Οι νέες ταινίες της εβδομάδας

Το τραγούδι του Φοίνικα (Phoenix) ***

Σκηνοθεσία: Κρίστιαν Πέτζολντ

Παίζουν: Νίνα Χος, Ρόναλντ Ζέρφελντ

Με τα χαρακτηριστικά της αλλαγμένα μετά από πλαστικές επεμβάσεις, μια επιζήσασα των στρατοπέδων συγκέντρωσης θα αναζητήσει τον άντρα της μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Και θα δοκιμάσει να μάθει ποια τελικά ήταν η αληθινή φύση της σχέσης που είχαν, φορώντας ένα πρόσωπο που απλά μοιάζει με το παλιό της.

Τοποθετημένο στη Γερμανία λίγο μετά το τέλος του πολέμου, το φιλμ του Πέτζολντ θα μπορούσε να ιδωθεί σαν μια σύνθετη, εμπνευσμένη μεταφορά για την προσπάθεια ενός λαού να βρει την ισορροπία ανάμεσα στην προοπτική ενός αβέβαιου μέλλοντος και ενός σκοτεινού παρελθόντος. Μια τέτοια αναλογία είναι σχεδόν προφανής, όμως το «Τραγούδι του Φοίνικα» ξετυλίγεται σε περισσότερα από ένα επίπεδα, σαν μια συναρπαστική, βαθιά ερωτική ιστορία, σαν ένα διστακτικό φιλμ νουάρ, σαν μια πολιτική παραβολή, ένα σκοτεινό μελόδραμα, ένα χιτσκοκικό ψυχολογικό θρίλερ. Αποκαλύπτοντας τις διαφορετικές του όψεις με τον ίδιο τρόπο που οι γάζες στο τραυματισμένο πρόσωπο της ηρωίδας αφήνουν να φανεί η καινούργια όψη της μετά από μια σειρά εγχειρήσεις, ο Πέτζολντ σκηνοθετεί ένα φιλμ όπου τα γεγονότα, που συχνά απαιτούν από το θεατή να αποδεχτεί μια μικρή δόση υπερβολής, και τα δεδομένα μοιάζουν με κινούμενη άμμο. Έτσι κι αλλιώς, εδώ η ιστορία είναι ένας μηχανισμός, το συναισθηματικό τοπίο των δύο βασικών ηρώων (κι όχι μόνο) είναι αυτό που μοιάζει να κρύβει τη μεγαλύτερη δόση υπαρξιακής και συναισθηματικής αγωνίας, ο τρόπος που η ταινία εξερευνά τα κίνητρα των πράξεών τους στο παρελθόν και στο τώρα. Και το κάνει δίχως να υψώνει στιγμή τους κινηματογραφικούς τόνους, έχοντας σταθερά όμως την έντονη αίσθηση μιας εσωτερικής ανησυχίας και κρατώντας σε δέσμιο στη σαγηνευτικά σκοτεινή ατμόσφαιρά του. Και με τον ίδιο τρόπο, με χαμηλότονη μα αποπνικτική ένταση, το φιλμ κρατά για το φινάλε μια σκηνή εξαιρετικής δύναμης, που μπορεί να μην κλείνει την «ιστορία» μα ανοίγει τη σκέψη του θεατή σε μια σειρά από ενδιαφέρουσες διαδρομές.

Το Αλάτι της Γης (Salt of the Earth) ***

Των Βιμ Βέντερς, Τζουλιάνο Ριμπέιρο Σαλγάδο

Έχοντας καδράρει κι απαθανατίσει μερικές αληθινά συγκλονιστικές στιγμές με τη μηχανή του, ο Βραζιλιάνος φωτογράφος Σεμπαστιάο Σαλγάδο γίνεται τώρα αντικείμενο ενός ντοκιμαντέρ που πηγαίνει πιο βαθιά από ένα απλό «πορτρέτο».

Εδώ και αρκετά χρόνια μοιάζει να υπάρχουν δύο Βιμ Βέντερς. Αυτός που κάνει κακές ταινίες μυθοπλασίας, κι εκείνος που κάνει υπέροχα ντοκιμαντέρ. Όπως στο «Pina» για την Πίνα Μπάους, έτσι κι εδώ το υπέροχο αποτέλεσμα έχει κατά πολύ να κάνει με τον άνθρωπο ή το μύθο που έχει στο φακό του. Ο Σεμπαστιάο Σαλγάδο είναι κάποιος που μπορεί να έχει τραβήξει μερικά συγκλονιστικά κάδρα, μα έχει μια σειρά από εξίσου συγκλονιστικές ιστορίες να αφηγηθεί γι’ αυτά και μια ζωή το ίδιο συναρπαστική. Κι αν ο Βέντερς είναι εδώ το πιο αναγνωρίσιμο όνομα, το φιλμ έχει το τεράστιο πλεονέκτημα να είναι συν-σκηνοθετημένο με το γιο του Σαλγκάδο, κάτι που φέρνει στο αποτέλεσμα ένα ακόμη στοιχείο οικειότητας. Κι όπως συμβαίνει στα ντοκιμαντέρ που ξεπερνούν το θέμα τους για να γίνουν κάτι πιο σημαντικό, το «Αλάτι της Γης» λέει μια ιστορία που είναι μεγαλύτερη από αυτή του ήρωά του, μιλά μέσα από λέξεις και εικόνες για όλους μας, έστω κι αν οι δικές μας ιστορίες δεν δείχνουν τόσο μεγάλες σε σύγκριση με τη δική του. Είναι σχεδόν σίγουρο όμως πως για τον ίδιο τον Σαλγάδο θα έμοιαζαν εξίσου σημαντικές.

