The Saltburn Dance: O κινηματογράφος των vibes και του TikTok

Δεν ξέρω κατά πόσο έχει ουσία η προειδοποίηση για spoiler alerts στην εποχή που όλα τα ζουμερά σημεία ενός θεάματος που προκαλεί συζητήσεις, ντόρο, buzz και όλον αυτόν τον ταχείας καύσης διαδικτυακό «χαμό», στον οποίον πια είμαστε απολύτως συνηθισμένοι, αλλά για όσους (πιστεύουν ότι) μπορούν να δουν μια ταινία / σειρά / εκπομπή που έχει «συζητηθεί» ανέγγιχτοι και αθώοι ως προς τι ακριβώς θα δουν σε αυτήν ας σταματήσουν να διαβάζουν κάπου εδώ.

Όχι βέβαια ότι στο πολυσυζητημένο “Saltburn” -τη δεύτερη ταινία της αδιαμφισβήτητα ταλαντούχας Emerald Fennell- θα πάθει κανείς και κάποια ζημιά αν έχει πέσει πάνω στις αναλύσεις εντυπώσεων από τις δήθεν σοκαριστικές σκηνές, όπως αυτή «με το σιφόνι της μπανιέρας» ή «με το αίμα περιόδου» και φυσικά αυτή «με το σεξ στον τάφο». Μπορεί και πάλι να απολαύσει τα «προκλητικά» ευρήματα και τα ομολογουμένως εξαιρετικά στιλάτα κάδρα της Fennell με μηδενική ψυχαγωγική απώλεια. Πρώτον γιατί είναι πολύ πιο ανώδυνα από ό, τι το επαγγελματικό marketing buzz της ταινίας υπόσχεται, άρα δεν υπάρχει ιδιαίτερο απόθεμα σοκ προς ανάλωση. Δεύτερον, και εδώ είναι το εξαιρετικά ενδιαφέρον στοιχείο αυτής της ταινίας, το “Saltburn” παραμένει ένα γοητευτικότατο, πολύ ευχάριστο θέαμα, που περνάς πολύ καλά μαζί του.

Saltburn: Η υπόθεση της ταινίας

Η υπόθεση της ταινίας απλή και ξαναπαιγμένη: μια οριακή ιστορία κοινωνικής αναρρίχησης με πρωταγωνιστή τον Oiver Quick (Barry Keoghan) έναν υπερ-ευφυή φοιτητή της μεσαίας τάξης, υπότροφο της Οξφόρδης των 00s που ξέρει τι θέλει και είναι αποφασισμένος να το αποκτήσει με κάθε τρόπο και συγκεκριμένα με όχημα την επίσης οριακή φιλία του με τον Felix Catton (Jacob Elordi), γόνο ενός από τα μεγαλύτερα τζάκια της Αγγλίας και σταρ της οξφορδιανής φοιτητικής κοινότητας. Ο δεύτερος καλεί τον πρώτο να περάσει το καλοκαίρι μαζί του και με την οικογένειά του στην προγονική έπαυλη - υπερπαραγωγή Saltburn (κατά κόσμον στο μέγαρο Drayton House στο Norhtamptonshire της Αγγλίας). Και κάπου εκεί αρχίζουν και τελειώνουν όλα.

Το trailer της ταινίας υπόσχεται ένα γοτθικό θρίλερ – παραμύθι πασπαλισμένο με ποπ γκλίτερ το οποίο είναι περίπου έτσι αν τουλάχιστον αντιστρέψουμε τις αναλογίες και δεχτούμε ένα ποπ «ακίνδυνο» θρίλερ με γοτθικό γκλίτερ που περιορίζεται στην αρχιτεκτονική της Οξφόρδης και στην ίδια την ύπαρξη της έπαυλης Saltburn (ή Drayton House). Το μεγάλου μήκους ντεμπούτο της σκηνοθέτιδας “Promising Young Woman” υπόσχεται έναν άξιο διάδοχο – κι εδώ μάλλον το “Saltburn” περνάει κάτω απ’ τον πήχη. Κατά τα άλλα οι δύο και κάτι ώρες της ταινίας κυλούν ανάλαφρα μέσα σε μια wannabe εξτραβαγκάντσα ηδονής και πλούτου, σεξ και θανάτου, σκηνών της αλόγιστης «μεγάλης ζωής» τις οποίες εποφθαλμιά με το κομμένο και ραμμένο για τον πρωταγωνιστικό ρόλο βλέμμα του ο Barry Keoghan σε μια ακόμα κορυφαία (αν και κλεμμένη από εκκλησία) ερμηνεία. Στο τέλος έχεις την αίσθηση ότι είδες μια μεταγραφή της κινηματογραφικής μεταφοράς του Ταλαντούχου Κύριου Ρίπλεϊ (επιρροή που αρνείται η Fennell κι ας την έχει διαγνώσει το 90% όσων έχουν ασχοληθεί με την ταινία) με ολίγον από “Cruel Intentions” (επιρροή που επιβεβαιώνεται από τη Fennell) με λίγη συγγραφική βοήθεια από κάποιον λιγότερο ταλαντούχο επίγονο του Bret Easton Ellis. Στο τέλος επίσης είναι και η ώρα για το επιδόρπιο, το viral hit της ταινίας στο Tik Tok, τον διάσημο πλέον χορό του ολόγυμνου Barry Keoghan στο δικό του επιτέλους, μετά την εξολόθρευση της οικογένειας Catton, Saltburn υπό τους bull’s eye ήχους του “Murder on the Dancefloor” της Sophie Ellis – Bextor.

