O Lee Ranaldo των Sonic Youth μιλά για τo μουσικό ταξίδι με τους Callas

Δύο άντρες, δύο κορίτσια, μια γυναίκα και ένα υπερωκεάνιο που φτάνει από στιγμή σε στιγμή. Αυτός είναι ο σέξυ, πειραματικός, ασπρόμαυρος κόσμος της δεύτερης μεγάλου μήκους ταινίας «The Great Eastern» των Λάκη και Άρη Ιωνά (The Callas). Ένα έργο συμβατό με τo ουτοπικό ερωτικό σύμπαν του Ανδρέα Εμπειρίκου που κάνει πρεμιέρα στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στις 16 Δεκεμβρίου στο πλαίσιο του του προγράμματος μηνιαίων προβολών της Στέγης και του Flix.gr.

Εμπνευσμένη από το μυθιστόρημα του Ανδρέα Εμπειρίκου και γυρισμένη εξ ολοκλήρου στην Ύδρα, η δεύτερη ταινία των The Callas μετά το «Lustlands» έχει ως ήρωές της ανθρώπους από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις και ηλικίες που συγκεντρώνονται σ’ έναν σταθμό, περιμένοντας το υπερωκεάνιο «Μεγάλος Ανατολικός» για ένα ταξίδι προς αναζήτηση μιας νέας ουτοπικής κοινωνίας που θα βασίζεται στη φιλία, την αλληλεγγύη, τον αλληλοσεβασμό, τον έρωτα και τον πόθο. Όμως, οι ανθρώπινες αδυναμίες, το «τραύμα» που κουβαλάμε μέσα μας, η άβυσσος του έρωτα και η δίνη του ερωτευμένου, προκαλούν ανεξέλεγκτες καταστάσεις και εξελίξεις στο σταθμό. Η βασική πρωταγωνίστρια, η Ειρήνη, με τη ζωντάνια της, την ομορφιά της, τη σχεδόν αφέλειά της και τη μαγική δύναμη της νιότης, ανατρέπει την προκαθορισμένη τάξη και ροή των πραγμάτων, οδηγώντας τα στα άκρα.

Το ιδρυτικό μέλος των σπουδαίων Sonic Youth Lee Ranaldo υπογράφει την πρωτότυπη μουσική της ταινίας και λίγο πριν την άφιξή του στην Αθήνα για τη συμμετοχή του στην προβολή και τη live performance που θα ακολουθήσει μιλά για την ελληνική αυτή εμπειρία, τις βόλτες στους δρόμους της Αθήνας και της Ύδρας, τα μελλοντικά του σχέδια, το νέο του άλμπουμ, τον Τραμπ και την κοινωνικοπολιτική κατάσταση.

Photo by Jesper-Norström

Τι με εμπνέει σήμερα;  Μπορεί να είναι πρόσωπα, καλλιτέχνες, μουσικοί, τα νέα παιδιά, οι γάτες, η αγάπη και η οικογένεια, το φως και η σκιά, ποιήματα και ταινίες, όλα αυτά τα  ξεχωριστά στοιχεία που δίνουν αξία στη ζωή με τον ίδιο τρόπο που πάντα μου έδιναν έμπνευση. Τα πρόσωπα ή τα χρώματα μπορεί να αλλάζουν με τον χρόνο αλλά η διαδικασία της αναζήτησης είναι πανομοιότυπη όπως πάντα, και όλοι μπορούμε να τη βρούμε αρκεί να κοιτάξουμε γύρω μας.

Μου αρέσει η ελληνική κουλτούρα, οι άνθρωποι, το τοπίο. Στην Αθήνα περπατήσαμε στους δαιδαλώδεις δρόμους και ένιωσα τη ζωή και την ανθρωπιά ενός κόσμου ασκοτείνιαστου με κάποιο τρόπο από τιην συνεχόμενη κουβέντα για την κρίση.  

Στην Ύδρα χαζέψαμε την γκρίζα θάλασσα περπατήσαμε τις ατέλειωτες ανηφόρες, χτυπήσαμε τις καμπάνες σε κάποια από τις πολλές εκκλησίας της. Ο παπάς δεν ήταν και πολύ χαρούμενος με αυτό. Βρήκαμε το σπίτι του Leonard Cohen, κρυφοκοιτάξαμε το περιβόλι του και μέσα από τα παράθυρα το λιτό του δωμάτιο. 

Photo by Sage Ranaldo

Για τη συνεργασία μου με τους Callas; Eίδα μέρη από την ταινία και σύνθεσα μια σειρά από μουσικά στοιχεία που θεώρησα ταιριαστά με τη αδρό ασπρόμαυρο ύφος της ιστορίας, τους τα έστειλα να τα ακούσουν. Ένιωσα αμέσως πολύ κοντά στις εικόνες και τους βραδυκινούμενους βυθμισμένους στο ρόλο τους ήρωες. Στη συνέχεια επέλεξαν τα πιο ταιριαστά κομμάτια και τα σύνεδεσαν με τις εικόνες. Σκέφτηκα αμέσως ότι λειτούργησαν απολύτως ταιριαστά μαζί. 

