Κινηματογραφος

Horizon: Ένα αμερικανικό έπος - Ο Κέβιν Κόστνερ κατακτά εκ νέου την Άγρια Δύση

Η Άγρια Δύση και η γενοκτονία των ινδιάνων απασχολούν εκ νέου τον βραβευμένο με Όσκαρ δημιουργό

Κωνσταντίνος Καϊμάκης
ΤΕΥΧΟΣ 922
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Τo 1859 στην κοιλάδα του Σαν Πέδρο φτάνουν οι πρώτοι άποικοι, προκαλώντας τη βίαιη αντίδραση των ινδιάνων που σε κείνα τα εδάφη κυνηγούν. Ο καιρός περνά, αλλά η εικόνα των τάφων με τους σφαγιασθέντες από τους ινδιάνους λευκούς δεν είναι ικανή να αποτρέψει τα καραβάνια που πλέον φτάνουν μαζικά από τις ανατολικές πολιτείες στην Άγρια Δύση. Στο πλαίσιο αυτό δημιουργούνται διάφορες ιστορίες έρωτα, εκδίκησης και επιβίωσης, ενώ ισχυροποιείται η θέση της γυναίκας ως βασικό θεμέλιο στο χτίσιμο του Νέου Κόσμου.

Μετά από 20 σχεδόν χρόνια και τον «Άγραφο νόμο της Δύσης» ο Κέβιν Κόστνερ επιστρέφει πίσω από την κάμερα, καθώς και στον ίδιο χώρο που τον εμπνέει σταθερά και διαχρονικά. Η Άγρια Δύση και το θέμα της γενοκτονίας των ινδιάνων («Χορεύοντας με τους λύκους») απασχολούν εκ νέου τον Αμερικανό δημιουργό. Όμως η πρόθεση να φτιάξει ένα υπερφιλόδοξο saga για την κατάκτηση της Άγριας Δύσης, μοιάζει να του βάζει συνεχώς τρικλοποδιές στην αφήγηση μιας ιστορίας που πάσχει στη συνοχή και ομοιογένειά της. Η πρώτη ώρα του φιλμ είναι δοσμένη ολοκληρωτικά στο τρομακτικό αποτύπωμα μιας σφαγής που συνέβη το 1863, όταν οι πρώτες κοινότητες λευκών έχουν αρχίσει να εγκαθίστανται στη Μοντάνα. Η εξαιρετική κινηματογράφηση και η έντεχνη συρραφή των αιματοβαμμένων σκηνών δράσης δεν μπορούν να μας αποτρέψουν από το μούδιασμα της διαπίστωσης ότι ο Κόστνερ τονίζει με μελανά χρώματα τη θηριωδία των ινδιάνων απέναντι στην «αγνή και αθώα» κοινότητα των αποίκων. Είναι μια στιγμή πολιτικής σύγχυσης για κείνον και θα χρειαστεί να περάσει αρκετός φιλμικός χρόνος μέχρι να συναντήσουμε τα πρώτα σημάδια ευαισθησίας του για την τραγική μοίρα των αυτόχθονων της Αμερικής, που γίνονται θύματα αδίστακτων κυνηγών οι οποίοι πληρώνονται για τα σκαλπ των ινδιάνων που σκοτώνουν.

Ταυτόχρονα ο Κόστνερ επιχειρεί να αναπτύξει μερικές παράλληλες ιστορίες που κάποια στιγμή μάλλον θα συναντηθούν, αν τελικά μπορέσει να ολοκληρώσει το τετράπτυχο έπος του στο οποίο έχει επενδύσει μεγάλο μέρος της περιουσίας του. Από αυτές τις ιστορίες ξεχωρίζει φυσικά εκείνη της νεαρής γυναίκα που το σκάει από τον κατ’ εξακολούθηση βιαστή της και κρύβεται με το μωρό της στη Νέα Γη δημιουργώντας μια νέα ζωή. Υπάρχουν όμως και άλλοι χαρακτήρες με ιστορικό και σημειολογικό ενδιαφέρον: ο μοναχικός καουμπόι του Κόστνερ είναι μια φιγούρα από το παρελθόν που αναγκάζεται να αναλάβει δράση όταν οι συνθήκες το απαιτήσουν, η δυναμική χήρα της Σιένα Μίλερ που διεκδικεί το δικαίωμά της στη συνέχιση της ζωής, ο ιδεολόγος υπολοχαγός του Σαμ Γουόρθιγκτον που καταδικάζει κάθε μορφή αδικίας, ο αρχηγός των ινδιάνων που βλέπει το μέλλον της φυλής του σε αντίθεση με τον ματαιόδοξο γιο του κ.ά. Εν κατακλείδι πρόκειται για ένα παλιομοδίτικο, τεχνικά άρτιο και οπωσδήποτε ενδιαφέρον γουέστερν που έχει όμως σεναριακά θέματα. Ίσως το λάθος του Κόστνερ να είναι πως κοιτά με υπερβολικό δέος τον «μαγικό» ορίζοντα της Άγριας Δύσης και την αναζήτηση του αμερικανικού ονείρου, σε έναν τόπο που χωρούσε κυρίως εφιάλτες. Πάντως για να έχουμε πιο ολοκληρωμένη άποψη θα πρέπει να περιμένουμε και το δεύτερο μέρος του φιλμ που βγαίνει τον Αύγουστο στις αίθουσες. Ίσως τότε να είναι πιο ξεκάθαρο –και ελπίζουμε πιο θελκτικό– το όραμα του Κόστνερ γύρω από το πώς μπήκαν πραγματικά τα θεμέλια της Άγριας Δύσης.