Κινηματογραφος

Σεντ Ομέρ: Το «Εν ψυχρώ» συναντά το «Χιροσίμα αγάπη μου»

Κριτική για την ταινία της Αλίς Ντιόπ

Κωνσταντίνος Καϊμάκης
ΤΕΥΧΟΣ 868
1’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Κριτική για την ταινία «Σεντ Ομέρ (Saint Omer)» της Αλίς Ντιόπ με πρωταγωνιστές τους Καγιέ Καγκαμέ, Γκουσλαζί Μαλαντά, Βαλερί Ντρεβίλ

Με τη μόλις τρίτη ταινία της, η ταλαντούχα Αλίς Ντιόπ («We») καταφέρνει να πλάσει ένα από τα πιο δυνατά κοινωνικά δράματα των τελευταίων ετών. Η στέρεα και δομημένη σε γερά θεμέλια αφήγησή της ακολουθεί τη διαδρομή ενός συναρπαστικού δικαστικού θρίλερ που σε κρατά σε συνεχή αγωνία. Το σασπένς δεν προκύπτει από την καταγραφή των λεπτομερειών του εγκλήματος, αλλά από τη διαδικασία εντοπισμού των αιτιών (αίσθηση από Τρούμαν Καπότε και «Εν ψυχρώ») που οδήγησαν την ψύχραιμη και απόλυτα συνειδητοποιημένη γυναίκα στη μακάβρια πράξη της. Το βλέμμα της περίεργης Ραμά ταυτίζεται αρχικά με εκείνο του θεατή. Όταν όμως πάψει να βρίσκεται σε ρόλο παρατηρητή κι αρχίζει να αποκτά ίχνη ταύτισης –και μάλιστα με άμεση εμπλοκή στα δρώμενα από τη στιγμή που η Ραμά έρχεται σε επαφή με τη μητέρα της κατηγορούμενης–, η κατάσταση αρχίζει να ξεφεύγει και νέα ερωτήματα βγαίνουν στην επιφάνεια. Η επιτυχία της σκηνοθέτριας είναι πως από την ανασύσταση ενός αυθεντικού γεγονότος συνδέει την αρχετυπική ιστορία της Μήδειας με την πολυπλοκότητα της μοντέρνας γυναίκας καθώς και τη θέση της Γυναίκας σε κρίσιμες ιστορικές περιόδου (ειδικές αναφορές στο έργο της Μαργκερίτ Ντιράς «Χιροσίμα αγάπη μου»). «Γνωρίζετε γιατί σκοτώσατε το παιδί σας;» ρωτάει η πρόεδρος του δικαστηρίου τη Λοράνς. «Όχι. Όμως ελπίζω μέσα από αυτή τη δίκη να το ανακαλύψω» απαντά εκείνη. Δεν είναι λόγια αμφισβήτησης ή σκόπιμης παραπλάνησης.

Η ιστορία της παιδοκτόνου παρουσιάζεται με αφοπλιστική ειλικρίνεια καθώς μέσω της περιγραφής της υγιούς και σε πολλά σημεία όμορφης παιδικής και εφηβικής ηλικίας της, ανιχνεύονται τα ψήγματα που θα την οδηγήσουν στην τραγωδία. Παράλληλα παρακολουθούμε και τη ζωή της Ραμά που επίσης έχει σημεία ξεχωριστής σημασίας σε σχέση με την κοινωνικοπολιτική παραβολή του δράματος. Οι σχέσεις των δύο νεαρών γυναικών με τις μητέρες τους είναι το κλειδί της υπόθεσης. «Μια γυναίκα με το παιδί της είναι δεμένοι μεταξύ τους με ένα αδιάσπαστο τρόπο». Η φράση αυτή ακούγεται σε κάποια σκηνή του φιλμ που πίσω από τη βιτρίνα του δικαστικού δράματος κρύβει την επαναστατική ορμή ενός σαγηνευτικού θρίλερ με θέμα τη μητρότητα, τις φυλετικές διακρίσεις, τη γυναικεία ταυτότητα και τα ξεπερασμένα στερεότυπα της δυτικής κοινωνίας.