Straight Edge: Η σκηνή και η υποκουλτούρα που προέκυψε από το hardcore punk, υποστηρίζει τη φυτοφαγία και τον εγκρατή τρόπο ζωής.
Το StraightEdge (μερικές φορές συντομεύεται ως sXe ή υποδηλώνεται με XXX ή X) είναι μια υποκουλτούρα του σκληροπυρηνικού πανκ: όσοι την ακολουθούν δεν πίνουν οινοπνευματώδη, δεν καπνίζουν και δεν κάνουν χρήση ψυχαγωγικών ναρκωτικών. Με λίγα λόγια, απορρίπτουν τις υπερβολές της πανκ υποκουλτούρας, η οποία περιλαμβάνει συνήθως περιστασιακό σεξ - το οποίο αποφεύγουν οι straight-edgers. Επίσης, πολλοί είναι χορτοφάγοι ή vegan, δεν καταναλώνουν καφεΐνη, ούτε παίρνουν συνταγογραφούμενα φάρμακα. Ο όρος “straight edge” οφείλεται στο κομμάτι “Straight Edge” του 1981 του αμερικανικού hardcore punk συγκροτήματος Minor Threat.
Straight Edge: Η προέλευση της υποκουλτούρας - Από το hardcore punk στη σημερινή εποχή
Η υποκουλτούρα “Straight Edge” αναδύθηκε από τη σκηνή της σκληροπυρηνικής πανκ στις αρχές της δεκαετίας του 1980, με πεποιθήσεις χορτοφαγίας, δικαιωμάτων των ζώων και μαχητικότητας «συντηρητικού» τύπου. Το 1999, ο κοινωνιολόγος William Tsitsos έγραφε ότι, μέχρι τότε, η Straight Edge είχε περάσει από τρεις φάσεις, η τρίτη από τις οποίες ήταν η πιο αγωνιστική: πάντως, από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι στρατευμένοι straight-edge punks έχουν δημιουργήσει ένα είδος κατεστημένου· πολλοί πρώην πανκ, ράπερς και χιπ-χόπερς ζουν σήμερα με βάση αυτές τις αρχές.
Αν και το σκληροπυρηνικό πανκ στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980 συνδεόταν με ιδέες ατομικισμού και περιφρόνησης για την εργασία και το σχολείο, οι straight-edgers εφάρμοζαν ένα μείγμα αριστερού ριζοσπαστισμού και συντηρητικών επιρροών. Εκτός από τους Minor Threat, οι Βρετανοί Vibrators με το “Keep it Clean” και οι Modern Lovers (του Jonathan Richman) με “I'm Straight” απέρριπταν τα ναρκωτικά και εμπνέονταν από παλιούς εκπροσώπους του hard rock, σαν τον Ted Nugent, που απέφευγαν ρητά το αλκοόλ και τα ναρκωτικά. Η υποκουλτούρα Straight Edge ξεκίνησε από την Ουάσιγκτον, DC, και εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά. Μέχρι τη δεκαετία του 1980, μπάντες από τη Δυτική Ακτή, όπως οι America's Hardcore, Stalag 13, Justice League και Uniform Choice, διέδιδαν μηνύματα straight edge, αλλά η πανκ σκηνή διασπάστηκε σύντομα - παρ’ όλ’ αυτά, αν και ένα μέρος της δεν ενστερνιζόταν τον «συντηρητισμό» των straight-edgers, οι straight edge μπάντες πλήθυναν. Οι State of Alert, Government Issue, Teen Idles, The Faith, 7 Seconds, SSD, DYS και Negative FX ενστερνίστηκαν τις straight edge ιδέες, αλλά η αντίδραση δεν έλειψε. Δημιουργήθηκε μια αντίθετη πανκ υποκουλτούρα, η Bent Edge που πρόβαλλε «μη-straight» μορφές συμπεριφοράς.
Στη δεκαετία του 1990, σε περιβάλλον νεο-χιπισμού και grunge, εντάθηκαν τα κινήματα για τη χορτοφαγία και, δευτερευόντως, την κοινωνική δικαιοσύνη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η σκηνή του straight edge γέννησε δύο παραφυάδες: την πιο συντηρητική σκληροπυρηνική και την επηρεασμένη από τη φιλοσοφία Κρίσνα, αναδρομικά γνωστή ως Krishnacore. Ενώ η πλειονότητα των straight edge punks και των Hare Krishna ήταν ειρηνόφιλοι, όσοι επηρεάζονταν από σκληροπυρηνικούς έδειχναν τάση για βία. Στη δεκαετία του 2000, ανάμεσα στα straight edge συγκροτήματα ήταν οι Allegiance, Champion, Down to Nothing, Embrace Today, Have Heart και Throwdown που πρόβαλαν ως κεντρική ιδέα τον αυτοέλεγχο. Αλλά ο αυτοέλεγχος απείχε ελάχιστα από την επιθυμία για έλεγχο των άλλων: στη συνέχεια, μπάντες που πίστευαν στον αυτοέλεγχο συμπεριφέρονταν τυραννικά έναντι του περιβάλλοντός τους - σε τέτοιο βαθμό που ορισμένες από αυτές έγιναν όργανα των νεοναζιστών. Παράδειγμα, οι Hate Edge, που θαυμάζουν τον Χίτλερ, αλλά έχουν κατηγορηθεί για δολοφονίες εμπόρων ναρκωτικών.
Οι straight-edgers άνθισαν στην Τσεχία, στη δυτική Φλάνδρα, στη Βρετανία - κυρίως στη βορειοανατολική χώρα και στο Γιορκσάιρ. Σε πρώην βιομηχανικές πόλεις όπως το Μπράντφορντ και το Λιντς, αναπτύχθηκε μουσική και πολιτιστική σκηνή που διαχύθηκε στον αναρχικό χώρο και ιδιαίτερα στους οικο-τρομοκράτες.
Σήμερα, ανάμεσα στις διασημότητες που ακολουθούν τρόπο ζωής straight edge είναι η Billie Eilish, o Καναδός τηλεπαρουσιαστής Γιώργος Στρουμπουλόπουλος, ο Ice-T, o Ιταλός καρτουνίστας Zerocalcare και o γνωστός ηθοποιός Oscar Isaac.
Η σκηνοθέτρια Μαρία Ηλιού μιλάει για τη γιαγιά της Αντιγόνη Μεταξά, τη Θεία Λένα. Αφορμή το ντοκιμαντέρ «Αγαπημένη Θεία Λένα» που σκηνοθέτησε η ιδία για τη ζωή και το έργο της μεγάλης παιδαγωγού, το οποίο θα προβληθεί στις 18 & 19 Οκτωβρίου 2024 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
18°