Για την performance που ετοιμάζουν με τους Callas και τη σύμπραξη της γυναίκας του, visual artist Leah Singer σαν συνέχεια της ταινίας. Ακόμη είναι σε εξέλιξη. Το ταξίδι μου στην Αθήνα για την πρεμιέρα της ταινίας θα συνδυαστεί με την συγκεκριμένη συλλογική ιδέα για τη διαμόρφωσή της.

Η κληρονομιά των Sonic Youth; To αποτέλεσμα της 30χρονης κοινής μας δράσης διαρκεί μέχρι σήμερα. Στο μυαλό του κοινού που παρακολούθησε τις συναυλίες μας, στα πικάπ των ακροατών σε κάθε γωνιά του  κόσμου και στο μουσικό μας αρχείο που συνεχίζουμε να σκαλίζουμε για ακυκλοφόρητα κομμάτια εδώ κι εκεί που μπορεί να παρουσιάζουν ενδιαφέρον.  

Αισθάνομαι τυχερός που υπήρξα μέρος ενός γκρουπ σαν τους Sonic Youth, σαν κάτι σημαντικότερο από τον καθένα μας ξεχωριστά ή ακόμη και από τους 4 μας -ή και 5 μερικές φορές- μαζί. Δεν είχε το τέλος ενός παραμυθιού αλλά ήταν πάντα ξεκάθαρο ότι κάποτε αυτό θα ερχόταν. Συνεχίζουμε όλοι μας να δημιουργούμε και να εξερευνούμε νέους δρόμους και πιστεύω πως κανείς μας δεν κοιτάει πίσω νοσταλγικά. Κοιτάμε μπροστά, με νέα σχέδια.

Έχω ολοκληρώσει ένα νέο άλμπουμ με τίτλο «Electric Trim», για το οποίο είμαι ενθουσιασμένος. Αναμένεται να κυκλοφορήσει μέσα στον Απρίλιο του 2017.  Περιέχει μερικά από τα καλύτερα τραγούδια που έχω γράψει και ήχους που δεν μοιάζουν με οτιδήποτε έχω κάνει πριν. Συνεργάστηκα για αυτό με τον παραγωγό και μουσικό από τη Βαρκελώνη Raul Refree Fernandez και στιχουργικά  με τον αμερικανό συγγραφέα Jonathan Lethem.

Σε έναν νέο μουσικό θα έλεγα σήμερα να έχει πίστη στην επιλογή του και ότι κάνει να το κάνει για την αγάπη, την έκσταση όχι για το χρήμα ή τη φήμη τα οποία μπορούν να φανούν ολισθηρά. Φαντάσου ότι μπορεί να εξακολουθείς να γράφεις μουσική για 3 δεκαετίες ή και περισσότερο ανεξάρτητα από την αποδοχή του κοινού. Αν αυτή η σκέψη σου φαίνεται  αποθαρρυντική ή αδύνατη, τότε ξέχασε το και κάνε μια κανονική δουλειά.  

Τι σημαίνει να συγκαταλέγεσαι στους κορυφαίους κιθαρίστες του κόσμου; Τίποτε απολύτως, είναι απλώς μια ιστορία από ένα περιοδικό. Δεν είμαι στα αλήθεια ένα πολύ καλός εντός εισαγωγικών κιθαρίστας. Απλώς βρήκα τον δικό μου παίξιμο δημιουργώντας το προσωπικό μου ύφος.

Οι μουσικοί φίλοι; Από που να ξεκινήσω; Προστίθενται συνεχώς καινούργιοι, είναι σαν μια μεγάλη κοινότητα, σαν το ρεύμα ενός ποταμού στον οποίο βούτηξα πολλά χρόνια πριν και τώρα ακολουθώ μαζί με μερικούς από τους πιο σπουδαίους μουσικούς της γενιάς μου. Τα μέλη του συγκροτήματός μου είναι όλοι στενοί συνεργάτες, αλλά νέοι εμφανίζονται κατά καιρούς με νέες πάντα ενδιαφέρουσες μουσικές ιστορίες για να μοιραστούμε. Σε ένα διαρκώς αναπτυσσόμενο μουσικό σύμπαν.

Τη Νέα Υόρκη στα τέλη των 70s και στις αρχές των 80s την έχω στο μυαλό μου σαν ένα άγριο μέρος όπου κάποιοι εξαιρετικοί πειραματιστές εξερευνούσαν τα όρια της μουσικής, της τέχνης, του πολιτισμού γενικότερα, γεννώντας νέες φόρμες και ήχους. Σε ένα εξαιρετικά δημιουργικό μομέντουμ. Η πόλη ήταν μια απομονωμένη νησίδα στον πλανήτη πριν την έλευση του διαδικτύου και τα συμπαρομαρτούντα και στα αλήθεια για μεγάλο διάστημα ότι συνέβαινε στη Νέα Υόρκη έμενε στη Νέα Υόρκη. Σαν ένα χωνευτήρι όπου νέες ιδέες γεννιόντουσαν παντού στην πόλη και κάθε βράδυ δημιουργούσαν συναρπαστικούς νέους ήχους, νέα οράματα.  