Η αρχαιολόγος ***

Σκηνοθεσία: Κίμωνας Τσακίρης

Η αρχαιολόγος Γεωργία Καραμήτρου-Μεντεσίδη και η ομάδα της δίνουν μια μάχη με το χρόνο να διασώσουν όσο το δυνατόν περισσότερα αρχαία ευρήματα στις ανασκαφές τους, πριν το φράγμα του Ιλαρίωνα στον Αλιάκμονα βυθίσει στο νερό τον τόπο και την ιστορία του.

Το καινούργιο ντοκιμαντέρ του Κίμωνα Τσακίρη («Sugartown: Οι Γαμπροί») είναι μαζί το πορτρέτο μιας χαρισματικής, αφοσιωμένης (ξεροκέφαλης θα μπορούσες να πεις) γυναίκας και ένα σχεδόν αγωνιώδες θρίλερ επιβίωσης, όχι ανθρώπων, μα της μνήμης, της ιστορίας, της ουσίας ενός τόπου. Ακολουθώντας τη Γεωργία Καραμήτρου-Μεντεσίδη στον καθημερινό της δρόμο ταχύτητας να διασώσει όσο το δυνατόν περισσότερα ευρήματα, το φιλμ δεν στήνει τον ανδριάντα μιας ηρωίδας (ακόμη κι αν ο αγώνας της τόσα χρόνια μοιάζει ηρωικός), μα υψώνει ένα αληθινά πειστικό επιχείρημα υπέρ του πώς ακόμη κι ένας άνθρωπος μπορεί να εμπνεύσει και να κάνει τη διαφορά. Κι αυτό που είναι το πιο συγκινητικό στην «Αρχαιολόγο», ακόμη πιο συγκινητικό κι από το θέαμα του πλήθους των ευρημάτων που σε λίγο θα βυθιστούν στο νερό, είναι ο τρόπος με τον οποίο ακόμη και οι πιο απλοί εργάτες της ανασκαφής βιώνουν αυτά τα άψυχα αντικείμενα σαν κάτι ζωντανό και συναισθηματικά φορτισμένο. Και την απώλειά τους σαν έναν αληθινό χαμό.

Ακόμη

>>> Ο Πιρς Μπρόσναν κάποτε υπήρξε πετυχημένος Τζέιμς Μποντ και στον «Άνθρωπο του Νοέμβρη» (The November Man)** κρατά κάτι από εκείνη την ιδιότητά του στο ρόλο ενός πρώην πράκτορα της CIA που βγαίνει από τη σύνταξη για μια τελευταία προσωπική αποστολή. Μόνο που το κατασκοπικό θρίλερ του Ρότζερ Ντόναλντσον είναι κι αυτό μία από εκείνες τις ταινίες που χρειάζονται σύνταξη, αφού μοιάζει κουρασμένο και παλιομοδίτικο...

>>> Στη δεύτερη ταινία «Η Τριλογία της Απόκλισης: Ανταρσία» (The Divergent Series: Insurgent) του Ρόμπερτ Σβέντκε, η ηρωίδα του φιλμ αντιδρά στις επιταγές της μελλοντικής κοινωνίας που θέλει τον κάθε άνθρωπο να έχει ένα συγκεκριμένο ρόλο και αντιμετωπίζει την οργή της επίσημης εξουσίας που προσπαθεί με κάθε τρόπο να σταματήσει τη σπίθα της αντίδρασης που το νεαρό κορίτσι ανάβει. Ναι, θα μπορούσε να είναι το «Hunger Games», αλλά δεν... >>> Βασισμένη στην ομώνυμη σειρά με stop motion animation της Aardman, το «Σον το πρόβατο: Η ταινία» (Shaun the Sheep Movie) των Μαρκ Μπάρτον και Ρίτσαρντ Στάρτζακ, ακολουθεί τη ζωή ενός πρόβατου σε μια βρετανική φάρμα που καταστρώνει ένα σχέδιο για όλο το κοπάδι. Ένα σχέδιο που περιλαμβάνει ρεπό από την καθημερινή τους εργασία. >>> Τέσσερις ερωτικές ιστορίες συναντιούνται στη κωμωδία του Χρήστου Δήμα «Amore Mio», που όπως μαρτυρά ο τίτλος έχει ιταλικές ρίζες αφού αποτελεί διασκευή μιας μεγάλης εμπορικής επιτυχίας στη γειτονική χώρα. >>> Γυρισμένο το 1989, το «Ημέρες έκλειψης» (Days of Eclipse) του Αλεξάντερ Σοκούροφ, αφηγείται την ιστορία ενός επιστήμονα που ερευνά τις επιπτώσεις της θρησκείας στον άνθρωπο σε ένα σχεδόν παράλληλο σύμπαν σε μια απομονωμένη περιοχή της Ρωσίας.