Η ομοφυλοφιλία στο Χόλιγουντ: Η καταπίεση της σεξουαλικής ταυτότητας των ηθοποιών, τα ταμπού και η σεμνοτυφία της κινηματογραφικής βιομηχανίας.
Σήμερα το να είσαι σταρ της σόου μπίζνες και να κρύβεις τη σεξουαλική σου ταυτότητα φαίνεται παράξενο. Όμως, όπως είχαμε δει και στο ντοκιμαντέρ «Τhe Celluloid Closet» (1995), η «Gay Pride» άργησε να φτάσει στο Χόλιγουντ: πριν από τη δεκαετία του 1980, στην πραγματικότητα πριν από την κρίση του AIDS, η ομοφυλοφιλία σε οποιοδήποτε σχήμα ή μορφή ήταν ταμπού: αν και στον στενό κύκλο των κινηματογραφικών και ηχογραφικών στούντιο ήταν δύσκολο να κρύψει κανείς την ιδιωτική του ζωή, οι image makers κρατούσαν το κοινό στο σκοτάδι - το οποίο, ιδιαίτερα κατά τη λεγόμενη Χρυσή Εποχή του Χόλιγουντ, δεν ανεχόταν την ομοφυλοφιλία. Επικρατούσε σεμνοτυφία και υποκρισία· η βιομηχανία του θεάματος απέκρυπτε την ανθρώπινη φύση που συχνά οδηγούσε σε «σκάνδαλα»: σκάνδαλα της πολιτικής, σκάνδαλα κατάχρησης ναρκωτικών και αλκοόλ, πορνεία, αλλά και καταστάσεις που σήμερα δεν είναι πλέον καθόλου σκανδαλώδεις· μοιχεία, πολυγαμία, ομοφυλοφιλία.
Όταν οι ηθοποιοί υπέγραφαν συμβόλαιο με ένα μεγάλο χολιγουντιανό στούντιο γίνονταν σχεδόν ιδιοκτησία, προϊόν και επωνυμία αυτού του στούντιο, το οποίο ήλεγχε την καριέρα και την ιδιωτική τους ζωή. Σταρ όπως ο Rock Hudson, ο Farley Granger, η Tallulah Bankhead, ο Raymond Burr, ο Tab Hunter, η Billie Holiday, ο Dirk Bogarde, ο Cesar Romero πέρασαν όλη τη ζωή τους «closeted», ενώ άλλοι ακροβατώντας ανάμεσα στην ετεροφυλοφιλία και στην ομοφυλοφιλία, αναζητούσαν την αυθεντική τους ταυτότητα. Σταρ όπως η Judy Garland, ο Vincent Price, η Anne Baxter, ο Randolph Scott, η Janet Gaynor, ο Clifton Webb, η Dolores del Rio φαίνεται ότι αναρωτιούνταν και βασανίζονταν παγιδευμένοι στο περιβάλλον της αναγκαστικής ετεροφυλοφιλίας.
Ακόμα και σύμβολα του σεξ, όπως η Marilyn Monroe, θεωρούνται σήμερα καταπιεσμένοι γκέι που δεν κατάφεραν να τα βγάλουν πέρα με τη στρέιτ δημόσια εικόνα τους. Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα δεν βοηθούσε στην έρευνα του εαυτού· και παρότι πολλοί ηθοποιοί και τραγουδιστές έκαναν ψυχανάλυση, σπανίως γίνονταν αποδεκτές οι ομοφυλόφιλες επιθυμίες τους. Επικρατούσε η ιδέα ότι η ομοφυλοφιλία ήταν νοσηρή κι ότι τα άτομα έπρεπε να την ξεπεράσουν. Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση του «ζεύγους» Spencer Tracy - Κatharine Hepburn που σήμερα θεωρείται τεχνητό: σύμφωνα με όλες τις μαρτυρίες μετά τον θάνατο αυτών των δύο μεγάλων ηθοποιών, ο Tracy και η Hepburn ήταν φίλοι που είχαν συμφωνήσει να γίνει βιτρίνα ο ένας για τον άλλον. Ο Spencer Tracy ήταν παντρεμένος με δύο παιδιά και παρότι είχε αποξενωθεί από τη σύζυγό του, δεν χώρισαν ποτέ, κάτι που δήθεν οφειλόταν στην Καθολική του ανατροφή. Είχε φήμη πότη και πλεϊμπόι και φαίνεται πως συνδέθηκε με πολλές σταρ, μεταξύ των οποίων η Ingrid Bergman, η Hedi Lamarr και η Gene Tierney. Αλλά ένα από τα πιο κοντινά του πρόσωπα ήταν ο ανοιχτά ομοφυλόφιλος σκηνοθέτης George Cukor - ήταν λίγο ευκολότερο να είσαι γκέι σκηνοθέτης παρά γκέι ηθοποιός.