Saltburn Dance, το trend του TikTok

Αυτός ο χορός του Barry Keoghan με αδαμιαία περιβολή και επίκτητο βασιλικό αέρα στο νεοαποκτηθέν βασίλειο του που θα μπορούσε να φλερτάρει με την ταμπέλα του iconic ήταν και που έριξε τον σπόρο του στο εύφορο έδαφος του TikTok για να φυτρώσει το ομώνυμο trend. Το “Saltburn Dance” είναι η νέα μεταδοτική τάση στο δημοφιλές medium με τους πραγματικούς πλούσιους, εύπορους και posh αυτού του κόσμου να χορεύουν (ευτυχώς ντυμένοι) στα τεράστια σαλόνια τους ή απλώς να επιδεικνύουν τα σπίτια τους υπό τους ήχους του αναγεννημένου “Murder on the Dancefloor”. Ακόμα και η Sophie Ellis - Bextor πήρε το δικό της μέρος στο trend ανεβάζοντας το δικό της βίντεο κατεβαίνοντας με τον δικό της χαρακτηριστικό τρόπο μια εντυπωσιακή σκάλα.

Το ενδιαφέρον του “Saltburn Dance” έγκειται στον τρόπο που αντιστρέφει το υποτιθέμενο μήνυμα της πηγής έμπνευσής του κάνοντας το περιβάλλον της ταινίας χώρος ταύτισης για τους «χαμένους» αυτής. Οι πραγματικοί posh αυτού του κόσμου δέχονται τον Oliver Quick στις τάξεις τους, χωρίς να τους απασχολούν τα αθέμιτα μέσα με τα οποία αναρριχήθηκε σε αυτές (ίσως γιατί δεν θεωρούν ότι μια τέτοια αναρρίχηση θα ήταν και πολύ πιθανή στην πραγματική ζωή) και φλεξάρουν απροβλημάτιστοι τον πλούτο, τα τζάκια και τις αντίκες τους. Κάπως έτσι το όποιο ταξικό σχόλιο, αν υποθέσουμε βέβαια ότι υπάρχει στην ταινία ή ότι υπήρχε πρόθεση να υπάρχει (κάτι που είναι εξαιρετικά αβέβαιο), πέφτει στο κενό εκτός αν το σχόλιο ήταν ακριβώς αυτό: ο πλούτος και η συνακόλουθη πάντα νικάνε στο τέλος, πάντα επιβιώνει, είτε στα χέρια των αρχικών του δικαιούχων είτε σε εκείνων που είναι αποφασισμένοι να κάνουν οτιδήποτε για να τον κερδίσουν.

Saltburn: «Το πιο διχαστικό φιλμ της χρονιάς» σύμφωνα με τον Guardian

Και τελικά; Να το δούμε το “Saltburn” ή όχι; Αυτή είναι η ερώτηση του «εκατομμυρίου» για τις τηλεοπτικές σελίδες των sites. Από τη μία ο χαρακτηριστικός τίτλος του Guardian για το «πιο διχαστικό φιλμ της χρονιάς» μαζί με αρκετούς τηλεκριτικούς έγκριτων μέσων να μιλάνε για μια ταινία όλο vibes και εντυπώσεις κενή ουσίας κι από την άλλη κάποια λίγα παλαμάκια για το cast και τη σατιρική ματιά της Emerald Fennell και τα χρώματα που τραβάει από την ηδονιστική της παλέτα για να ζωγραφίσει τη (μη) ηθική του πλούτου και των παθών του. Στη μέση οι πολλοί που πιασμένοι στην αισθητική παγίδα της Fennell αλλά με τα layers της αντίληψής τους να λειτουργούν στην εντέλεια δεν μπορούν να αποφασίσουν αν τους άρεσε ή όχι. Όπως και εμείς.

Και εδώ είναι το εξαιρετικά ενδιαφέρον παράθυρο που ανοίγει το “Saltburn”, ξεκαθαρίζοντας ακόμα περισσότερο την εικόνα που ξεκίνησαν να διαμορφώνουν αρκετές πρόσφατες πολυσυζητημένες ταινίες όπως η “Barbie” (αν και εκεί υπήρχαν άλλα αγκάθια λόγω του φεμινιστικού προσήμου). Ταινίες όλο vibes και οπτικές εντυπώσεις υψηλών pop ποσοστώσεων, ιδανικές για την εξαγωγή δευτερογενούς περιεχομένου σε όλα τα media, παραδοσιακά ιδανικές για να γίνουν θέμα συζήτησης ταχείας καύσεως στα σχετικά ψυχαγωγικά sections, ιδανικές για να κάνουν ντόρο, να γίνουν trend, να απασχολήσουν συνήθως ευχάριστα. Γιατί είναι ταινίες που βλέπονται συνήθως ευχάριστα, που συνήθως περνάς καλά μαζί τους. Και ίσως αυτή ακριβώς να είναι η ατζέντα τους: τα vibes και όχι απαραίτητα οι οσκαρικές υποψηφιότητες. Το ευχάριστο αποτέλεσμα και όχι το ουσιαστικό και βαθιά κρυμμένο μήνυμα κάτω από χίλια στρώματα άλλων ουσιαστικών μηνυμάτων. Ένα νέο είδος κινηματογράφου που κεφαλαιοποιεί δημιουργικά την κενότητα – είναι και αυτό ένα μήνυμα της εποχής μας. Είναι αυτός ο κινηματογράφος που χρειαζόμαστε; Μάλλον όχι. Αλλά γιατί να απουσιάζει από τη watch list μας, στην εποχή που stremάρουμε άλλα κι άλλα; Αν μη τι άλλο έχουμε την ευκαιρία να ανακαλύψουμε από την αρχή το ”Murder on the Dancefloor”.