Aria Mia Loberti: Όταν η συμπερίληψη φτάνει στις Χρυσές Σφαίρες

Παρακολουθήσαμε πρόσφατα την τελετή απονομής των βραβείων για τις Χρυσές Σφαίρες 2024, στην οποία τις εντυπώσεις κέρδισε η πρωταγωνίστρια της μίνι τηλεοπτικής σειράς του Netflix «Όλο το φως που δεν μπορούμε να δούμε» (All the light we cannot see), Aria Mia Loberti. Πρόκειται για μια κοπέλα με οπτική αναπηρία η οποία περπάτησε στο κόκκινο χαλί συνοδευόμενη από το σκύλο οδηγό της, ένα μαύρο λαμπραντόρ, την Ingrid. Η τριαντάχρονη Aria και η Ingrid γράφουν Ιστορία στο θεσμό των «Χρυσών Σφαιρών», αφού για πρώτη φορά μια τυφλή ηθοποιός συνοδεύεται στο κόκκινο χαλί από σκύλο οδηγό, ένα μέσο που της εξασφαλίζει πλήρη αυτονομία στη μετακίνηση και συμβάλλει ουσιωδώς στην επίτευξη της ανεξάρτητης διαβίωσης των ατόμων με οπτική αναπηρία. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε: «Είναι επίσης η πρώτη φορά που έχουμε μια αυθεντική αναπαράσταση ενός χαρακτήρα σε μια παραγωγή τέτοιου μεγέθους».

Η τηλεοπτική σειρά «Όλο το φως που δεν μπορούμε να δούμε» βασίζεται στο ομότιτλο βραβευμένο με Pulitzer βιβλίο του Anthony Deorr και έχει αποσπάσει εξαιρετικές κριτικές. Με φόντο την καθημαγμένη Γαλλία του 2^ου Παγκοσμίου Πολέμου, η Loberti υποδύεται μια νεαρή τυφλή Γαλλίδα, τη  Marie-Laure, η οποία παρά τις αντιξοότητες είναι πλήρως ενταγμένη στην κοινωνία που ζει, συνδυάζοντας αριστοτεχνικά τη μαχητικότητα με την αθωότητα. Μαθαίνει από μικρή τον κώδικα γραφής και ανάγνωσης Braille, όπως και να κινείται με το λευκό της μπαστούνι.  Η αναπηρία παρουσιάζεται απλά ως μια πτυχή της ανθρώπινης ποικιλομορφίας και δεν επισκιάζει την προσωπικότητα της ηρωίδας, ούτε επηρεάζει τη στάση των ανθρώπων απέναντί της. Οι φίλοι την αγαπούν γι’ αυτό που είναι. Οι εχθροί την αντιμετωπίζουν αυστηρά και ισότιμα με κάθε αντίπαλο. Τίποτα δεν χαρίστηκε στη Marie, όπως και τίποτα δε χαρίστηκε στην Aria.

«Μπορώ να γίνω ο ήρωας της δικής μου ιστορίας. Αξίζω να έχω το δικό μου χώρο και τη δική μου φωνή και δε χρειάζομαι άλλους να μιλήσουν για μένα» Aria Mia Loberti  

Γεννημένη  το 1994 στο Rhode Island των ΗΠΑ, η Aria Mia Loberti σπούδασε φιλοσοφία, αρχαία ελληνικά και πολιτικές επιστήμες και ξεκίνησε το διδακτορικό της στη ρητορική. Η επαγγελματική της ενασχόληση με την τέχνη προέκυψε τυχαία, όταν έμαθε ότι η παραγωγή της σειράς «All the light we cannot see» διεξάγει ακροάσεις σε παγκόσμια κλίμακα, προκειμένου να βρεθεί το κατάλληλο άτομο με οπτική αναπηρία για να ενσαρκώσει με πειστικότητα και ρεαλισμό τη Marie-Lore. «Ποτέ δεν τόλμησα να ονειρευτώ ότι θα μπορούσα να ασχοληθώ με την υποκριτική», εκμυστηρεύεται σε μια συνέντευξη. Και όχι μόνο ασχολήθηκε, αλλά ξεχώρισε για το ταλέντο, την επιμονή και την αυθεντικότητα της.

Η τηλεοπτική αυτή σειρά των τεσσάρων επεισοδίων συνιστά ένα ιδανικό πρότυπο συμπερίληψης, τόσο ως προς την παραγωγή, αφού η τυφλή πρωταγωνίστρια ενσαρκώνεται από ηθοποιό με οπτική αναπηρία, όσο και ως προς το περιεχόμενο. Η πλήρης αποδοχή ξεκινά από τον πατέρα της ηρωίδας, που της μαθαίνει τον κόσμο και πώς να ζει ανεξάρτητη μέσα σ’ αυτόν και επεκτείνεται σε όλο το κοινωνικό περιβάλλον που την αντιμετωπίζει ισότιμα με τους υπόλοιπους. Πρόκειται για μια σειρά που δεν προβάλλει ως βιτρίνα την αναπηρία, αλλά την εντάσσει στην πλοκή του σεναρίου ως απόλυτα φυσιολογικό χαρακτηριστικό.

Η παρουσία της Aria Mia Loberti καταδεικνύει με τον πιο εμφατικό τρόπο ότι δεν πρέπει να φοβόμαστε να δίνουμε ευκαιρίες σε άτομα με αναπηρία να εξελίσσουν τις δεξιότητες και τα ταλέντα τους. Οι νοοτροπίες αλλάζουν, νέοι επαγγελματικοί δρόμοι ανοίγουν και σιγά σιγά καταρρίπτονται τα τείχη των παγιωμένων στερεοτύπων και προκαταλήψεων. Η διαμόρφωση όρων πλήρους συμπερίληψης και ισότιμης συμμετοχής για τα άτομα με αναπηρία αποτελεί μια πολυδιάστατη επένδυση με ποιοτικά αποτελέσματα. Έτσι εμπεδώνεται στην πράξη η αρχή της ίσης μεταχείρισης και οι κοινωνίες μας γίνονται πιο ανοικτές, πλουραλιστικές και συμπεριληπτικές.

«Ήταν τιμή μου να εκπροσωπήσω την κοινότητά μου και τον πολιτισμό μου. Δεν έχει ξαναγίνει και αυτό είναι πραγματικά μεγάλη ευθύνη».