Οι φήμες δεν έλειπαν ποτέ στην εποχή του γκέι «ντουλαπιού»: σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του Scotty Bowers, την ιστορία του οποίου ανέδειξε η σειρά «Hollywood» στο Netflix, ο Spencer Tracy είχε μακροχρόνια σχέση με τον John Derek· το «ρομάντζο» με την Hepburn ήταν απάτη που βόλευε και τους δύο. Η Katharine Hepburn δεν θα είχε καμιά επιτυχία στην οθόνη αν έβγαινε στο φως η αλήθεια για τον σεξουαλικό της προσανατολισμό: όπως είπε ο γνωστός σεναριογράφος και ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων Larry Kramer «η Hepburn και ο Tracy ήταν ομοφυλόφιλοι που έγιναν δημοσίως ζευγάρι με πρωτοβουλία του στούντιο. Όλοι ήξεραν την αλήθεια, αλλά η εποχή απαιτούσε διακριτικότητα, σιωπή.» Εξίσου ψεύτικη φαίνεται πως είναι η φήμη ότι η Hepburn συνδεόταν ερωτικά με τον μεγιστάνα του Τύπου Howard Hughes: αν και στην ταινία «Aviator» η Hepburn (Cate Blanchett) εμφανίζεται στον στενό κύκλο του Hughes (Leonardo DiCaprio), ο Αμερικανός μεγιστάνας ήταν τόσο φανατικά ιδιότροπος με την υγεία του και με την καθαριότητα ώστε το σεξ γινόταν σχεδόν ανέφικτο.
Σύμφωνα με τον Scotty Bowers, ο οποίος πέθανε προσφάτως σε πολύ προχωρημένη ηλικία -έχοντας ζήσει τη χρυσή εποχή του Χόλιγουντ- ένας από τους πρώτους του πελάτες του ήταν ο Walter Pidgeon, A-lister της σόου μπίζνες. Ο Scotty Bowers, ως «μαστροπός του Χόλιγουντ», ισχυρίζεται ότι όλα ξεκίνησαν με τον Walter Pidgeon το 1946, όταν ο γνωστός σταρ σταμάτησε στο βενζινάδικο Richfield στη λεωφόρο Hollywood για να βάλει βενζίνη: ο 23χρονος τότε Bowers τού πρόσφερε σεξουαλικές υπηρεσίες έναντι φιλοδωρήματος 20 δολαρίων και τα επόμενα χρόνια έγινε κάτι σαν μεσολαβητής γνωριμιών για τον closeted Pidgeon. Όπως φαίνεται στα απομνημονεύματα του Bowers και σε ένα ντοκιμαντέρ που προβάλλει η AppleTV, ο Bowers διηύθυνε μια υπηρεσία γνωριμιών με έδρα εκείνο το βενζινάδικο από το οποίο περνούσαν σταρ που ήθελαν να κρύψουν την ερωτική τους ζωή.
Ανάμεσα στους σταρ για τους οποίους έχει λεχθεί ότι ήταν γκέι είναι η Greta Garbo που αποσύρθηκε από την υποκριτική και τα φώτα της δημοσιότητας στην ηλικία των 35 ετών. Η Garbo δεν παντρεύτηκε ποτέ, δεν απέκτησε παιδιά και παρέμεινε σιωπηλή για την προσωπική της ζωή, κάτι που προσέδιδε έναν αέρα μυστηρίου στην προσωπικότητά της. Ίσως η πιο διαβόητη σχέση της Garbo ήταν εκείνη με τη Marlene Dietrich, αλλά έχουν αναφερθεί κουτσομπολιά και για σχέσεις με τη Louise Brooks, την Billie Holiday και την Tallulah Bankhead, ενώ με τη συμπατριώτισσά της Σουηδέζα ηθοποιό Mimi Pollak διατηρούσε αλληλογραφία επί 60 χρόνια.
