Σαν σήμερα 13 Νοεμβρίου: Βγαίνει στους κινηματογράφους η Fantasia του Disney

Σαν σήμερα, 13 Νοεμβρίου 1940, κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους η Fantasia του Disney.

Η Fantasia είναι αμερικανική σπονδυλωτή ταινία κινουμένων σχεδίων που αναπτύχθηκε και κυκλοφόρησε από την Walt Disney Productions το 1940. Η επίβλεψη της ιστορίας έγινε από τους Τζο Γκραντ και Ντικ Χιούμερ, ενώ η επίβλεψη της παραγωγής από τους Ουώλτ Ντίσνεϋ και Μπεν Σάρπστιν. Πρόκειται για την τρίτη κινηματογραφική ταινία της Disney, η οποία αποτελείται από οκτώ ιστορίες κινουμένων σχεδίων, η δημιουργία των οποίων είναι εμπνευσμένη από κομμάτια κλασικής μουσικής που ενορχηστρώθηκαν από τον Λίοπολντ Στοκόφσκυ, επτά από τα οποία εκτελέσθηκαν από την Ορχήστρα της Φιλαδέλφειας. Την εισαγωγή σε κάθε ιστορία παρουσιάζει και περιγράφει ο κριτικός μουσικής και συνθέτης, Ντημς Τέυλορ.

Ο ίδιος ο Ντίσνεϋ σκέφτηκε την ιδέα της ταινίας το 1938, καθώς η δουλειά στον Μαθητευόμενο Μάγο είχε σχεδόν ολοκληρωθεί. Αρχικά, αυτή η ιστορία είχε αποφασιστεί ότι θα είναι κομμάτι της σειράς κινουμένων σχεδίων Silly Symphony και θα σηματοδοτούσε την επιστροφή του Μίκυ Μάους, η δημοφιλία του οποίου είχε πρόσφατα πέσει. Καθώς το κόστος παραγωγής ξεπέρασε το ποσό των υπολογιζόμενων εισπράξεων, ο Ντίσνεϋ αποφάσισε να το συμπεριλάβει σε μια ταινία μεγάλου μήκους, αποτελούμενης από πολλαπλά τμήματα συνδυασμένα με κλασική μουσική, με τους Στοκόφσκυ και Τέυλορ ως συνεργάτες. Η μουσική της ταινίας ηχογραφήθηκε με τη χρήση πολλών καναλιών και αναπαράχθηκε με το Fantasound, ένα επαναστατικό σύστημα ήχου που αναπτύχθηκε από τη Disney και την RCA και έκανε τη Φαντασία την πρώτη εμπορική ταινία που προβλήθηκε σε στέρεο και έναν προάγγελο του surround ήχου.

Η Fantasia προβλήθηκε σε 14 αμερικανικές πόλεις μεταξύ του 1940 και του 1941. Η πρώτη προβολή έγινε στο Θέατρο Μπρόντγουεϋ της Νέας Υόρκης σαν σήμερα, 13 Νοεμβρίου 1940. Ενώ απέσπασε θετική υποδοχή από τους κριτικούς, απέτυχε εμπορικά, εξαιτίας της αποκοπής της διανομής στην ευρωπαϊκή αγορά λόγω του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, του υψηλού κόστους παραγωγής, των εξόδων για την κατασκευή του εξοπλισμού Fantavision και τέλος λόγω των εξόδων για τη μίσθωση των περιοδειών. Από το 1942, η ταινία έχει επανεκδοθεί πολλές φορές από την RKO Radio Pictures και τη Buena Vista Distribution, με το γνήσιο υλικό (εικόνα και ήχο) να έχουν διαγραφεί, τροποποιηθεί ή διορθωθεί σε κάθε εκδοχή. Με την προσαρμογή στον πληθωρισμό που μεσολάβησε, η Fantasia είναι η 23η ταινία με τα μεγαλύτερα έσοδα όλων των εποχών στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η φήμη της είναι διαχρονική και έχει οδηγήσει στη δημιουργία ενός franchise που συμπεριλαμβάνει βιντεοπαιχνίδια, ατραξιόν στην Disneyland και μια σειρά ζωντανών συναυλιών. Στις 17 Δεκεμβρίου του 1999 προβλήθηκε στο Κάρνεγκυ Χωλ η συνέχεια της ταινίας με τίτλο Fantasia 2000, που συγχρηματοδοτήθηκε από τον ανιψιό του Ουώλτ Ντίσνεϋ, Ρόυ Ε. Ντίσνεϋ. Η ταινία ξεκίνησε να προβάλλεται παγκοσμίως το 2000. Η Fantasia θεωρείται ευρέως ως μία από τις σημαντικότερες ταινίες κινουμένων σχεδίων όλων των εποχών. Το 1998, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου την κατέταξε στην 58η θέση ως καλύτερη αμερικανική ταινία στη λίστα 100 Χρόνια... 100 Ταινίες και 5η καλύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων σε λίστα Top 10. Το 1990, η Fantasia επιλέχθηκε για να διατηρηθεί στο αμερικανικό Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, καθώς θεωρείται "πολιτιστικά, ιστορικά, ή αισθητικά σημαντική".

