Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή | Πέντε ταινίες, πέντε οπτικές: Το PSAROLOCO και τα ανθρώπινα δικαιώματα
Οι πέντε ταινίες μικρού μήκους του Φεστιβάλ είναι η μία καλύτερη από την άλλη, και εικονογραφούν η κάθε μία με διαφορετικό τρόπο ένα από τα θέματα, ή τις ενότητες, που απασχόλησε το PSAROLOCO Παιδικού και Εφηβικού Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου… στο οποίο με κάλεσαν να πω δυο κουβέντες: δύο, στην κυριολεξία, αφού δεν είμαι νομικός ούτε κοινωνιολόγος, παρά άτομο που αγαπάει τις ταινίες. Και που διαβάζει πληροφορίες στη Γουικινπίντια με την ίδια μανία που διάβαζε παλιά εγκυκλοπαίδειες το άτομο, μια και πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι.
Κι ενώ λοιπόν στην αρχή σκέφτηκα «τι σχέση έχει το περιβάλλον με τα ανθρώπινα δικαιώματα;» διαβάζοντας κάμποσες ώρες κατάλαβα ότι είναι απόλυτα συνδεδεμένα, κι ότι μέσα στα ανθρώπινα δικαιώματα περιλαμβάνεται «το δικαίωμα σε καθαρό και υγιές περιβάλλον». («Τα ανθρώπινα δικαιώματα απαιτούν ένα οικοσύστημα που λειτουργεί και εγγυάται το δικαίωμα σε βιώσιμο περιβάλλον για μελλοντικές γενιές»). Έμαθα ότι η μισή καλλιεργήσιμη γη στην Αργεντινή είναι χωράφια με μεταλλαγμένη σόγια, και το ίδιο συμβαίνει στην Βραζιλία και την Παραγουάη, ή στην Ινδονησία, με το δέντρο που δίνει το λεγόμενο αφρικάνικο φοινικέλαιο, αυτό που σε κάνει να βγάζεις κέρατα… πληροφορίες οι οποίες ακούγονται άσχετες, αλλά άμα τις δεις όλες μαζί καταλαβαίνεις πόσο γρήγορα καταστρέφεται το περιβάλλον.
«Όταν κάποια αγαθά ανήκουν σε όλους, τότε η εκμετάλλευσή τους αποφέρει ατομικά πλεονεκτήματα αλλά κοινά μειονεκτήματα, που επειδή είναι κοινά, το μεμονωμένο άτομο δεν τα παίρνει υπόψη του, γιατί επικεντρώνεται μόνο στα πλεονεκτήματα που αντλεί ως άτομο από την εκμετάλλευση του κοινού αγαθού». Δεν το λέω εγώ αυτό παρά ο σοβαρός επιστήμονας Γκάρετ Χάρντιν, στην «τραγωδία των κοινών», την θεωρία για την εκμετάλλευση του περιβάλλοντος και όχι μόνο, που όμως άμα την ψάξετε θα φωτιστείτε πολύ περισσότερο από αυτά που γράφω εδώ. Ο Χάρντιν τα ξέρει καλύτερα και τα εξηγεί μια χαρά.
Οι πέντε ταινίες του Φεστιβάλ ήταν πολύ καλές όλες, ανησυχητικές, συγκινητικές και αισιόδοξες, και το κοινό στην αίθουσα (παιδιά με γονείς) τις χάρηκε. Το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, στο οποίο δεν είχα ξαναπάει και ντροπή μου, είναι πολύ υπέροχο και ενδιαφέρον: η ιδιωτική συλλογή του ζεύγους περιλαμβάνει έργα σπουδαίων ζωγράφων, από Βαν Γκονγκ και Πικάσσο μέχρι Τσαρούχη και Μόραλη. Κάθισα στις προβολές που ξεκινάνε κάθε 2-3 λεπτά και είδα ένα φιλμάκι για τον Αλμπέρτο Τζιακομέττι, ο οποίος από το 1955 ως το 1960 ζωγράφιζε ασταμάτητα πορτραίτα του Ιάπωνα καθηγητή φιλοσοφίας Ιζακου Γιαναηχάρα – φιλοτέχνησε συνολικά 21 πίνακες, αμέτρητα σκίτσα και δύο γλυπτά με το μπούστο του Γιαναηχάρα. Ο οποίος μάλιστα τα έφτιαξε και με τη γυναίκα του Τζιακομέττι, την Ανέτ – τέτοιο γαϊδούρι ήτανε, κι ας του είχε κάνει ένα σκασμό πορτραίτα ο καλλιτέχνης.
Για να επιστρέψω στο θέμα (αν και ψοφάω για τέτοιου είδους κουτσομπολιά Υψηλής Τέχνης…) το Παιδικό και Εφηβικό Διεθνές Φεστιβάλ PSAROLOCO είναι κάθε χρόνο μια νέα αποκάλυψη, και οι ταινίες του έχουν πάντα πολύ ενδιαφέρον. Οι φετινές, που «αφηγούνται ιστορίες για τη Φύση, την καταστροφή και την ελπίδα», ήταν εξαιρετικές. Και οι συλλογές, μόνιμες και προσωρινές του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή είναι καταπληκτικές όπως και το ίδιο το Ίδρυμα.
8°
