Γούντι Άλεν: «Όλα στη ζωή είναι θέμα τύχης»

Οι συνεντεύξεις που είχαν προγραμματιστεί με τους Έλληνες δημοσιογράφους δόθηκαν στο ξενοδοχείο Grande Bretagne. Βγαίνοντας από το μετρό Συντάγματος και πλησιάζοντας προς τις βαριές πύλες του ιστορικού κτιρίου που σχεδίασε ο Χάνσεν –δημιουργός μεταξύ άλλων και του Μεγάρου της Ακαδημίας Αθηνών– δεν μπορούσα να μη θυμηθώ την πρώτη φορά που συνάντησα τον Γούντι Άλεν, τον Δεκέμβριο του 2007, και πάλι στον ίδιο χώρο. Τότε ο διάσημος σκηνοθέτης και μουσικός είχε βρεθεί στην Αθήνα για να δώσει δύο συναυλίες στο θέατρο Badminton. Δεκαέξι χρόνια λοιπόν μετά, αρκετά έχουν αλλάξει. Μου φαίνεται πιο βαρύς και ακούει με μεγαλύτερη δυσκολία (βαδίζει πλέον στα 88 του), αλλά διατηρεί αυτή τη σπιρτάδα στο βλέμμα που δηλώνει τη δίψα για ζωή και δημιουργία ενός ιδιαίτερα ευφυή ανθρώπου που δεν λέει να το βάλει κάτω. 

Ο Γούντι Άλεν μιλάει στην Athens Voice 

― Το «Γύρισμα της τύχης» μοιάζει να κινείται στο ίδιο μονοπάτι που πορεύτηκε το εμβληματικό του «Match point», αλλά και το «Όνειρο της Κασσάνδρας». Άραγε ποιο είναι το νέο στοιχείο που εισάγει στον προβληματισμό του περί τύχης και πεπρωμένου το οποίο δεν είχε αναφέρει σε εκείνα τα δύο φιλμ;

«Και τα δύο αυτά φιλμ που αναφέρατε είναι όχι μόνο από τα πιο αγαπημένα μου, αλλά θεωρώ και από τα πιο άρτια και ολοκληρωμένα που έχω φτιάξει» μας λέει και συνεχίζει: «Όμως ενώ το πρώτο φιλμ γνώρισε μεγάλη εμπορική επιτυχία καθώς και αναγνώριση από τις διεθνείς κριτικές, η “Κασσάνδρα” δεν είχε ανάλογη υποδοχή. Μάλιστα και εισπρακτικά δεν πήγε καλά, κάτι που με προβλημάτισε αρκετά. Η ιδέα που κινεί αυτές τις δύο ταινίες, καθώς και την τελευταία μου, είναι κατά πόσο ο παράγοντας τύχη καθορίζει τις ζωές μας. Αναρωτιέμαι συχνά πώς είναι να ζει κάποιος χωρίς να έχει στον ήλιο μοίρα. Ποιες είναι οι πιθανότητες για αυτόν τον άνθρωπο να ξεπεράσει την προκαθορισμένη μοίρα του και να πετύχει στη ζωή του; Σαφώς οι αντιδράσεις ατόμων που μοιράζονται αυτή την κοινή βάση ποικίλλουν, αλλά το ενδιαφέρον έγκειται όχι μόνο στη διαφορετική συμπεριφορά αλλά και στο πώς ένας σκηνοθέτης μπορεί να αποδώσει αυτές τις εκ διαμέτρου αντίθετες στάσεις ζωής. Κυρίως με ελκύει το γεγονός πως μπορεί κάποιος να έχει καταστρώσει το τέλειο σχέδιο για να έχει μια τακτοποιημένη ή υπέροχη ζωή, χωρίς πάντως να υπολογίζει ότι υπάρχει ίσως ένας αστάθμητος παράγοντας που μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω».

― Ο παράγοντας τύχη αναλαμβάνει όλο και πιο πρωταγωνιστικό ρόλο στις τελευταίες ταινίες του. Δεν είναι όμως λίγο παράξενο να διατυπώνεται κάτι τέτοιο από ένα δημιουργό σαν εκείνον; Έναν καλλιτέχνη δηλαδή που έχει αποδείξει σε όλη του την καριέρα πως ότι έχει πετύχει, το κατάφερε –εκτός του ταλέντου του φυσικά– χάρη στη σκληρή και μεθοδική δουλειά, τον ρωτάω υπενθυμίζοντάς του πως ακόμη και σε αντίξοες συνθήκες κατάφερνε να γυρίζει τουλάχιστον μία ταινία κάθε χρόνο.

