Κινηματογραφος

Νίκος Περάκης: Ο μετρ της πολιτικής σάτιρας

Το αφιέρωμα της Ταινιοθήκης της Ελλάδας είναι μια πολύ καλή αφορμή για να ξαναθυμηθούν οι παλιοί το καυστικό χιούμορ του σκηνοθέτη αλλά και να ανακαλύψουν οι νεότεροι σινεφίλ το ξεχωριστό σύμπαν του.

Κωνσταντίνος Καϊμάκης
ΤΕΥΧΟΣ 928
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
UPD

Νίκος Περάκης: Επτά ταινίες που αγάπησε ο ανανεωτής της ελληνικής κωμωδίας έρχονται στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος

Το αφιέρωμα της Ταινιοθήκης της Ελλάδας στον Νίκο Περάκη με τίτλο «Οι 7 αγαπημένες μου» (19- 22 Σεπτεμβρίου) είναι μια πολύ καλή αφορμή για να ξαναθυμηθούν οι παλιοί το καυστικό χιούμορ του σκηνοθέτη αλλά και να ανακαλύψουν οι νεότεροι σινεφίλ το ξεχωριστό σύμπαν του.

Το 1982 ο άγνωστος τότε και πρωτοεμφανιζόμενος στα καθ’ ημάς Νίκος Περάκης που είχε υπογράψει τις πρώτες του ταινίες ως σκηνογράφος και σχεδιαστής παραγωγής στη Γερμανία (έχει συνεργαστεί με τον Φόλκερ Σλέντορφ στο βραβευμένο «Ταμπούρλο»), φτιάχνει την πρώτη του ελληνική κωμωδία –«η τρίτη και φαρμακερή απόπειρα μου να επιστρέψω στην Ελλάδα» θα πει– με τίτλο «Άρπα Colla». Το φιλμ προβάλλεται στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης χωρίς ιδιαίτερες περγαμηνές και κλέβει την παράσταση, χάρη στις κωμικές περιπέτειες δύο φίλων σκηνοθετών (Νίκος Καλογερόπουλος, Μίμης Χρυσομάλλης) που κάνουν τα πάντα προκειμένου να φτιάξουν την ταινία των ονείρων τους χωρίς εκπτώσεις και συμβιβασμούς αλλά πέφτουν θύματα του αλαλούμ που επικρατεί στον χώρο του ελληνικού κινηματογράφου. 

Δύο χρόνια μετά ο σκηνοθέτης υπογράφει τη διαχρονικά απολαυστική «Λούφα και παραλλαγή» (σε σενάριο δικό του που βασίζεται στα βιώματα που είχε υπηρετώντας στην Τηλεόραση Ενόπλων Δυνάμεων (ΤΕΔ) την εποχή της Χούντας) που κερδίζει τον τίτλο του κορυφαίου φιλμ στο 25ο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Λίγους μήνες μετά η ταινία σαρώνει τα ταμεία φτάνοντας σε εισπράξεις απλησίαστες για την εποχή ενώ αποτελεί ένα προφητικό –παρότι μιλάει για το παρελθόν– πολιτικό σχόλιο για τη Μεταπολίτευση καθώς και την Ελλάδα του ΠΑΣΟΚ και του Αντρέα Παπανδρέου, ο οποίος βρίσκεται για τρίτη χρονιά στην εξουσία. Με αυτό το φιλμ ο ανένταχτος Περάκης αναδεικνύεται στον πιο αιχμηρό μελετητή της  σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας και στα επόμενα καλλιτεχνικά βήματά του θα επιβεβαιώνει σταθερά αυτόν τον τίτλο. Ο δημιουργός χρησιμοποιεί το όχημα της υπόγειας ειρωνείας για να στηλιτεύσει τις πιο σοβαρές παθογένειες της φυλής μας, και είναι ουσιαστικά ο πρώτος μοντέρνος σκηνοθέτης που ανοίγει τον δρόμο για να περάσει το νέο ελληνικό σινεμά από τη φάση της αδιέξοδης εσωστρέφειας σε εκείνο της γόνιμης κοινωνικοπολιτικής κριτικής. Ο μικροαστισμός που… νταραβερίζεται με τον ωχαδελφισμό, η ροπή προς την κομπίνα αλλά και την τρέλα του μεγαλείου, ο σουρεαλισμός της ελληνικής οικογένειας, η πολιτική αναλγησία είναι κάποια από τα μοτίβα που απασχολούν σταθερά τον Περάκη στις περισσότερες ταινίες του.

Επτά ταινίες, λοιπόν, που αγάπησε ο ανανεωτής της ελληνικής κωμωδίας Νίκος Περάκης έρχονται στην Αθήνα, μετά τον Χρυσό Αλέξανδρο που του απονεμήθηκε στο περσινό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για τα «Bomber and Paganini», «Ιδού η Μήλος», «Άρπα Colla», «Λούφα + Παραλλαγή», «Bίοs + Πολιτεία», «Προστάτης οικογενείας» και «Ψυχραιμία». Παρών στο αφιέρωμα θα είναι ο ίδιος ο σκηνοθέτης, αλλά και εκλεκτοί προσκεκλημένοι που θα προλογίσουν τις ταινίες του και θα παρευρεθούν στις προβολές.

Νίκος Περάκης: Το πρόγραμμα του αφιερώματος στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος

ΠΕΜΠΤΗ 19/9
20.30: Bomber
and Paganini (1976, 104’)
Προλογίζει ο Νίκος Περάκης

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20/9
20.30: Ιδού η Μήλος/ Milo Milo (1979, 96’)

Προλογίζει ο Πέτρος Τατσόπουλος, συγγραφέας

22.30: Άρπα Colla (1982, 98’)
Προλογίζει η Μαρία Κομνηνού, πρόεδρος ΔΣ της Ταινιοθήκης της Ελλάδος

ΣΑΒΒΑΤΟ 21/9
20.30: Λούφα + Παραλλαγή (1984, 96’)
Προλογίζει ο Κωνσταντίνος Καϊμάκης, κριτικός κινηματογράφου

22.30: Bίοs + Πολιτεία (1987, 101’)
Προλογίζει ο Χρήστος Χωμενίδης, συγγραφέας

ΚΥΡΙΑΚΗ 22/9

20.30: Προστάτης οικογενείας (1997, 96’)
Προλογίζει ο Ρένος Χαραλαμπίδης, σεναριογράφος, σκηνοθέτης, ηθοποιός

22.30: Ψυχραιμία (2007, 99’)
Προλογίζει ο Ανδρέας Κωνσταντίνου, ηθοποιός, σκηνοθέτης