Κινηματογραφος

Ένα ρομπότ μετράει τ' άστρα

Wall-e

Γιώργος Κρασσακόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 226
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Τι θα γινόταν αν όλοι οι άνθρωποι εγκατέλειπαν τη γη και κάποιος ξέχναγε να σβήσει το τελευταίο ρομπότ;» Αυτή η ερώτηση καρφώθηκε στο μυαλό του Άντριου Στάντον περισσότερο από 4 χρόνια πριν και σιγά σιγά γέννησε έναν ολόκληρο κόσμο κι ένα μοναδικό ήρωα που τον κατοικεί. Οι δημιουργοί της καλύτερης ίσως ταινίας που γύρισε ως τώρα η Pixar μίλησαν στην ATHENS VOICE.


Όπως οι περισσότερες ταινίες της Pixar από το “Toy Story” μέχρι σήμερα, έτσι και το “Wall-e” γεννήθηκε σαν ιδέα στη διάρκεια ενός γεύματος το 1994, όταν, όπως λέει ο σκηνοθέτης του Άντριου Στάντον, «καταλάβαμε ότι υπάρχει σοβαρή περίπτωση να κάνουμε κι άλλες ταινίες στο μέλλον». Το γεγονός ότι από τότε μέχρι σήμερα κάθε ταινία της εταιρείας είναι πιο επιτυχημένη από την προηγούμενη, τόσο εμπορικά όσο και καλλιτεχνικά, έκανε τους ανθρώπους της Pixar να δοκιμάσουν μία, όπως οι ίδιοι παραδέχονται, «παρακινδυνευμένη ιδέα», σαν την ιδέα ενός ρομπότ που ζει μόνο του σε μια εγκαταλειμμένη, γεμάτη σκουπίδια γη, που εξακολουθεί να δουλεύει επειδή είναι το μόνο που ξέρει να κάνει και που στην πορεία ανακαλύπτει την ουσία του ανθρώπινου είδους μέσα στα σκουπίδια του και μαζί την αγάπη που έρχεται κυριολεκτικά εξ ουρανού.

Πρόκειται για μια ταινία όπου ο βασικός ήρωας είναι μηχανικός και όπου οι πρώτοι διάλογοι ακούγονται τουλάχιστον μισή ώρα αφότου έχει ξεκινήσει το φιλμ. «Όλοι λένε πως δεν υπάρχουν διάλογοι στα πρώτα 30 λεπτά του φιλμ, όμως για μένα τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι» εξηγεί ο Στάντον. «Υπάρχουν διάλογοι σε όλη τη διάρκεια του φιλμ, απλά είναι διάλογοι σε μια γλώσσα που δεν αντιλαμβανόμαστε. Ο Wall-e είναι ένα μηχάνημα που σχεδιάστηκε με συγκεκριμένο τρόπο κι έτσι “μιλά” και με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Στην αρχική εκδοχή της ιστορίας άλλωστε, όπως και στα πρώτα drafts του σεναρίου, ο Wall-e μιλούσε από το πρώτο πλάνο, μόνο που στην πορεία πήραμε τα λόγια του και τα αντικαταστήσαμε με ήχους οι οποίοι δηλώνουν με το δικό τους τρόπο τα ίδια πράγματα».

Ο Στάντον μοιάζει να αντλεί τις επιρροές του από ταινίες που καμιά σχέση δεν έχουν με τον κόσμο των παιδιών. «Η ιδέα μου για την οπτική της ταινίας, τουλάχιστον στο πρώτο μισό, ήταν να θυμίζει μια ταινία επιστημονικής φαντασίας της δεκαετίας του ’70. Θυμάμαι που έλεγα στους συνεργάτες μου πως θέλω η αίσθηση που θα δίνει το φιλμ να είναι μιας ταινίας που βρήκαμε ήδη γυρισμένη και που εμείς απλά αποκαταστήσαμε». Στην πατρίδα της χαιρετίστηκε από κάποιους ως μια ταινία αφύπνισης της οικολογικής ευαισθησίας μας, ενώ από μια ομάδα συντηρητικών επικρίθηκε ως αριστερίστικη προπαγάνδα εναντίων μιας εκ των βασικών αμερικάνικων αξιών: της κατανάλωσης. «Δεν με ενοχλεί που οι άνθρωποι ανακαλύπτουν ένα οικολογικό μήνυμα πίσω από την ιστορία του φιλμ, όμως δεν ήταν αυτό που ήθελα να κάνω γυρίζοντας το Wall-e» λέει ο σκηνοθέτης Άντριου Στάντον. «Για μένα ήταν από την αρχή μια ιστορία για το τελευταίο ρομπότ στη γη και πάνω απ’ όλα μια ιστορία αγάπης. Δεν ήταν μια κριτική για την υπερκατανάλωση ούτε μια προσπάθεια αφύπνισης του ανθρώπινου είδους, αλλά αν λειτουργεί κι έτσι ακόμη καλύτερα».

Μπεν Μπαρτ ο άνθρωπος που έμαθε τον Wall-e να μιλά

Με περισσότερα από 30 χρόνια προϋπηρεσίας στη δημιουργία ήχων και φωνών για μερικούς από τους πιο αξιομνημόνευτους χαρακτήρες της μεγάλης οθόνης (σκεφτείτε τον C3P0 και τον R2D2 του «Πολέμου των άστρων», τον ET, αλλά κι όλο το ηχητικό σύμπαν των ταινιών του Τζορτζ Λούκας και του Στίβεν Σπίλμπεργκ), ο Μπεν Μπαρτ ήταν ο καταλληλότερος άνθρωπος για να δώσει φωνή σε έναν ήρωα τόσο μοναδικό όσο αυτός ο μικρός μηχανικός σκουπιδιάρης. «Μετά από 30 σχεδόν χρόνια ενασχόλησης με ρομπότ στις ταινίες του Τζορτζ Λούκας, το τελευταίο πράγμα που ήθελα να κάνω ήταν η φωνή ενός ακόμη μηχανικού χαρακτήρα» λέει γελώντας, «όμως όταν η Pixar μου πρότεινε το σενάριο του “Wall-e” κατάλαβα ότι αυτό δεν ήταν μια ακόμη ταινία επιστημονικής φαντασίας αλλά ένα φιλμ τόσο κλασικό όσο αυτά του Φρανκ Κάπρα και μια μοναδική ευκαιρία να δημιουργήσω ένα χαρακτήρα σχεδόν ολοκληρωτικά μέσα από ήχους. Η εύκολη λύση θα ήταν να ηχογραφήσουμε τις φωνές κάποιων ηθοποιών και να τις περάσουμε από ένα ηλεκτρονικό φίλτρο, αλλά θέλαμε κάτι περισσότερο από αυτό. Θέλαμε οι ήχοι που κάνει τόσο ο Wall-e όσο κι όλα τα ρομπότ στην ταινία να μοιάζουν ότι είναι απόρροια της ίδιας της λειτουργίας τους και, την ίδια στιγμή, οι ήχοι αυτοί να δίνουν μια ξεκάθαρη εικόνα για το τι “αισθάνονται” και τι “νιώθουν”. Το μυστικό της επιτυχίας, τελικά, νομίζω πως είναι η ισορροπία ανάμεσα στους μηχανικούς ή ηλεκτρονικούς ήχους που χρησιμοποιείς και στην ανθρώπινη συμμετοχή, στους ήχους που παράγει η φωνή μας, έτσι ώστε μέσα στο τελικό αποτέλεσμα να κρύβεται πάντα κάτι από την ανθρώπινη ψυχή».