ένας λόγος που η λυρική φωνή λέγεται μπελκάντο. Η ομορφιά ως φόρμα είναι ένα από τα βασικά κριτήρια. Ενώ στην τζαζ δεν χρειάζεται να είναι αψεγάδιαστη.

Κυβέλη Καστοριάδη

»Στο σπίτι υπήρχαν συχνά τραπεζώματα με διανοουμένους και κουβέντες σε μία σκερτσόζικη ατμόσφαιρα. Προτιμούσα να αποτραβηχτώ στο δωμάτιό μου να διαβάσω, αλλά ο πατέρας μου ζητούσε να μένω στο τραπέζι. Μερικές φορές στενοχωριόμουν γιατί βαριόμουν, τι να καταλάβει ένα παιδάκι 6 ετών από Καντ και Χάιντεγκερ. Παρόλα αυτά ενώ νομίζω πως κάτι πήρα από όλη αυτή την ατμόσφαιρα.

»Η ποπ κουλτούρα ήταν παρούσα στο σχολείο μέσα από κασέτες με τα αγαπημένα τραγούδια μιας φίλης. Κάποια μου άρεσαν, αλλά υπήρχαν και οι Ace Of Base. (γέλια) Οι Βeatles δεν άρεσαν στον πατέρα μου. Θυμάμαι, έλεγε πάντα γελώντας για το «Let it Be» ότι ήταν το τραγούδι της ετερονομίας, αντί για αυτό που ήθελε ο ίδιος, της αυτονομίας. Ένα τραγούδι που έλεγε let it be, ό,τι γίνει, δεν μιλάει για κάτι που εξαρτάται από μας.

»Ο δυτικός πολιτισμός εκεί που έχει φτάσει αυτή τη στιγμή δεν προσφέρει σε παραγωγή ιδεών αλλά μόνο στην κατανάλωση περισσότερων αγαθών. Αποκόβοντάς μας από την πνευματικότητα και κυρίως από τη φύση. Αν μείνω για πολύ καιρό στο Παρίσι, βλέποντας παντού μπετόν, καταρρέω εσωτερικά.

»Αν ζούσε σήμερα ο πατέρας μου θα μπορούσε να δώσει κάποιες κατευθύνσεις, αλλά αυτό που έλεγε πάντα ήταν, δεν μπορώ να σας πω εγώ ποια θα είναι η λύση, πρέπει να τη βρούμε όλοι μαζί. Και αυτό είναι το πιο δύσκολο από όλα. Γιατι απαιτεί χρόνο, κουράγιο, σκέψη.

»Όλα αυτά είναι γραμμένα στα βιβλία του. Το τι είδους κοινωνία θελουμε είναι κάτι που πρέπει να βρουμε όλοι εμείς. Εκεί γίνονταν και η σύνδεση με την ψυχανάλυση. Πίστευε πως μόνο όταν έχεις λύσει τα προσωπικά σου ζητήματα και στέκεσαι στα πόδια σου μπορείς να βοηθήσεις και τους άλλους.

»Ακόμη και η λέξη περιβάλλον (environment) δίνει την εντύπωση πως είναι γύρω μας σαν δευτερεύον ζήτημα, αλλά θα έπρεπε να επιλεγεί μια διαφορετική λέξη.

»Την τελευταία εικοσαετία έχει μειωθεί κατά 50% το ζωικό βασίλειο όχι σαν είδη αλλά σαν ποσότητα. Είναι κάτι που λείπει από τη σημερινή ατζέντα, σαν να μην υπάρχει σαν ζήτημα, την ώρα που οι συζητήσεις στη Γαλλία αυτή τη στιγμή ανάβουν για το το αν πρέπει να διδάσκεται η Ζαν Ντ’ Αρκ στα σχολεία.

»Η Λεπέν είναι πιο παρουσιάσιμη εντός εισαγωγικών από τον πατέρα της, αλλά η πραγματικότητα είναι πάντα η ίδια από πίσω. Το θέμα είναι ότι η δεξιά και η αριστερά, να μην κοροϊδευόμαστε, συζητούν θεματικές που αρχικά ήταν μόνο στην ακροδεξιά. Ανάμεσα σε αυτά που λένε ο Φιγιόν και η Λεπέν δεν υπάρχει τεράστια διαφορά. Ο Φιγιόν έχει πει ότι ο ίδιος είναι εναντίον της έκτρωσης. Αυτό που με ανησυχεί πολύ είναι ότι κάποιες ιδέες και ορολογίες που εδώ και 10 χρόνια ήταν περιορισμένες σε ένα μόνο χώρο σταδιακά μπαίνουν σε περισσότερους.

»Η μητέρα μου είναι πάντα δίπλα μου σε ό,τι και να κάνω. Δεν υπάρχει περίπτωση. Πρώτη και καλύτερη.

»Από μικρή, για κάποιο λόγο, την πρώτη μέρα που φτάνω στην Αθήνα πάντα στην αρχή παθαίνω κατάθλιψη και μετά είμαι πολύ καλά. Και μου αρέσει που είμαι εδώ. Δεν έχει να κάνει με την Αθήνα. Ίσως με παιδικές μνήμες. Με τη Σμυρνιά γιαγιά μου από το σόι της μητέρας μου που δεν υπάρχει πια. Ένας υπέροχος άνθρωπος, μαγείρευε πάρα πολύ καλά, μάζευε αμπελόφυλλα για να κάνει ντολμαδάκια κι ήταν κι αυτή πολύ χαρούμενη που ήθελα να γίνω τραγουδίστρια, καθώς τραγουδούσε ασταμάτητα όταν ήταν μικρή. Από τη μεριά της μάνας μου και της γιαγιάς μου έχω πάρει το dna της σωστής φωνής, γιατί ο πατέρας μου ήταν φάλτσος. (γέλια)

»Στο μιούζικαλ «Oh My Glotte!» παίζω την κακιά, εγωκεντρική λυρική τραγουδίστρια με αυστηρό βλέμμα, ενώ η Audrey είναι μια χαζή ντίβα του Broadway. Βρισκόμαστε σε παρασκήνια πριν από ένα gala και για κάποιο άγνωστο λόγο αποκτά η καθεμία τη φωνή της άλλης. Αυτή τραγουδά τζαζ κι εγώ λυρικό, υποτίθεται, και ξαφνικά ανοίγει το στόμα της και αρχίζουν βγαίνουν πολύ ψηλές νότες. 

«Sous le ciel de Paris»

Κυβέλη Καστοριάδη