Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για τον συλλογικό τόμο Μετάξι και Πορφύρα

Ο συλλογικός τόμος «Μετάξι και Πορφύρα: Ο κόσμος του βυζαντινού και μεταβυζαντινού υφάσματος», που εκδόθηκε τον Φεβρουάριο του 2023 από τις εκδόσεις Καπόν, υπό την επιμέλεια των Δρ. Πασχάλη Ανδρούδη, Δρ. Νικόλαου Βρυζίδη και Δρ. Μαριέλ Μαρτινιάνι-Ρεμπέρ, τιμήθηκε με Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών στην πανηγυρική συνεδρία της που πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Πέμπτης, 19 Δεκεμβρίου 2024.

Πρόκειται για μια εντυπωσιακή και υψηλής ποιότητας έκδοση, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, που μας μεταφέρει στον κόσμο του βυζαντινού και μεταβυζαντινού υφάσματος, μέσω της εξερεύνησης των διαφορετικών παραδόσεων οι οποίες αναπτύχθηκαν στην ανατολική Μεσόγειο, από την ύστερη Αρχαιότητα ως την Πρώιμη Νεότερη Εποχή. Η γεωγραφική μας θέση, στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, σήμανε ότι τόσο το Βυζάντιο όσο και αργότερα η Ελλάδα βρίσκονταν στη μέση των γραμμών του ευρασιατικού εμπορίου, με υφάσματα να φτάνουν στις τοπικές αγορές από Δύση και Ανατολή.

Η ομάδα των επιμελητών και συγγραφέων του τόμου, αποτελούμενη από μελετητές με αλληλοσυμπληρωματικά ενδιαφέροντα και εξειδικεύσεις, δημιούργησε έναν πολυποίκιλο επιστημονικό καμβά. Εκτός από τους τρεις συνεπιμελητές της έκδοσης (τον επίκουρο καθηγητή Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης ΑΠΘ, Πασχάλη Ανδρούδη, τον μεταδιδακτορικό ερευνητή ΑΠΘ και διδάσκον ΠΑΔΑ, Νικόλαο Βρυζίδη και την σημαντική Γαλλοελβετίδα ερευνήτρια του υφάσματος, Μαριέλ Μαρτινιάνι-Ρεμπέρ), συμμετείχαν επίσης με κείμενά τους οι Κωνσταντίνος Μ. Βαφειάδης, Φανή Καλοκαιρινού, Άννα Καρατζάνη, Χριστίνα Μέρη-Burbeck, Άννα Μπαλλιάν, Έλενα Παπασταύρου, Μαρία Σάρδη, Δάφνη Φίλιου και Warren T. Woodfin.

Αυτό το πνεύμα διεπιστημονικότητας διέπει το έργο «Μετάξι και Πορφύρα», που φιλοδοξεί να καλύψει ένα καίριο κενό στην υπάρχουσα ελληνική βιβλιογραφία, προσφέροντας μία σύνοψη τόσο των σημαντικότερων τοπικών παραγωγών, όσο και των υφαντών που έφταναν από Δύση και Ανατολή στις πολύβουες αγορές του Βυζαντίου και της οθωμανικής Ελλάδας.

Στόχος είναι η ανάδειξη της συγκεκριμένης όψης του υλικού μας πολιτισμού, τόσο σημαντικής αλλά και ακόμη άγνωστης στο ευρύτερο κοινό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, τα διάφορα κεφάλαια ξεδιπλώνουν πτυχές του οικονομικού, κοινωνικού, θρησκευτικού και καλλιτεχνικού γίγνεσθαι, οι οποίες διαπλέκονται στη μελέτη του υφάσματος ακριβώς όπως το στημόνι και το υφάδι του αργαλειού για την ύφανση πολυσύνθετων σχεδίων.

Η βράβευση του παρόντος τόμου αποτελεί την 15η για τις εκδόσεις Καπόν, που όπως δήλωσαν σε σχετική τους ανάρτηση στα social media: «[είναι] μια αναγνώριση που μας εμπνέει να συνεχίσουμε το έργο μας με την ίδια αφοσίωση».