Εξίσου αινιγματικός ήταν ο Montgomery Clift o οποίος είχε σίγουρα μια τρυφερή σχέση με την Elizabeth Taylor: είχαν συμπρωταγωνιστήσει σε τρεις ταινίες - «A Place in the Sun», «Raintree County» και «Suddenly, Last Summer» όπου η χημεία τους ήταν εντυπωσιακή. Αλλά σύμφωνα με τον Bowers, ο Clift ήταν queer: το γεγονός ότι παρέμενε closeted τον καθιστούσε επιρρεπή στο ποτό και στα ατυχήματα· τελικά, έφυγε από τη ζωή το 1966 σε ηλικία μόνο 45 ετών. Αλλά, αν και η αποκάλυψη της ομοφυλοφιλίας του Montgomery Clift δεν εκπλήσσει κανέναν, οι φήμες γύρω από τον Clark Gable φαίνονται απίστευτες: ο Gable παντρεύτηκε πέντε φορές και απέκτησε δύο παιδιά· είχε την εικόνα του καρδιοκατακτητή μέχρι το τέλος της ζωής του. Ωστόσο, σε ένα βιβλίο του David Bret με τίτλο «Clark Gable: Tormented Star», ο συγγραφέας ισχυρίζεται ότι ο Gable στην αρχή της καριέρας του πληρωνόταν για γκέι σεξ· ότι «έκανε τα πάντα» για να αναρριχηθεί στο Χόλιγουντ. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει: η αλήθεια είναι ότι πολλαπλασιάζονται οι εικασίες για το Χόλιγουντ ως Σόδομα και Γόμορρα κι ότι ταινίες όπως το πρόσφατο «Βabylon» ξαναφέρνουν στο προσκήνιο τα κουτσομπολιά του Kenneth Anger, συγγραφέα του βιβλίου «Hollywood Babylon».
Τα κουτσομπολιά δεν έχουν καμιά σημασία. Αν κάτι έχει σημασία είναι το ότι άνθρωποι, κατά τα άλλα ισχυροί -πλούσιοι και διάσημοι- αναγκάζονταν να υποδύονται κάτι που δεν ήταν για ολόκληρη τη ζωή τους. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν η Barbara Stanwyck, μια από τις πιο φιλόδοξες ηθοποιούς της Χρυσής Εποχής του Χόλιγουντ που παντρεύτηκε δύο φορές και υιοθέτησε ένα γιο μαζί με τον Robert Taylor. Ίσως ο δυναμισμός και η βαθιά φωνή της να συνέβαλαν στη φήμη, ωστόσο στο βιβλίο, «Encyclopedia of Gay and Lesbian Popular Culture», ο Luca Prono δηλώνει ότι στις δεκαετίες 1960-1970 η Stanwyck θεωρούνταν πολιτιστικό πρότυπο για τις λεσβίες κι ότι ο ρόλος της στο «Walk on the Wild Side» ήταν, στην πραγματικότητα, «γκέι».
Ο Cary Grant ήταν βεβαίως ένας ζεν πρεμιέ, δραματικός και κωμικός ηθοποιός μαζί, με φήμη Καζανόβα: παντρεύτηκε 5 φορές αλλά η φιλία και η συγκατοίκηση με τον Randolph Scott στην περιοχή Los Feliz του Λος Άντζελες έχει τροφοδοτήσει τις φήμες. Στην εποχή των αποκαλύψεων, ο αριθμός των γάμων των σταρ διαψεύδει αντί να επιβεβαιώνει τη στρέιτ ταυτότητά τους: η Joan Crawford παντρεύτηκε 4 φορές και υιοθέτησε 5 παιδιά, αλλά, σύμφωνα με τις μαρτυρίες της κόρης της Christina στο «Mommie Dearest» και με τη βιογραφία του David Bret «Joan Crawford, Hollywood Martyr», η Crawford είχε σχέσεις με γυναίκες καθώς και κάποια προτίμηση στους αμφιφυλόφιλους άνδρες. Όσο για τον Richard Pryor, παντρεύτηκε 7 φορές και ο Marlon Brando 4 φορές αποκτώντας 17 παιδιά - ωστόσο, αμφότεροι αυτοί οι ηθοποιοί είχαν περισσότερες σχέσεις με άνδρες παρά με γυναίκες. Μια από τις διαβόητες σχέσεις του Marlon Brando φέρεται να ήταν εκείνη με τον James Dean.
