Κινηματογραφος

Αφιέρωμα στον Bill Viola στην ταράτσα του ΕΜΣΤ

Ο πρωτοπόρος στους τομείς των νέων μέσων, της «video art» και των πολυμεσικών εγκαταστάσεων τιμάται την 1η Αυγούστου

Θερινές προβολές στην ταράτσα του ΕΜΣΤ: Αφιέρωμα στον Bill Viola

Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (EMΣT) συνεχίζει το πρόγραμμα προβολών του, που ξεκίνησε στις 21 Ιουνίου στον εντυπωσιακό θερινό κινηματογράφο του CineFIX, με ένα αφιέρωμα στον Bill Viola. Με πανοραμική θέα σε ολόκληρη την πόλη και φόντο την Ακρόπολη, η ταράτσα του ΕΜΣΤ δημιουργεί μια ιδανική συνθήκη για την προβολή ταινιών, βίντεο και οπτικοακουστικών καλλιτεχνικών έργων και αλλάζει τις σχέσεις των θεατών με τα έργα σύγχρονης τέχνης και τον περιβάλλοντά τους χώρο.

Ο διεθνώς αναγνωρισμένος Αμερικανός καλλιτέχνης Bill Viola, που απεβίωσε τον περασμένο μήνα, υπήρξε πρωτοπόρος στους τομείς των νέων μέσων, της «video art» και των πολυμεσικών εγκαταστάσεων. Για παραπάνω από 50 χρόνια, το οραματικό του έργο (οπτικοακουστικά εμβυθιστικά περιβάλλοντα με βίντεο και ηχητικά τοπία) επικεντρωνόταν στις θεμελιώδεις ανθρώπινες εμπειρίες της γέννησης, του θανάτου και σε θέματα όπως την ανθρώπινη συνείδηση. Οι επιβραδυνόμενες κινούμενες εικόνες, οι οποίες έγιναν το σήμα κατατεθέν του, μετατοπίζουν την αίσθηση αντίληψης για να αποκαλύψουν τις εσωτερικές διεργασίες της συνείδησης, πράγμα το οποίο ο καλλιτέχνης εμπνεύστηκε από τις μελέτες του επάνω στον εσωτερισμό.

Ο Viola πειραματίστηκε με τις νέες τεχνολογίες του βίντεο, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, για να εξερευνήσει τις εκφραστικές δυνατότητες αυτού του νέου μέσου. Παράλληλα, μέσα από τη μελέτη της ιστορίας της τέχνης και των Μοντερνιστών, όπως τον Μαρσέλ Ντυσάν, τον Άντι Γουόρχολ, τον Αλμπέρτο Τζακομέττι και τον Μαρκ Ρόθκο, καθώς και την έρευνα σε πολιτιστικές τελετουργίες ανά τον κόσμο, συνειδητοποίησε ότι η τέχνη μπορεί να εκφράσει την πραγματική συμπόνια, προσπαθώντας να δημιουργήσει έργα που ενσαρκώνουν την έννοια της «μεταμόρφωσης». Ο Viola έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην καθιέρωση του βίντεο ως μίας αδιαμφισβήτητα σημαντικής μορφής της σύγχρονης τέχνης.

Η συμμετοχή του καλλιτέχνη σε μεγάλες διοργανώσεις, όπως τη Documenta 6 το 1977, τη 46η Μπιενάλε της Βενετίας το 1995 (όπου εκπροσώπησε τις Η.Π.Α.), καθώς και σε αμέτρητες εκθέσεις σε μουσεία σε όλο τον κόσμο, όπως το Μουσείο Guggenheim της Νέας Υόρκης, το LACMA του Λος Άντζελες, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Σαν Φρανσίσκο, το Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο, το Μουσείο Stedelijk του Άμστερνταμ, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Φρανκφούρτης κ.α., προσέλκυσαν ρεκόρ επισκεπτών για έναν σύγχρονο καλλιτέχνη που ασχολείται με την «video art».

Εκτός από την τέχνη του βίντεο, η μουσική υπήρξε επίσης ένα σημαντικό μέρος της ζωής και του έργου του Viola. Μεταξύ 1973-1980 εμφανίστηκε με τον πρωτοποριακό συνθέτη David Tudor ως μέλος του συνόλου Rainforest, που αργότερα ονομάστηκε Composers Inside Electronics. Ο Viola δημιούργησε επίσης βίντεο που συνόδευαν μουσικές συνθέσεις, όπως το Déserts του Εντγκάρ Βαρέζ το 1994 με το Ensemble Modern και, το 2000, μια σουίτα βίντεο τριών τραγουδιών για την παγκόσμια περιοδεία του ροκ συγκροτήματος Nine Inch Nails. Το 2004 συνεργάστηκε με τον σκηνοθέτη Πίτερ Σέλαρς και τον μαέστρο Έσα-Πέκα Σαλόνεν για τη δημιουργία μιας νέας παραγωγής της όπερας του Ρίχαρντ Βάγκνερ, «Τριστάνος και Ιζόλδη», η οποία παρουσιάστηκε από τη Φιλαρμονική του Λος Άντζελες την ίδια χρονιά και έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στην Opéra National de Paris, στην Πλατεία της Βαστίλης το 2005.

Θερινές προβολές στην ταράτσα του ΕΜΣΤ: Τα έργα που θα παρουσιαστούν στο αφιέρωμα στον Bill Viola

«Angel’s Gate» (1989)
Βιντεοταινία, έγχρωμη, με ήχο
Διάρκεια: 4΄50''
Παραγγελία για τη σειρά «El Arte de Video», παραγωγή της IMATCOATANOR σε συνεργασία με την Television Española, SA, Μαδρίτη

«Memory Surfaces and Mental Prayers» (1977)
Βιντεοταινία, έγχρωμη, με ήχο, συνολική διάρκεια: 29΄
Περιλαμβάνει τα επιμέρους βίντεο:
«The Wheel of Becoming» (1977)
«The Morning After the Night of Power» (1977)
«Sweet Light» (1977)

«Four Songs» (1976)
Βιντεοταινία, έγχρωμη, με ήχο, συνολική διάρκεια: 33'
Περιλαμβάνει τα επιμέρους βίντεο:
«Junkyard Levitation» (1976)
«Songs of Innocence» (1976)
«The Space Between the Teeth» (1977)
«Truth Through Mass Individuation» (1976)

«Anthem» (1983)
Βιντεοταινία, έγχρωμη, με ήχο
Διάρκεια: 11΄30''
Παραγωγή σε συνεργασία με το WNET/Thirteen Television Laboratory, Νέα Υόρκη