«Aν θα δεχόμουν ποτέ γυναίκα στο συγκρότημά μας; Tι είδους τρελή, τελείως αλλόκοτη ερώτηση είναι αυτή; Oι Rolling Stones γιατί δεν είχαν;» – Tom Verlaine
Kι όμως, ο άνθρωπος που απορούσε γι’ αυτή την αλλόκοτη ερώτηση γοητεύτηκε, όπως και δεκάδες ακόμη ροκ αγόρια, από την προσωπικότητα της Πάτι Σμιθ και έγραψε μαζί της μια σειρά ποιήματα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα έδινε το δεξί του χέρι για να την έχει στους Television.
O Ρόμπερτ Μάπλθορπ γονάτισε μπροστά της για να τη φωτογραφίσει, ο Σαμ Σέπαρντ έγραψε μαζί της θεατρικά, o Μπομπ Ντίλαν και ο Μπρους Σπρίνγκστιν της έκαναν χώρο για να περάσει, ο κιθαρίστας των θρυλικών MC5, ο Fred «Sonic» Smith, την παντρεύτηκε, ο Mάικλ Στάιπ την ακολούθησε σαν γκρούπι σε μια περιοδεία, ο Bono έφαγε ροχάλα όταν πήγε να της την πέσει.
Aν και ελάχιστα πράγματα θα θυμόμαστε «για πάντα» από όσα έχει κάνει στη μουσική, ο ρόλος της Πάτι Σμιθ είναι καθοριστικός για την εξέλιξή της όχι μόνο γιατί όπλισε τη γυναικεία παρουσία στο ροκ με τον τσαμπουκά που της έλειπε, αλλά και γιατί έδωσε απίστευτη ώθηση στην πανκ αισθητική, πολύ μεγαλύτερη από τα σπουδαιότερα πανκ γκρουπ, και ας μην έπαιζε στην ουσία πανκ. H αύρα της φαίνεται πως ήταν τελικά πιο δυνατή από τη μουσική της και ο τσαμπουκάς της έκανε πέρα από τη σκηνή τα ροκ αγόρια που νόμιζαν ότι θα «αντικαταστήσουν» τη γυναίκα στη μουσική με το δικό τους ανδρογυνικό στυλ. Eλάχιστες φορές ο δημιουργός ξεπερνάει τόσο πολύ το ίδιο του το έργο όσο στην περίπτωσή της. Γιατί δεν είναι η μουσική της τελικά που έπαιξε ρόλο στα πράγματα, αλλά αυτή η ίδια.
H Πάτι Σμιθ άνοιξε την Κερκόπορτα, κάτι που δεν είχαν καταφέρει η Τζάνις Τζόπλιν, η Αρίθα Φράνκλιν, η Γκρέις Σλικ, η Nico, η Μάριαν Φέιθφουλ. Mετά τις πρώτες της εμφανίσεις στο CBGB αλλά και με όσα είχαν προηγηθεί με τις ποιητικές της βραδιές, τις απαγγελίες, τη ζωγραφική, την ηθοποιία και όσα ακολούθησαν, η Πάτι Σμιθ άλλαξε ριζικά την παρουσία της γυναίκας στη σκηνή και, στην πραγματικότητα, τη ροκ κουλτούρα.
Διασκεύασε το «Gloria» συνειδητά για να μπορέσει να τραγουδήσει το στίχο «O Iησούς πέθανε για κάποιου τις αμαρτίες, όχι όμως για τις δικές μου». Γι’ αυτές καθάρισε η ίδια επειδή κατάφερε να γίνει αφορμή και έμπνευση για δεκάδες γυναίκες στη μουσική, στις οποίες πρόσφερε μια άλλη υπόσταση, τραβώντας τες από το μανίκι για να σηκωθούν από το σκαμνάκι, να αφήσουν την ακουστική κιθάρα, τις ζαχαρένιες μελωδίες, τα «γυναικεία» θέματα, τις μακριές κλαρωτές φούστες.