Στα απομνημονεύματά του ο Scott Bowers αναφέρει γνωστούς ηθοποιούς για τους οποίους το κοινό μετά το 1970 δεν είχε καμιά αμφιβολία ότι ήταν γκέι: για παράδειγμα, ο Antony Perkins ο οποίος έζησε αρκετά για να μπορεί να «βγει από το ντουλάπι» - αλλά, αν και έγινε γνωστή η μακροχρόνια σχέση του με τον Tab Hunter, το 1992 πέθανε από AIDS χωρίς να κάνει ποτέ outing. H αλήθεια είναι ότι, στο παλιό Χόλιγουντ, οι ίδιοι οι ηθοποιοί ήταν τόσο μπερδεμένοι και καταπιεσμένοι ώστε δεν ετίθετο καν ζήτημα να αναλάβουν ελεύθερα την γκέι ταυτότητά τους: ο Charles Laughton, o Tyrone Power, o Lawrence Olivier προσπαθούσαν να βολευτούν σε έναν τρόπο ζωής που να μην σοκάρει το κοινό και να συμμορφώνεται με τα χρηστά ήθη, τα οποία συχνά ήταν και δικά τους ήθη. Ακόμα και οι ίδιοι ίσως πίστευαν ότι διέπρατταν αμαρτία: εξάλλου, το περιβάλλον στο Χόλιγουντ έδειχνε κυμαινόμενη ανεκτικότητα· στην εποχή του Rodolfo Valentino, o καρδιοκατακτητής μπορούσε να είναι θηλυπρεπής και να συχνάζει στα γκέι μπαρ του Λος Άντζελες· αργότερα, στη δεκαετία του 1940 και του 1950, οι άνδρες ηθοποιοί έπρεπε να είναι αρρενωποί και οικογενειάρχες. Ο Βρετανός Sir Michael Redgrave παρέμεινε παντρεμένος με τη Rachel Kempson επί 50 χρόνια και απέκτησαν μαζί τρία παιδιά: τους ηθοποιούς Vanessa, Lynn και Corin Redgrave. Παρά την φαινομενικά ευτυχισμένη έγγαμη ζωή του, ο Redgrave παραδέχτηκε αργότερα στον γιο του ότι ήταν τουλάχιστον αμφιφυλόφιλος, αν όχι γκέι, αλλά ότι πάντoτε πάλευε με αυτή την πλευρά του εαυτού του. Ομοίως ο μεγάλος Αμερικανός σκηνοθέτης Vincente Minelli ήταν παντρεμένος με την Judy Garland επί έξι χρόνια αφού συνεργάστηκε μαζί της στο «Meet Me in St Louis», αλλά ζούσε ανοιχτά ως ομοφυλόφιλος στη Νέα Υόρκη. Η Judy Garland έλεγε ότι οι γκέι άνδρες είναι καλύτεροι σύζυγοι από τους στρέιτ, κάτι στο οποίο φαινόταν να συμφωνεί η Sylvia Fine, σύζυγος του Danny Kaye από το 1948 μέχρι τον θάνατό του το 1987.
Το φεστιβάλ της Αθήνας, που επιμελείται εδώ και 37 χρόνια ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Φένεκ Μικελίδης, συνεχίζει να αποτελεί πόλο έλξης για όλους τους κινηματογραφόφιλους
«Είναι δύσκολο να ζεις με εμφύσημα. Δυσκολεύομαι ακόμα και να πάω από τη μία άκρη του δωματίου στην άλλη. Είναι λες και περπατάς με μια πλαστική σακούλα γύρω από το κεφάλι σου»
11°
