Κάτια Γκουλιώνη: Η κωμωδία έχει συνήθως τραγική βάση

Μετά την «Ευτυχία», όπου υποδύθηκε τη νεαρή Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου στην περίοδο 1920-1960, η Κάτια Γκουλιώνη επιστρέφει στη σημερινή εποχή με τον «Νόμο του Μέρφυ», τη νέα ταινία του Άγγελου Φραντζή, που είναι ένα κωμικό μιούζικαλ με γερές δόσεις φαντασίας.

Με το χέρι στην καρδιά, πες μας τι σκέφτηκες αρχικά όταν ο Άγγελος Φραντζής σού περιέγραψε για πρώτη φορά τον «Νόμο του Μέρφυ».
Στην αρχή μού φάνηκε τρομερά ενδιαφέρον, αλλά είχα τις απορίες μου σχετικά με το ποια θα ήταν η ακριβής μορφή του έργου. Ύστερα, μέσα από τις συζητήσεις και χάρη στον κώδικα επικοινωνίας που έχουμε αποκτήσει με τα χρόνια μέσω της δουλειάς, μου έδωσε να καταλάβω με ακρίβεια τις λεπτομέρειες, και τότε συνειδητοποίησα ότι δεν θα μπορούσε να γυριστεί διαφορετικά το φιλμ. Να σημειώσω εδώ ότι, από την πρώτη του κιόλας ύλη, δηλαδή το σενάριο, που συνέγραψαν η Κατερίνα Μπέη, ο Κωστής Σαμαράς και ο Άγγελος (το οποίο δεν σου κρύβω πως, όταν το διάβασα για πρώτη φορά, με άγχωσε τρομερά), ο «Νόμος του Μέρφυ» ήταν σχεδιασμένος ως μιούζικαλ, καθώς υπήρχε ένας ρυθμός στην πλοκή, που μόνο έτσι θα μπορούσε να αποδοθεί αλλά και να εξυπηρετήσει τη δραματουργία. Αυτός ο ρυθμός είναι και ο πυρήνας του έργου.

Έχει μια εντυπωσιακή συνθήκη το φιλμ. Είναι γυρισμένο κατά 90% με μονοπλάνα, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο, όχι μόνο για τους ηθοποιούς, αλλά και για όλους όσοι σχετίζονται με τις εκάστοτε σκηνές. Σωστά;
Ναι, ακριβώς. Είναι 45 μονοπλάνα, που γυρίστηκαν από 15 έως 22 φορές το καθένα. Ήταν μια απαιτητική χορογραφία για όλες τις ειδικότητες, που αρκετές φορές μάς έφτανε στα όριά μας. Ειδικά στο κομμάτι που με αφορά, είχα αγχωθεί πολύ με τα σημάδια που έπρεπε να πατήσω στους χώρους των χορευτικών. Όλο αυτό το τεχνικό κομμάτι μού είχε γίνει έμμονη ιδέα για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Με όσα μας περιγράφεις, τα γυρίσματα μάλλον πρέπει να είχαν μεγάλη ένταση.
Κι όμως, επειδή όλοι καταλαβαίναμε πόσο δύσκολο ήταν αυτό που κάναμε, υπήρχε τρομερή συνεργασία και σύμπνοια. Ακόμη και στα λάθη, που αναπόφευκτα γίνονταν, όλοι αντιδρούσαν με ένα γενναιόδωρο και ενθαρρυντικό «μπράβο». Αυτό το κλίμα πραγματικά δεν το έχω ξαναζήσει σε καμία άλλη δουλειά μου.

Ποιο στοιχείο στο σενάριο σου κέντρισε περισσότερο το ενδιαφέρον;
Ο «Νόμος του Μέρφυ» μιλάει για πολλά, αλλά κυρίως για το πώς ένας χαρακτήρας μπορεί να επιδράσει καταλυτικά στο περιβάλλον του, και το αντίστροφο. Επίσης, το θέμα των πολλών ταυτοτήτων ήταν μια πρόκληση, αλλά και ένα επιπλέον άγχος για το πώς θα αποδώσω όλους αυτούς τους χαρακτήρες (η ηρωίδα ζει διαφορετικές ζωές ως μητέρα 13 παιδιών, influencer, ψυχοθεραπεύτρια κ.ά.). Ευτυχώς το άγχος αυτό μετατράπηκε σταδιακά σε δημιουργικό εργαλείο. Μάλιστα, με το πέρασμα του χρόνου, το αρχικό άγχος έφευγε (ε, χαλάρωνα κι εγώ επιτέλους!) και τότε αφηνόμουν στην ιδιοσυγκρασία του κάθε χαρακτήρα.

Οι αναφορές του φιλμ ποιες είναι; Υπάρχουν έντονες αναφορές στη σκρούμπολ κωμωδία. Βλέπεις κωμωδίες;
Τρελαίνομαι για κωμωδίες, ειδικά σκρούμπολ και κυρίως του Λιούμιτς. Έχουν μια ταχύτητα οι ταινίες του, που δεν σ’ αφήνει να ηρεμήσεις με τίποτα. Όπως κι αυτές των αδερφών Μαρξ, που είναι ακόμη πιο αναρχικές. Αλλά έχω αδυναμία και στη standup comedy. Μάλιστα, για τις ανάγκες του φιλμ, είδα και πάλι ταινίες με τον Άντι Κάουφμαν ή δουλειές του Λένι Μπρους. Μου αρέσουν πολύ τα μάτια τους. Το βλέμμα τους κρύβει μια βαθιά μελαγχολία.

