Maria: ένα αρχαίο ελληνικό δράμα για τη Μαρία Κάλλας χωρίς πρωταγωνίστρια

Υπάρχουν δύο ειδών γυναικών: αυτές που κοιμούνται μόνες στη μία πλευρά ενός διπλού κρεβατιού, αφήνοντας δίπλα τους κενό, κι αυτές που κοιμούνται επίσης μόνες αλλά επιλέγουν να ξαπλώνουν στη μέση. Η εικόνα της Μαρία Κάλλας να κοιμάται πάντα στην αριστερή πλευρά του κρεβατιού, είναι η αυτή που με ακολούθησε και μετά το τέλος της ταινίας. 

Maria: Η ταινία για τη ζωή της Μαρία Κάλλας

Υπάρχουν πολλές Μαρίες και μία Κάλλας. Η Μαρία Καλογεροπούλου, η μικρή Μαρία της κατοχής, η Μαρία του Αριστοτέλη, η εύθραυστη Μαρία, η άρρωστη Μαρία, η μοναχική Μαρία, η Μαρία που δεν μπορεί να ξεφύγει από το παιδικό τραύμα, και μία η Μαρία Κάλλας. Της όπερας. Δεν είναι απαραίτητο, όμως, να αγαπάς την όπερα για να παρακολουθήσεις με ενδιαφέρον την ιστορία αυτής της γυναίκας. Εξάλλου ο Αριστοτέλης την αγάπησε ενώ μισούσε την όπερα. Εκτεθειμένοι όλο και περισσότερο στα συμπεράσματα της ψυχοπαθολογίας του έρωτα, συμπεραίνουμε ότι η Μαρία ερωτεύτηκε βαθιά τον Αριστοτέλη γιατί σε αυτόν έβλεπε τη μητέρα της. Η μητέρα της την ανάγκασε να τραγουδήσει και ο Αρίστος να σταματήσει. 

Close the door. Η αδερφή της, Υακίνθη, θα την προτρέψει να κλείσει τις πόρτες του παρελθόντος πάνω από δύο φορές στη μία και μοναδική συνάντηση που είχαν στην ταινία, λίγο πριν τον θάνατό της. Ο σκηνοθέτης αποφάσισε ξεκάθαρα να δείξει ότι η μητέρα της Κάλλας εξέδιδε τις κόρες της σε Γερμανούς αξιωματικούς κατά τη διάρκεια της κατοχής. Όσο μεγάλο κι αν είναι το καλλιτεχνικό αποτύπωμα που αφήνει ένας καλλιτέχνης στον αιώνα που έζησε, παραμένει βαθιά ανθρώπινος, βαθιά αδύναμος, βαθιά ανυπεράσπιστος μπροστά στο τραύμα της παιδικής ηλικίας και στον θάνατο. «Είμαστε Έλληνες, έχουμε βαθιά σχέση με τον θάνατο», λέγεται κάποια στιγμή στην ταινία.

Η αληθινή πληθωρική Μαρία Κάλλας υπογραμμίζει ακόμη περισσότερο την αδυναμία της Τζολί να την αποδώσει

Η Αντζελίνα Τζολί δεν έχει τίποτα ελληνικό. Δεν ένιωσα να δονείται τίποτα μεσογειακό στις φλέβες της. Παρακολουθούσα, με αμηχανία, ένα αρχαίο ελληνικό δράμα χωρίς πρωταγωνίστρια. Δεν με ενόχλησε ούτε ο θόρυβος από τις χουφτιές του ποπ κορν του ζευγαριού που καθόταν στις διπλανές θέσεις. Οι δεύτεροι ρόλοι, αντιθέτως, έμοιαζαν με έναν καλοκουρδισμένο χορό που έσωζε την παράσταση και το ενδιαφέρον του θεατή, ο οποίος δεν είχε καμία αγωνία να δει το τέλος. Το ήξερε! Ήρθε να δει ερμηνείες. Να βυθιστεί στον πυρήνα της ψυχής της Κάλλας. Και δεν τα κατάφερε. Αντιθέτως, γέλασε με την προσπάθεια της Αντζελίνα Τζολί να μιλήσει ελληνικά προς το τέλος του φιλμ. Αλλη μία απόδειξη πως βρισκόμασταν εκτός της ατμόσφαιρας που προσπάθησε να δημιουργήσει ο σκηνοθέτης Πάμπλο Λαρέν. (Από τις τρεις μεγάλες bioepic ταινίες του ξεχωρίζω το «Spencer».) 

Η αληθινή πληθωρική Μαρία Κάλλας, που εμφανίζεται σε οπτικοακουστικό υλικό στη διάρκεια των τίτλων τέλους της ταινίας, υπογραμμίζει ακόμη περισσότερο την αδυναμία της Τζολί να την αποδώσει. Στο μυαλό μου ήρθε η επιλογή του σκηνοθέτη Στίβεν Ντάλντρι, στις «Ώρες», να φορέσει στη γαλλική μύτη της Νικόλ Κίντμαν μια μεγάλη και άσχημη, ώστε να μοιάζει περισσότερο στη Βιρτζίνια Γουλφ την οποία ενσάρκωνε. Αν και ξεσήκωσε θύελλα η ακραία μεταμόρφωση της Κίντμαν, η τελευταία κατάφερε να αποσπάσει Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου. Δεν ξέρω αν φυτεύοντας μια μεγάλη μύτη, όπως αυτή της Μαρία Κάλλας, στο γλυκό προσωπάκι της πρωταγωνίστριας θα προσέδιδε κάτι στο ερμηνευτικό της οπλοστάσιο. Σίγουρα, πάντως, θα μας βοηθούσε να σκεφτόμαστε περισσότερο τον Αρίστο από τον Μπραντ.