Photo by Heidi Uutela

Τόσο η disco όσο και το punk  εκείνη την περίοδο προκλήθηκαν από την ίδια δυσφορία για  το στάτους κβο της εποχής. Σαν μια ανάγκη για κάτι άλλο. Και τα δύο ηδονιστικά αλλά με διαφορετικούς τρόπους. 

Συμμετείχαμε ενεργά σε ό,τι συνέβαινε γύρω μας. Θέλαμε να είμαστε κάτι περισσότερο από παρατηρητές, να συνεισφέρουμε με τον δικό μας τρόπο. Θέλαμε να ανεβούμε στη σκηνή και να τους γυρίσουμε το μυαλό. Χωρίς αίσθηση της ιστορικότητας ή της δημιουργίας ενός μύθου. Είχαμε μόνο ηλεκτρικές κιθάρες και απόλυτη αίσθηση ελευθερίας.

Ο ρόλος του καλλιτέχνη είναι ίδιος σε κάθε εποχή. Να αντικατοπτρίζει τον κόσμο και την αλήθεια με τα δικά του μάτια. Σήμερα πρέπει να τον αντανακλά και να αντιδρά σε κάθε συντηρητική  κίνηση απομονωτισμού των νέων δεξιών συντηρητικών κινήσεων που εξαπλώνονται παντού. Επιδιώκοντας  μελλοντικές αξίες, ανθρώπινα δικαιώματα, κοινές δράσεις, μια παγκόσμια κουλτούρα ξεφεύγοντας από μια αντίληψη της λευκής υπεροχής που παραπέμπει στην εποχή των δεκαετιών του 40 και του 50. 

Για την επικράτηση του Τραμπ στις πρόσφατες εκλογές; Bλέπω σκοτάδι όχι μόνο στην Αμερική αλλά σε πολλά μέρη σε όλο τον κόσμο. Είμαι θλιμμένος και θυμωμένος και σίγουρα #notmypresident.

Τι ακολουθεί; Το νέο μου άλμπουμ, νέες συναυλίες, νέοι πίνακες, ελπίζοντας διαρκώς για νέες εικόνες να ξεδιπλώνονται μπροστά στα μάτια μου και πολλά ακόμη χρόνια δημιουργικής δουλειάς.  

Photo by Bruno Galindo

Με αφορμή την συνεργασία τους για το soundtrack της ταινίας οι The Callas μαζί με τον Lee Ranaldo (Sonic Youth), παρουσιάζουν για πρώτη φορά, σε ένα ενιαίο πρόγραμμα με την προβολή του «The Great Eastern», το live performance που έχουν δουλέψει από κοινού τα τελευταία δύο χρόνια, σε επιμέλεια της Νάντιας Αργυροπούλου. 

The Great Eastern / Σενάριο - Σκηνοθεσία: Λάκης Ιωνάς και Αρης Ιωνάς (The Callas) / Διεύθυνση Φωτογραφίας: Δημήτρης Κοτσέλης / Ηχος: Νίκος Τριανταφύλλου / Πρωτότυπη Μουσική: Lee Ranaldo & The Callas / Art Supervisor: Νάντια Αργυροπούλου / Cast: Δημήτρης Πολιτάκης (Αντρέας), Ηρώ Σοφουλάκη (Ειρήνη), Κάτια Δημοπούλου (Λώρα), Βαλίσια Οντέλ (Σάρα), Ηλίας Παπαζαχαρίας (Ηλίας) / Παραγωγοί: Λάκης Ιωνάς και Αρης Ιωνάς / Παραγωγή: The Studio Art Projects / Σε συμπαραγωγή με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, την HAOS Film, και την Athens Filmmakers' Coop / Executive Producer: Βένια Βέργου / Με την υποστήριξη του DESTE Foundation for Contemporary Art και του Λεωνίδα Εμπειρίκου.

Πρεμιέρα: Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου

Ακολουθεί live performance των The Callas μαζί με τον Lee Ranaldo (Sonic Youth) και party

Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Συγγρού 107, 210 900 5 800

Έναρξη: 20.30. Eίσοδος

Κανονικό: 10 €

Μειωμένο, Φίλος ή Μικρή Παρέα (5-9 άτομα): 8 €

Μεγάλη Παρέα (10+ άτομα): 7 €

ΑΜΕΑ, Συνοδός ΑΜΕΑ & Άνεργοι: 5 €

Γραμμή εισιτηρίων

Τ.: 210 900 5 800

Δε-Κυρ 09:00-21:00

Γραμμή Φίλων της Στέγης

Τ.: 213 017 8200

Δε-Κυρ 09:00-20:00