Μουσικη

O Bob Dylan μας κάνει καλύτερους

Μάκης Μηλάτος
ΤΕΥΧΟΣ 587
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ένας υπέροχος άλλος κόσμος. Φαίνεται πως τα τραγούδια του Bob Dylan μας έκαναν (μεταξύ άλλων) καλύτερους ανθρώπους, διαφορετικούς και με αισθητική αξιοπρέπεια, με επίγνωση του τι σημαίνει διάλογος και πώς γίνεται. Ο στοχασμός που περιέχουν μας βοήθησε να διαφέρουμε απ’ αυτόν το λούμπεν πολτό που βρίζει, τσαμπουκαλεύεται, φωνάζει, είναι διαρκώς στα κάγκελα, είναι βέβαιος πως έχει απόλυτο δίκιο κι όσοι διαφωνούν μαζί του άδικο.

Αυτές τις μέρες, με αφορμή τη βράβευση του Bob Dylan με το Νόμπελ λογοτεχνίας ξεκίνησε ένας ευρύς διάλογος στον οποίο και εγώ συμμετείχα και γι’ αυτό και τον παρακολούθησα αναλυτικά. Έγραψα και δημοσιοποίησα τη γνώμη μου, διάβασα δεκάδες υπέροχα κείμενα υπέρ ή κατά της βράβευσης σε έντυπα και site της Ελλάδας και του εξωτερικού, διατυπώθηκαν πολλές απόψεις στη σελίδα μου στο fb και είδα πολλές ακόμη γνώμες και απόψεις στις σελίδες άλλων. Είμαι απ’ αυτούς που διαφωνούν με τη βράβευση του Bob Dylan, αν και είμαι ένθερμος φίλος της τέχνης του, αλλά τελικά μέσα μου το «ποιος έχει δίκιο» κατέληξε να είναι δευτερεύον κι αυτό που μου μένει είναι η πραγματική χαρά και ικανοποίηση από το επίπεδο της αντιπαράθεσης και του διαλόγου, από το επίπεδο των κειμένων και των επιχειρημάτων. Καθώς –λίγο ως πολύ– κανείς δεν παραγνωρίζει την αξία και τη σπουδαιότητα της τέχνης και της ποίησης του Bob Dylan, η αντιπαράθεση έγινε κυρίως για το αν τελικά η τραγουδοποιία, ακόμη και στην πιο ποιητική της διάσταση, μπορεί να θεωρηθεί λογοτεχνία.

O Bob Dylan μας κάνει καλύτερους

Η απόφαση της Σουηδικής Ακαδημίας να βραβεύσει πέρυσι κείμενα ερευνητικής δημοσιογραφίας με λογοτεχνικές νύξεις και φέτος τη στιχουργία με ποιητική διάσταση πυροδότησε ένα διάλογο με αισθητική και αξιοπρέπεια για τη διεύρυνση της λογοτεχνίας και σε άλλα πεδία γραφής έξω από την «κλασική» ποίηση και πεζογραφία. Έχω συγκεντρώσει δεκάδες κείμενα που γράφτηκαν στον τύπο και στα sites και έχω διαβάσει εκατοντάδες απόψεις, θέσεις, διαφωνίες μουσικών, συγγραφέων, ακροατών, φίλων και όχι και τόσο φίλων του Bob Dylan και αισθάνομαι ότι όλο αυτό το υλικό είναι ένας υπέροχος κόσμος μέσα στον οποίο κατοικώ και τον οποίο συναναστρέφομαι.

Αν για οποιοδήποτε ανάλογο πολιτικό θέμα είχε ξεκινήσει μία αντιπαράθεση, θα είχαμε φτάσει τώρα, στα μπινελίκια, τις απειλές, στη βία και τις ύβρεις, στην υστερία και την παράνοια, στην καφρίλα, σε κείμενα χωρίς επιχειρήματα αλλά με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς, σε μία ακραία αντιπαράθεση όπου κανείς δεν ακούει κανένα και κανείς δεν αποδέχεται τη γνώμη του άλλου. Καθώς η πολιτική δεν έχει τίποτα ουσιώδες να πει και οι πολιτικοί κάνουν πολιτική με ατάκες, εξυπνάδες στο Twitter, άσκοπες και άσφαιρες αντιπαραθέσεις χωρίς θέσεις αλλά ό,τι να ’ναι, οι «ελληνάρες» ζουν και βασιλεύουν και κάνουν ό,τι θέλουν, δεν σέβονται κανόνες και κοινό βίο, κοκορομαχούν με όποιον τους πάει κόντρα, φλερτάρουν με την παραβατικότητα της καθημερινότητας και χρησιμοποιούν τη βία, το μίσος, τη χυδαιότητα και τη μαγκιά σαν τρόπο έκφρασης, η «υπόθεση Bob Dylan» μου φάνηκε μια όαση, ένα υπόδειγμα αντιπαράθεσης, ένας άλλος πολιτισμός που δείχνει πως ο κόπος της «ποίησης του rock» δεν πήγε χαμένος. Το «Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Bob Dylan» είναι το καλύτερο άλμπουμ που άκουσα αυτές τις μέρες και είμαι ευγνώμων.