Κινηματογραφος

Μνήμη: Ένα κοινωνικό δράμα με τους Τζέσικα Τσαστέιν και Πίτερ Σάρσγκαρντ

Ο τρόπος που απεικονίζει ο Μισέλ Φράνκο το πέρασμα των δύο αντιηρώων από το σκοτάδι στο φως είναι αφοπλιστικός

Κωνσταντίνος Καϊμάκης
ΤΕΥΧΟΣ 921
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Μνήμη: Κριτική για την ταινία του Μισέλ Φράνκο, με τους Τζέσικα Τσαστέιν, Πίτερ Σάρσγκαρντ, Mπρουκ Τίμπερ, Μέριτ Γουίβερ, Τζος Τσαρλς

Η 40χρονη Σίλβια στο reunion του παλιού της σχολείου συναντά τον πρώην συμμαθητή της Σολ, ο οποίος μετά το τέλος της εκδήλωσης την ακολουθεί μέχρι το σπίτι της. Το επόμενο πρωί η Σίλβια διαπιστώνει ότι ο Σολ πέρασε όλο το βράδυ στην πόρτα του σπιτιού της. Θορυβημένη καλεί τις αρχές και τότε μαθαίνει την τραγική αλήθεια: ο Σολ πάσχει από πρόωρη άνοια.

Στην πιο ώριμη στιγμή της καριέρας του, ο Μισέλ Φράνκο («Μετά τη Λουτσία») στην πρώτη του αγγλόφωνη ταινία υπογράφει ένα στιβαρό κοινωνικό δράμα που σημαδεύεται από τις ερμηνείες των Τζέσικα Τσαστέιν (από τις κορυφαίες στιγμές στην καριέρα της) και Πίτερ Σάρσγκαρντ. Μάλιστα ο δεύτερος κέρδισε το βραβείο ερμηνείας στο Φεστιβάλ Βενετίας, πλάθοντας συνταρακτικά το πορτρέτο ενός τραγικού άντρα που βλέπει ξαφνικά τη ζωή του να χάνεται από τη μια στιγμή στην άλλη, χωρίς να έχει περιθώρια αντίδρασης. Είναι εντυπωσιακό αυτό που κάνει εδώ ο μέχρι πρότινος πεσιμιστής και οριακά προβοκάτορας Μεξικανός σκηνοθέτης. Ενώ η δηκτική του ματιά έφτανε πάντα στα άκρα («Νέα τάξη», «Chronic»), στη νέα του δημιουργία κατεβάζει στροφές, μειώνει την ένταση και χαμηλώνει το βλέμμα προκειμένου να αφηγηθεί μια απέραντα ανθρώπινη ιστορία. Η «Μνήμη» δεν είναι απλώς μια ταινία για μια εκφυλιστική αρρώστια –τη χειρότερη ίσως που μπορεί να πλήξει τον άνθρωπο– η οποία σχετίζεται με τη φθορά του μυαλού. Είναι επίσης ένα αμείλικτο ψυχολογικό θρίλερ που χτίζεται γύρω από τα τραύματα δύο βαθιά πληγωμένων ανθρώπων (η αλκοολική Σίλβια προσπαθεί να σβήσει από τη μνήμη της το σκληρό παρελθόν, ενώ ο Σολ βλέπει με θλίψη να χάνει τον έλεγχο της ζωής του καθώς ο αδελφός του είναι αυτός που πλέον αποφασίζει για εκείνον), οι οποίοι έρχονται απρόσμενα κοντά παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες. Κυρίως όμως η «Μνήμη» μιλάει για τη δύναμη της αγάπης. Το στοιχείο του έρωτα είναι εκείνο που θα φέρει ξανά την όρεξη για ζωή και κυρίως την ελπίδα στους διαλυμένους Σίλβια και Σολ. Ο τρόπος που απεικονίζει ο Φράνκο το πέρασμα των δύο αντιηρώων από το σκοτάδι στο φως είναι αφοπλιστικός. Η απλότητα και η ειλικρίνεια με την οποία σχεδιάζει τις αδέξιες κινήσεις (άψογα κινηματογραφημένη η ερωτική σκηνή, τρομερό συναισθηματικό βάθος στη σεκάνς που βλέπουν μια ταινία οι Σίλβια και Σολ) και χειρονομίες δύο απόκληρων προκειμένου να βρουν κώδικα επικοινωνίας, θυμίζει το σινεμά του Κασσαβέτη. Είναι μια ζεστή χειρονομία αγάπης από τον Φράνκο που στοχεύει στην αλήθεια κάποιων σχέσεων, συντρίβοντας ταυτόχρονα τη βιτρίνα της φαινομενικά ιδανικής εικόνας κάποιων οικογενειών που προτιμούν να ζουν μονίμως με το ψέμα.