«Μα το πιστεύω ακράδαντα» μας λέει, «ότι σχεδόν τα πάντα στη ζωή είναι θέμα τύχης. Το λέω αυτό κρίνοντας ακριβώς από την ίδια τη ζωή μου. Αν δεν ήμουν υγιής δεν θα είχα καταφέρει ίσως ούτε τα μισά απ’ όσα έχω κάνει. Επίσης, ήμουν τυχερός που βρέθηκα στα κατάλληλα μέρη τις κατάλληλες στιγμές και οι καταστάσεις πήραν τέτοια τροπή ώστε τα  πράγματα να είναι καλά για μένα χωρίς να το επιδιώξω. Αν είχα πάρει κάποιες άλλες αποφάσεις –όχι τίποτα σημαντικό, αλλά κάτι του τύπου “σήμερα να πάω ή όχι εκεί που με είχαν καλέσει”– η ζωή μου θα ήταν σίγουρα πολύ διαφορετική. Πιστέψτε με: αν πέτυχα κάποια σημαντικά πράγματα στην καριέρα μου, τα πέτυχα επειδή ήμουν τυχερός κι όχι επειδή ήμουν καλός!»

― Έχει άραγε το ίδιο πάθος γυρίζοντας ταινίες όπως και πριν από αρκετά χρόνια;

«Ναι και όχι» απαντά. «Ναι στο ότι η αγάπη και το πάθος που έχω για το σινεμά παραμένουν αναλλοίωτα ακόμη και μετά από τόσα χρόνια καριέρας. Το όχι πηγαίνει στο ότι έχει αλλάξει πλέον το μέσο. Μάλλον όχι τόσο το μέσο όσο το πώς αντιλαμβανόμαστε πλέον το κινηματογραφικό προϊόν. Με στενοχωρεί το γεγονός πως μια ταινία παίζεται μόνο για δύο εβδομάδες στη σκοτεινή αίθουσα και μετά συνεχίζει την καριέρα της στη μικρή οθόνη για λογαριασμό κάποιας τηλεοπτικής πλατφόρμας.

»Αυτό είναι ένα ισχυρό πλήγμα για τον κινηματογράφο καθώς αποτελεί αλλοίωση του χαρακτήρα, της ταυτότητάς του αν προτιμάτε. Και προφανώς επιδρά και στη σχέση του με τους κινηματογραφόφιλους. Όσα λεφτά κι αν δίνουν οι πλατφόρμες, σε κανένα σκηνοθέτη δεν αρέσει να κάνει ταινίες για λογαριασμό της τηλεόρασης. Όλοι οι σκηνοθέτες θέλουν οι ταινίες τους να παίζονται στον φυσικό τους χώρο. Αγαπώ τις ταινίες και θέλω να τις κάνω με σκοπό να παίζονται στις αίθουσες. Αν αυτό σταματήσει κάποια στιγμή, τότε κι εγώ μάλλον θα πάψω να γυρίζω ταινίες».

― Η επόμενη ερώτησή μου έχει να κάνει με το ποια θεωρεί εκείνος ως την πιο αγαπημένη του ταινία, θυμίζοντάς του ότι σε μια παλιά του συνέντευξη είχε πει ότι το «Match point» είναι η καλύτερη ταινία που είχε κάνει ποτέ.

«Μπορεί να το πίστευα τότε αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το πιστεύω και τώρα. Σίγουρα πάντως το φιλμ αυτό είναι από τα πιο ολοκληρωμένα και πιο αγαπημένα μου», μου ξεγλιστράει με απαράμιλλο τρόπο πριν τον ρωτήσω για το αν έχει μετανιώσει για κάτι στην καριέρα του.

«Α, για πάρα πολλά», απαντάει με έμφαση. «Ξέρετε, ποτέ δεν ξαναβλέπω τις ταινίες μου επειδή ντρέπομαι για τα λάθη που θα δω ότι έχω κάνει και δεν μπορώ να τα διορθώσω πλέον. Τις λίγες φορές που συνέβη κάτι τέτοιο και αναγκάστηκα να δω κάποια παλιά φιλμ μου το μετάνιωσα φοβερά».

―  Στην τελευταία του ταινία, οι πλούσιοι παρουσιάζονται με μελανά στοιχεία: είναι σνομπ, ρηχοί, αλαζόνες και μιλούν κυρίως για τα λεφτά. Αυτή είναι η γνώμη του για εκείνους;

«Όχι, στην πραγματικότητα μου αρέσουν οι πλούσιοι. Δεν συνηθίζω να διαχωρίζω τους ανθρώπους. Ξέρω πλούσιους που είναι ακριβώς έτσι όπως οι χαρακτήρες στο φιλμ, αλλά γνωρίζω και πλούσιους που είναι υπέροχοι άνθρωποι. Το πώς δείχνουν στην ταινία μου είναι καθαρά για σεναριακούς λόγους».

Info
Η ταινία του Γούντι Άλεν «Γυρίσματα της τύχης» κυκλοφορεί στις αίθουσες από τις 28 Σεπτεμβρίου σε διανομή Spentzos film.