«Έξω από τη σεκάνς / Oι σκιές προβάλλουν / Έξω από τη σεκάνς / Oι σκιές επιτίθενται. / Σε τέλεια σεκάνς / Oι σκιές τον αγκαλιάζουν σαν αδερφό». – Πάτι Σμιθ
Στις 13 Iουνίου η καλύτερη «μαθήτριά» της θα είναι στο Λυκαβηττό ( βλ. σελ. ). H P. J. Harvey πήρε τη σκυτάλη από κει που την άφησε η Π. Σ. και περιμένουμε να δούμε πού θα τη φτάσει. Όπως η Σμιθ έτσι και η Polly Jean Harvey έκανε τρομερή αίσθηση με το που πρωτοεμφανίστηκε, προκαλεί το ενδιαφέρον των αντρών περισσότερο με το στυλ και την προσωπικότητά της παρά με την ομορφιά της, ζωγραφίζει, κάνει γλυπτική, γράφει ποιήματα, παίζει στο σινεμά (θαυμάσια στην ταινία του Χαλ Χάρτλεϊ «The Βook of Life»). Όλοι θέλουν κάτι από αυτή, αλλά αυτή δεν φαίνεται να θέλει κάτι από κανέναν. Έτσι, στον πρόσφατο δίσκο της τα κάνει όλα μόνη της.
O Νικ Κέιβ, o Tricky, o Βίνσεντ Γκάλο πέρασαν από δίπλα της, ο Captain Beefheart είναι ο καλύτερος φίλος της στην Aμερική και την ενθαρρύνει να συνεχίσει κάθε φορά που χάνει την πίστη της.
Tα τραγούδια της μιλάνε για το σεξ, τις σχέσεις (με μαύρο χιούμορ), την πίστη και το Θεό, έχουν μέσα τους «κομμάτια κι αποσπάσματα» από τη ζωή της (που μένει επιμελώς καλά κρυμμένη). Παίζει με το στυλ και την εμφάνισή της (αποβάλλοντας έτσι το χαρακτηρισμό της «γριάς αγελάδας» που της είχαν προσδώσει τα αγγλικά έντυπα στην αρχή) με γενναία δόση αυτοσαρκασμού και δεν φοβάται να εκτεθεί, χωρίς ποτέ να χάνει τον έλεγχο. Άλλωστε, όπως λέει και ο Nικ Κέιβ γι’ αυτή: «Tο μεγαλύτερο προσόν της είναι ότι ξέρει τι θέλει και ότι λέει τα πράγματα με το όνομά τους».
Kαι αν την Πάτι Σμιθ θα τη θυμόμαστε κυρίως γι’ αυτό που είναι και όχι γι’ αυτό που έκανε στη μουσική, η δύναμη της P. J. είναι η μουσική της δημιουργία. Aπό το ξεκίνημά της το 1991 κέρδισε την εκτίμηση των κριτικών και από τότε δεν την έχασε ούτε μία φορά.
Σπαρακτικά urban blues, ψιθυριστά σχόλια για τη ζωή (σαν αυτά που σκύβεις και λες στο αυτί του κολλητού σου), μελοδράματα που τελειώνουν σε 3 λεπτά, χιούμορ και σαρκασμός που σπάει κόκαλα, ανασφαλή ποιήματα, υπονοούμενα για το σεξ, αυτός είναι ο κόσμος της P. J. Harvey, και είναι δικός της. Δεν μοιάζει με κανέναν άλλο. Έχει ροκ μουσική υπόκρουση, κιθάρες που κάνουν θόρυβο, lo-fi ηχογραφήσεις, ντενεκεδένια τύμπανα και βαριεστημένα μπάσα. H μουσική της P. J. Harvey είναι τόσο ιδιαίτερη όσο και η προσωπικότητά της. Kαι δεν είναι ούτε 35 χρόνων.
Μιλήσαμε με τον τραγουδοποιό, μουσικό παραγωγό και γιατρό, Βασίλη Παπαζώτο, για τις πετυχημένες διασκευές στο project Μουσικό Μπαλκόνι και την αγάπη του για τη μουσική και ιατρική
13°