Τα «κομμάτια» της Fantasia

Καθεμιά ιστορία ξεκινά με τα μέλη της ορχήστρας σε μπλε φόντο να προετοιμάζονται, ενώ ο παρουσιαστής, Ντημς Τέυλορ, κάνει την εισαγωγή στην ιστορία:

Τοκάτα και Φούγκα σε Ρε ελάσσονα, BWV 565

Η ημιφωτισμένη ορχήστρα εμφανίζεται σε μπλε και χρυσό, σταδιακά δίνοντας τη θέση της σε αφηρημένα σχέδια που ακολουθούν τη μελωδία.

Ο Καρυοθραύστης

Έξι κομμάτια του κλασικού μπαλέτου συνοδεύουν την εναλλαγή των τεσσάρων εποχών με νεράιδες, ψάρια, μανιτάρια, λουλούδια και φύλλα να συμβολίζουν την καθεμιά εποχή.

Ο Μαθητευόμενος Μάγος

Το συμφωνικό ποίημα του Πωλ Ντυκά προσαρμόζεται στον ντισνεϋκό κόσμο, με το Μίκυ Μάους στο ρόλο του μαθητευόμενου του μάγου Γεν Σιντ να χρησιμοποιεί μαγεία που δεν μπορεί να ελέγξει.

Ιεροτελεστία της Άνοιξης

Η γένεση της Γης, ο σχηματισμός της, τα πρώτα έμβια όντα και η εποχή των δεινοσαύρων απεικονίζονται με το μουσικό χρωματισμό μερών του μπαλέτου του Ίγκορ Στραβίνσκυ.

Διάλειμμα / Γνωρίστε το Σάουντρακ

Οι μουσικοί αποχωρούν και η κάρτα με τον τίτλο της Φαντασίας αποκαλύπτεται. Μετά το διάλειμμα ξεκινά ένα μικρό jam session, ένα αυτοσχεδιαστικό κομμάτι τζαζ, από τον κλαρινετίστα, ενώ η ορχήστρα επιστρέφει. Το κομμάτι αυτό τελειώνει με μια χιουμοριστική παρουσίαση του soundtrack και του τρόπου που μοντάρεται στην ταινία.

Η Ποιμενική Συμφωνία

Σε ένα μυθικό βουκολικό τοπίο κένταυροι και κενταυρίδες, ερωτιδείς, φαύνοι και άλλα πλάσματα της ελληνικής και ρωμαϊκής μυθολογίας συγκεντρώνονται για τη γιορτή του Βάκχου, η οποία όμως διακόπτεται από το Δία και τον Ήφαιστο.

Ο Χορός των Ωρών

Το μικρό μπαλέτο του Αμίλκαρε Πονκιέλλι από την όπερα Τζοκόντα ζωντανεύει από τη Μαντάμ Ουπάνοβα[24] και τις στρουθοκαμήλους της (Πρωί), την Χάυασινθ Χίππο[25] και τους υπηρέτες της (Μεσημέρι), την Ελεφανσίν και τους ελέφαντες με τις φυσαλίδες (Απόγευμα) και τον Μπεν Αλί Γκέιτορ[26] με τους αλιγάτορές του (Νύχτα), που στο τέλος συναντώνται σε ένα τελευταίο κωμικό χορό.

Νύχτα στο Φαλακρό Βουνό και Ave Maria

Κατά τη Βαλπουργιανή Νύχτα, ο γιγαντιαίος δαίμονας Τσέρναμπογκ[27] ξυπνά και καλεί κακά πνεύματα και ψυχές νεκρών που δεν έχουν αναπαυθεί στο Φαλακρό Βουνό. Τον αλλόφρονα χορό τους διακόπτει η καμπάνα της εκκλησίας και τα πνεύματα εξαφανίζονται. Μια χορωδία μοναχών με φανούς ψάλλει το Άβε Μαρία και κατευθύνεται μέσα από το δάσος στα ερείπια του καθεδρικού ναού.