Πιστεύεις ότι ισχύει αυτό που λένε για τους κωμικούς ότι στην πλειονότητά τους είναι καταθλιπτικοί;
Ναι, φυσικά. Όλα είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Η κωμωδία έχει συνήθως τραγική βάση, που κρύβει απελπισία. Όπως και μια τραγωδία μπορεί να κρύβει μέσα της τρομερά κωμικά στοιχεία. Όμως έχεις μεγαλύτερο καμβά για να μπορέσεις να δημιουργήσεις μια κωμωδία, σε σχέση με το δράμα. Ο «Νόμος του Μέρφυ» είναι μεν κωμωδία, αλλά είναι και αρκετά συγκινητική. Πολλές σκηνές στα γυρίσματα τις έκοβα επειδή έτρεχαν δάκρυα στα μάτια μου και, δυστυχώς, η ηρωίδα απαγορευόταν να κλαίει.

Γιατί η κωμωδία θεωρείται το πιο δύσκολο κινηματογραφικό είδος;
Επειδή ο ρυθμός εκεί είναι άκρως απαιτητικός και σε πολλά επίπεδα σαρωτικός. Η κωμωδία μπορεί να διαλύσει τα πάντα. Υπάρχει π.χ. ένας χαρακτήρας σε ένα σαλόνι, αλλά, λόγω του κωμικού ταπεραμέντου του συγκεκριμένου χαρακτήρα, νιώθεις ότι δεν παρακολουθείς μια σκηνή που εκτυλίσσεται σε σαλόνι, αλλά στον ιππόδρομο, με τον ήρωα να θυμίζει άλογο κούρσας! Αυτή είναι η δύναμη και η γοητεία της κωμωδίας. Έχει δηλαδή την ιδιότητα και τα εργαλεία για να μπορεί να διαλύει την κατασκευή.

Ποια σκηνή σε δυσκόλεψε περισσότερο στο φιλμ;
Εκείνη όπου η ηρωίδα καλείται να υποδυθεί τη μητέρα της.

Πώς χαρακτηρίζεις την ηρωίδα σου;
Είναι μια σύγχρονη γυναίκα, που προσπαθεί να βρει όχι μόνο τη θέση της σ’ έναν σκληρό κόσμο, αλλά πρωτίστως τον εαυτό της. Και παρ’ ότι η ζωή δεν της φέρεται και τόσο καλά, προσπαθεί να διατηρήσει το χιούμορ και την αισιοδοξία της. 

Μιλήσαμε πριν για ξένες κωμωδίες. Ελληνικές βλέπεις;
Γελάω πολύ με τα «Οπωροφόρα της Αθήνας» του Νίκου Παναγιωτόπουλου με τον Νίκο Κουρή, ο οποίος δίνει μια από τις ωραιότερες κωμικές –κι όχι μόνο– ερμηνείες που έχω δει. Αλλά και οι «Τεμπέληδες τη εύφορης κοιλάδας», που, στη δική μου ανάγνωση, είναι μια υπέροχη sci-fi κωμωδία. Α, και στις ξένες κωμωδίες παρέλειψα να σου πω το «Πάρτι» του Μπλέικ Έντουαρντς με τον Πίτερ Σέλερς, όπου ισχύει ολοκληρωτικά αυτό που προανέφερα. Στο πάρτι του φιλμ κυριολεκτικά διαλύεται το σπίτι του παραγωγού.

Γιατί βλέπουμε όλο και περισσότερους σκηνοθέτες να γυρίζουν ταινίες που είναι μιούζικαλ; Από το «LaLaLand» μέχρι τον Καράξ αλλά και το νέο «Τζόκερ», το μιούζικαλ μοιάζει να είναι ο σημαιοφόρος της εποχής.
Ίσως επειδή η εποχή το απαιτεί. Δεν διασκεδάζουμε όπως παλιά, δεν χορεύουμε, δεν τραγουδάμε πλέον – και πώς θα μπορούσαμε με όλα αυτά που γίνονται γύρω μας; Εκλογή Τραμπ στην Αμερική, η ακροδεξιά ανεβάζει τρομακτικά τα ποσοστά της σε όλη την Ευρώπη, φτώχεια και ακρίβεια μαστίζουν ολόκληρες χώρες (το βλέπουμε κι εδώ, με τις τιμές των προϊόντων να έχουν ξεφύγει, τους χαμηλούς μισθούς και τα πανάκριβα ενοίκια), πόλεμοι σε Ουκρανία και Γάζα, που συνεχίζονται, χωρίς να φαίνεται μια χαραμάδα αισιοδοξίας ότι κάτι μπορεί να αλλάξει.

Info
O «Νόμος του Μέρφυ» κυκλοφορεί στις αίθουσες την Πέμπτη 21 Νοεμβρίου από την Tanweer